Το σημείωμα της περασμένης Κυριακής ήταν αφιερωμένο στο Φεστιβάλ Θεάτρου του Κοσσόβου (Kosovo Theatre Showcase) στα Τίρανα της Αλβανίας, το οποίο παρακολούθησα έπειτα από ευγενική πρόσκληση και φιλοξενία των διοργανωτών. Θα συνεχίσω σήμερα με άλλες παραστάσεις τού σχεδόν άγνωστου σε εμάς θεάτρου της γειτονικής χώρας.
Είδαμε ακόμη ένα έργο του διεθνώς γνωστού, πολυμεταφρασμένου Jeton Neziraj με τίτλο «Οι διεθνείς» («The internationals»), που είχε μάλιστα παιχτεί στην Αθήνα πριν από λίγα χρόνια σε σκηνοθεσία της Ακτίνας Σταθάκη με την ομάδα της Mediterranean Performance Lab. Αναβίωση αυτής της παράστασης με τους ίδιους συντελεστές παρακολουθήσαμε στο Tulla Culture Center, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ.
Γραμμένο στα χρόνια του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και της επίθεσης των Δυτικών που συνέτριψαν και διέλυσαν την άλλοτε κραταιή χώρα των Βαλκανίων, το έργο αποτελείται από 26 βινιέτες, ή λαϊκές ζωγραφιές, στο γνωστό ύφος του συγγραφέα, σατιρικές έως σαρκαστικές και στο βάθος τραγικές, αλλά πάνω απ’ όλα πολιτικές, που συνδέονται χαλαρά με το πρόσωπο της εισαγγελέως του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης Κάρλα ντελ Πόντε αλλά και με άλλα πρόσωπα, γνωστά και μη εξαιρετέα, της διεθνούς πολιτικής σκηνής -τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, την υπουργό του των Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ- που έβαλαν το χεράκι τους για να φτάσουν τα πράγματα στο σημερινό εκρηκτικό σημείο. Με τη Γερμανία να ανάβει το φυτίλι όταν αναγνώρισε την απόσχιση της Σλοβενίας από την ομόσπονδη Γιουγκοσλαβία για να εξυπηρετήσει τους δικούς της μακροπρόθεσμους γεωπολιτικούς στόχους.
Ας μου επιτραπεί σ’ αυτό το σημείο να αναφερθώ σε ένα ντοκουμέντο ελάχιστα γνωστό στο πλατύ κοινό. Πρόκειται για τον λόγο που εκφώνησε ο Χίτλερ στη γερμανική Βουλή μετά την πτώση της Κρήτης. Από το δίγλωσσο φυλλάδιο, γερμανικό και ελληνικό, που εξέδωσαν και κυκλοφόρησαν στην Αθήνα οι γερμανικές Αρχές κατοχής, αντίτυπο του οποίου βρίσκεται στο αρχείο μου, μεταφέρω ένα απόσπασμα που μας ενδιαφέρει απόλυτα και είναι ένα πραγματικό «χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου» της άλλοτε Γιουγκοσλαβίας.
Μια ιστορική αναφορά
«Άνδρες της γερμανικής Βουλής, θα σας μιλήσω ανοιχτά και δεν θα αποκρύψω τίποτε. Ο πόλεμος στα Βαλκάνια ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία και η νίκη του ενδόξου στρατού μας ήταν ολοκληρωτική παρά το μεγάλο κόστος του σε ανθρώπινο και μη υλικό. Παρά όμως το γεγονός αυτό, πρέπει να ομολογήσω ότι οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν μέχρι τέλους με απαράμιλλο ηρωισμό και αυταπάρνηση και τους τιμώ γι’ αυτό. Το ίδιο δεν συμβαίνει όμως και με τους Σέρβους, οι οποίοι μας χτύπησαν πισώπλατα, έσχισαν τη συμφωνία της κυβέρνησής τους με το Ράιχ και την ανέτρεψαν για να προσχωρήσουν στο στρατόπεδο των Δυτικών. Αυτό η Γερμανία δεν πρόκειται να το ξεχάσει ποτέ και όσο υπάρχει Γερμανία το έθνος των Σέρβων θα πληρώνει βαρύτατο φόρο αίματος για την προδοσία του αυτή. Αλλά και να μην το κάνει η Γερμανία, ας προσέξουν οι Σέρβοι μήπως σε λίγα χρόνια βρουν την τιμωρία από τους καινούργιους φίλους τους…».
«Καπιταλιστικός ανθρωπισμός»
Επιστρέφω στο έργο. Θα παραθέσω σε μετάφραση δική μου μόνο μια βινιέτα που τα λέει όλα. Με λέξεις που σφάζουν. Χωρίς να χρειάζεται να προσθέσω τίποτε άλλο.
«Σχέδιο Κόσσοβο. Νεοαποικιοκράτες και σοσιαλμισθοφόροι. Οκνηροί και ανεπάγγελτοι. Τυχοδιώκτες και απελπισμένοι. Κινήσαν για το Κόσσοβο το 1999. Σε μια νέα αποστολή καπιταλιστικού ανθρωπισμού. Δεν ήθελαν ανάπτυξη και ευημερία, αλλά μόνο πολιτική σταθερότητα. Το παντοδύναμο πηγαινέλα τους. Οι Ευρωπαίοι σούπερμεν των ανθρωπιστικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Τρώνε με απληστία και αμείβονται παχυλά. Αγαπούν τα μπορντέλα επειδή είναι άνθρωποι αγαπησιάρηδες. Μασάνε σαλάτες και άλλα πράσινα σαν τα γελάδια. Πίνουν μπίρες με το καντάρι και δεν μεθάνε. Κουτουπώνουν τις διερμηνείς τους. Το κουτούπωμα γίνεται ένα είδος πολιτιστικής ανταλλαγής. Προκαλούν θανατηφόρα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και κανείς τους δεν πάει μέσα. Γι’ αυτούς καθετί τοπικό είναι δεύτερο πράγμα. Χτίζουν τον παράλληλο κόσμο τους μπροστά μας».
Εδώ σταματώ προσωρινά. Θα χρειαστεί ακόμη ένα σημείωμα για την παράσταση και τις λοιπές εκδηλώσεις του Φεστιβάλ.
