Στα μουσεία και στα ιδρύματα πολιτισμού, τα εκπαιδευτικά και καλλιτεχνικά προγράμματα που αφορούν παιδιά και εφήβους είναι πολυάριθμα, ποικίλα, με ενδιαφέρουσες ιδέες και εφαρμογές. Το θέατρο για όλες τις ηλικιακές ομάδες των νέων (από βρέφη μέχρι μετέφηβους) εξελίσσεται εντατικά και εκτατικά. Η διεθνής πρακτική, οι νέες παιδαγωγικές μέθοδοι και θεωρήσεις, οι εμπορικές παράμετροι, οι καλλιτέχνες που διαπιστώνουν ότι με την εξειδίκευση αποκτούν χώρο στην παραγωγή καλλιτεχνικού έργου, η μόδα, οι ροπές της πολιτιστικής βιομηχανίας και εν γένει της πολιτιστικής οικονομίας, και φυσικά οι εξελίξεις της πολιτιστικής πολιτικής παραμετροποιούν ισχυρά την καλλιτεχνική και ειδικά τη θεατρική - παραστασιακή παραγωγή.
Η επιρροή του θεάτρου στους νέους και τα παιδιά είναι εμπεριστατωμένα θετική και ισχυρή. Το έχουμε ξαναπεί: το κοινό του μέλλοντος, αυτό που θα έρθει στο θέατρο, στην όπερα, στις παραστάσεις χορού, στις εικαστικές δράσεις, στα κονσέρτα, το κοινό που θα αποτελέσει την κρίσιμη μάζα για τη βιωσιμότητα κρατικών, ημι-κρατικών και ιδιωτικών ιδρυμάτων και χώρων πολιτισμού πρέπει να προσεγγίζεται από νωρίς, να μαθαίνει να επικοινωνεί μέσα από τα διάφορα πολιτιστικά μονοπάτια. Να επιζητά τον πολιτισμό, να τον βιώνει και να είναι συμπαραγωγός, συνομιλητής και κοινωνός του πολιτισμικού γίγνεσθαι. Είναι το κοινό που θα μπορέσει να «αιμοδοτήσει» πολιτισμικά την περιφέρεια και να δημιουργήσει πολιτιστικές κινήσεις πολιτών και δημιουργικούς πολιτισμικούς κόμβους.
Η πολυεστιακή αναπτυξιακή φιλοσοφία, η οποία κινείται στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού και ολιστικού σχεδιασμού για τον πολιτισμό, διατρέχει τις πρωτοβουλίες του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την υπουργό κ. Μυρσίνη Ζορμπά να έχει θέσει και υλοποιήσει μια σειρά από στρατηγικούς στόχους για τα παιδιά και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Υπάρχει πλέον το πλαίσιο για να εκφραστούν δυναμικά πλήθος πρωτοβουλιών και δράσεων με μακροπρόθεσμη προοπτική.
Για πρώτη φορά εξάλλου το ΥΠΠΟΑ δημοσιοποίησε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με κοινωφελείς ή πολιτιστικούς σκοπούς, για την υποβολή αιτημάτων επιχορήγησης για δράσεις και πολιτισμικά προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους (έως 18 ετών) και θα πραγματοποιηθούν στη διάρκεια του 2019. Μια πρόσκληση που συνοδευόταν από σαφή κριτήρια επιλεξιμότητας, με θεματικές προτεραιότητες αλλά και έναν καθαρό προσανατολισμό για την ανάπτυξη του νέου κοινού, την καταπολέμηση των διακρίσεων, τη δραστηριότητα στην περιφέρεια, στις ορεινές, παραμεθόριες και νησιωτικές περιοχές. Στην ίδια στρατηγική επιλογή εντάσσεται και η πρόσκληση για τις επιχορηγήσεις πολιτισμικών δράσεων που θα πραγματοποιηθούν εντός του 2019 για την καταπολέμηση των διακρίσεων και των ανισοτήτων, με στόχο τις ευάλωτες ομάδες όπως είναι όσοι και όσες υφίστανται διακρίσεις και αποκλεισμούς για λόγους φτώχειας, φύλου, φυλής, αναπηρίας, γλώσσας, θρησκείας, μετανάστευσης, κ.λπ.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της καινοτόμου περιφερειακής πολιτισμικής πολιτικής για τον σύγχρονο πολιτισμό, που κωδικοποιήθηκε σε σχέδιο νόμου (αλλά η προκήρυξη εθνικών εκλογών δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση της συζήτησης και ψήφισης στη Βουλή), οι πολύμορφες πολιτισμικές δυνάμεις στην περιφέρεια της Ελλάδας θα έχουν τη δυνατότητα για συστηματική παρουσίαση της δουλειάς τους, δικτύωση, για πολλαπλές συνέργειες και κυρίως για επιτόπια πολιτισμική παραγωγή και εξωστρέφεια, συντεταγμένα και με αναπτυξιακή λογική, χωρίς τις στρεβλώσεις και τις αναγκαστικότητες προηγούμενων περιόδων, που αν και ξεκίνησαν δυναμικά, καθηλώθηκαν και αποξηράνθηκαν από την έλλειψη σχεδιασμού, τη διοικητική ακαμψία και την πολιτική ατολμία.
Τα παιδιά και οι νέοι της περιφέρειας στο νέο σχήμα εφαρμογής πολιτισμικής πολιτικής θα μπορέσουν να βρεθούν στο επίκεντρο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά. Το μέλλον τούς ανήκει. Το στοίχημα είναι διαρκές και αξίζει να το κερδίσουμε.
Ελευθερία Ράπτου
