Είκοσι πέντε ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατό της, επιτέλους η Σάρα Κέιν κυκλοφορεί ολόκληρη, «Άπασα», όπως τιτλοφορείται ο τόμος που κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική, και περιλαμβάνει τα πέντε θεατρικά της έργα και το κείμενό της για μια κινηματογραφική ταινία, σε μετάφραση Αντώνη Γαλέου.
Σε αυτόν τον τόμο, εκτός του ότι συγκεντρώνεται το σύνολο του έργου της Σάρα Κέιν που από μόνο του είναι εξαιρετικά πολύτιμο, ο Αντώνης Γαλέος μας δίνει τη δυνατότητα να εισβάλουμε στον κόσμο της με μια ενιαία γλώσσα που επιτυγχάνει με τη μετάφρασή του, έχοντας επικεντρωθεί στις μικρές λεπτομέρειες της απόδοσης, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό γιατί η γλώσσα της Κέιν είναι και ιδιαίτερη και ανυπάκουη τόσο σε λέξεις όσο και σε σημεία στίξης.
Η Σάρα Κέιν γεννιέται στις 3 Φεβρουαρίου του 1971 και δίνει τέλος στη ζωή της στις 20 Φεβρουαρίου του 1999. Άφησε όμως πίσω έναν ολόκληρο και ξεχωριστό «in-yer-face» θεατρικό κόσμο, που πολεμήθηκε από όλους τους συντηρητικούς κριτικούς της εποχής αφού δεν ήταν εύκολο να καταλάβεις τη γλώσσα της και όλα αυτά που κρύβονταν από κάτω.
Σκληρή και επιθετική γλώσσα
Η θεατρική γλώσσα της Κέιν, που η μετάφραση του Γαλέου της δίνει ενιαίες ανάσες και στη γλώσσα μας, είναι σκληρή και επιθετική στην επιφάνεια και πρέπει κάποιος να δει κάτω από τις λέξεις της για να ανακαλύψει τον ιδιότυπο λυρισμό της.
Αυτό που κάνει τα έργα της Σάρα Κέιν να ξεχωρίζουν είναι ότι η ίδια, όταν έγραφε, ήταν σαν να είχε καταπιεί χιλιάδες κόσμους, με τις επιρροές και τις επιδράσεις να είναι καλά κρυμμένες αλλά πάντα παρούσες στα έργα της. Μία από τις πιο διαβασμένες δραματουργούς της γενιάς της, είχε μελετήσει βαθιά πλήθος θεατρικών και πολιτικών κειμένων και συγγραφέων, αφήνοντας ελεύθερη τη συγγραφική της ύπαρξη να τους εντάξει στον δικό της θεατρικό κόσμο.
Ετσι, σημάδια και ίχνη του Αρτό, του Αντόρνο, του Φουκό, του Σαίξπηρ είναι παντού κρυμμένα στα έργα της τα οποία χαρακτηρίζονται θεαματικά αλλά και σε επίπεδο γραφής από αυτή τη βαθιά υπαρξιακή και πολιτική της φόρτιση και ανησυχία που δεν ηρέμησε ποτέ μέχρι το τέλος.
Η Σάρα Κέιν για να φτιάξει τις ιστορίες της έμεινε πιστά ανυπάκουη στην αναρχική της γλώσσα, στον τρόπο που χρησιμοποιούσε τους υπάρχοντες μύθους και τις ιστορίες για τις εμπνεύσεις της ακόμα και στα σημεία στίξης που, όπως η ίδια χαρακτηριστικά αναφέρει, «υποδεικνύουν την εκφορά του λόγου και δεν συμμορφώνονται στους κανόνες της γραμματικής».
Προκάλεσε τα συντηρητικά αντανακλαστικά
Η συγγραφική της βιαιότητα σε συνδυασμό με τη συγγραφική ανυπακοή της στις συμβατικές θεατρικές νόρμες της εποχής ήταν προφανώς οι λόγοι που προκάλεσαν τα συντηρητικά αντανακλαστικά των κριτικών και του κοινού τότε που ήταν αδύνατο να την κατανοήσουν στο εκεί και στο τώρα, αφού η ίδια άθελά της θα προκαλούσε με τη δραματουργία της μια εντελώς απαραίτητη συθέμελη ρωγμή στο θέατρο.
Τα έργα της, εκτός από αφορμή, έγιναν και αιτία σαρκασμού μιας ολόκληρης θεατρικής εποχής, με την ίδια πολλές φορές να τα συνοδεύει με ψεύτικες αυτοβιογραφίες της δείχνοντας και την αποστροφή της προς την κοινωνία του θεάματος που έχει ανάγκη να φτιάξει περσόνες και ήρωες.
Ισως γι’ αυτό τα έργα της σε πρώτη ανάγνωση να έχουν και μια βαθιά επιθετική και «αντικοινωνική» γλώσσα, ίσως γι’ αυτό η Σάρα Κέιν να επέλεξε να μιλήσει αθυρόστομα, επιθετικά και με βίαιο τρόπο για την αγάπη και τον έρωτα, που είναι και οι βασικές θεματικές με τις οποίες καταπιάνεται, όσο και αν μας κάνει εντύπωση.
Μόλις στα 28 της χρόνια θα βρεθεί νεκρή στο Νοσοκομείο King College ύστερα από πολλές αυτοκτονικές προσπάθειες που είχαν προηγηθεί. Η ίδια έλεγε: «Δεν έχω επιθυμία θανάτου, κανείς αυτόχειρας ποτέ δεν είχε. Το κακόβουλο πνεύμα της ηθικής των πολλών, όμως, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια». Και έτσι χρειάστηκαν μόλις 90 λεπτά χωρίς την επίβλεψη των γιατρών της για να καταφέρει να δώσει τέλος στη ζωή της και να βρεθεί κρεμασμένη στην τουαλέτα του νοσοκομείου.
Αυτά τα προσωπικά της βιώματα από το νοσοκομείο θα τα κάνει λέξεις και θα τα χωρέσει στον μονόλογό της «4.48 Psychosis» (Η Ψύχωση των 4.48), που από μόνος του είναι ίσως και ο πιο πραγματικός και αληθινός θεατρικός τρόπος που εφηύρε για μια αυτοβιογραφία της, δημιουργώντας έναν παραληρηματικό μονόλογο, μια εξομολόγηση, υπό τον τίτλο «4.48» που είναι και η ώρα που καταγράφονται οι περισσότερες αυτοκτονίες.
Η Σάρα Κέιν κατάφερε να φύγει και να αποδράσει όπως ήθελε, αφήνοντας όμως πίσω της ένα μάτσο λέξεις, ένα μάτσο εξομολογήσεις, ένα μάτσο αλλοπαρμένες ιστορίες, έναν ολόκληρο θεατρικό κόσμο. Τώρα είναι ελεύθερη εκεί έξω. Και κυκλοφορεί. Άπασα.
