Η νέα παραγωγή από την ομάδα σύγχρονου χορού YELP danceco εστιάζει στη διαδικασία της δημιουργίας και στην εργασία του καλλιτέχνη. Η παράσταση «Continuous project altered daily» της Yvonne Rainer και η ομότιτλη εικαστική εγκατάσταση του Robert Morris, δύο πρωτοπόρα έργα που έφεραν στο προσκήνιο τη διαδικασία του καλλιτεχνικού έργου στον χορό και στη γλυπτική αντίστοιχα, τον Μάρτιο του 1969 στη Νέα Υόρκη, ήταν το έναυσμα της καλλιτεχνικής έρευνας «no matter how quiet» («όσο ήσυχο κι αν είναι»). Τέσσερις χορευτές, οι Κωνσταντίνα Μπάρκουλη, Γιάννης Τσιγκρής, Ιωάννα Αποστόλου, Αγγελική Στελλάτου, ένας εικαστικός, ο Φίλιππος Βασιλείου, ένας μουσικός, ο Ιάκωβος Παυλόπουλος, μία χορογράφος, η Μαριέλα Νέστορα, εργάζονται, διερευνούν, συνομιλούν και ανακινούν ερωτήματα για την ομαδική εργασία, τη συνεργασία, την ατομική συνεισφορά, τις εμπειρίες και τις απαιτήσεις της εργασίας του καλλιτέχνη, τη σχέση της σύγχρονης ζωής με την Τέχνη και το σώμα. Λίγο πριν από τις τελευταίες παραστάσεις τους, στις 14, 15 και 16 Ιουνίου στο PalmTree-MCA, εμείς συνομιλήσαμε με τους συντελεστές αυτού του ιδιαίτερου χορευτικού εγχειρήματος.
Μαριέλα Νέστορα, χορογράφος
Μια χειρονομία που δίνει αξία και προσοχή στη διαδικασία
Η εικαστική εγκατάσταση «Continuous Project Altered Daily» («CPAD») από τον γλύπτη Robert Morris παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 1969 και μέσα στον ίδιο μήνα με τον ίδιο τίτλο παρουσιάστηκε το «CPAD» της Yvonne Rainer. Και οι δύο καλλιτέχνες έφεραν πρώτη φορά την ίδια τη διαδικασία ενός έργου στο επίκεντρο (σε αντίθεση με το καλλιτεχνικό έργο ως προϊόν). Αντίστοιχα, το έργο «No Matter How Quiet» («NMHQ») επιθυμεί να λειτουργήσει ως μια χειρονομία που δίνει αξία και προσοχή στη διαδικασία, στην πρακτική μιας διαδικασίας δημιουργίας, μιας πρακτικής την οποία εγώ αντιλαμβάνομαι ως αδιαμφισβήτητα ομαδική.
Το «NMHQ» φέρνει πολλαπλές πραγματικότητες σε συνύπαρξη. Εστιάζει στη μοναδικότητα των περφόρμερ επί σκηνής (Ιωάννα Αποστόλου, Φίλιππος Βασιλείου, Κωνσταντίνα Μπάρκουλη, Μαριέλα Νέστορα, Ιάκωβος Παυλόπουλος, Αγγελική Στελλάτου, Γιάννης Τσιγκρής) μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον/τοπίο, καθώς διερευνά την ποικιλία, τις αλλαγές και την πολλαπλότητα. Τα υλικά μας είναι η κίνηση, η χορογραφία αλλά και η σκέψη, η συμπεριφορά, ενώ πρώτη φορά δουλεύουμε με τον λόγο, τη «φωνή» του καλλιτέχνη, στο σήμερα, στην Ελλάδα. Είναι μια πρόκληση η σχέση με την έκθεση -όχι μόνο μέσα από τη γλώσσα του σώματος, που είναι το «σπίτι» μιας χορεύτριας/ενός χορευτή, αλλά και μέσα από τη σχέση με τον λόγο-, την πράξη του να μιλήσεις και να πεις τις σκέψεις σου δυνατά. Θέλει θάρρος. Είναι μια πράξη και μια πρακτική που και αυτή θέλει εξάσκηση και έχει σημασία, ενέχει τη δυνατότητα να παραγάγει ρωγμές, όσο ήσυχη κι αν είναι. Κι ακριβώς για αυτόν τον λόγο ο τίτλος του έργου είναι «no matter how quiet», ως μια ευχή ή μια προτροπή να βρούμε αυτό το θάρρος στη ζωή μας, στην τέχνη μας, στον χορό μας.
Φίλιππος Βασιλείου, εικαστικός
Κάθε στιγμή ησυχίας είναι μια ευκαιρία ανάδειξης κάποιας «πραγματικότητας»
Στόχος μου στο έργο «no matter how quiet» είναι να δημιουργηθεί ένα τοπίο όπου υποκείμενα και αντικείμενα συγχωνεύονται σε έναν πίνακα που συνεχώς μεταβάλλεται, εστιάζοντας στην ανθρώπινη κλίμακα. Το έργο «Continuous altered daily» του Robert Morris λειτούργησε ως κίνητρο για την παρουσία μου ως «εικαστικό», αλλά μέσα από τη διαδικασία των προβών εξελίχθηκε σε μια ιδέα με εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Θεωρώ ότι το ίδιο το έργο περιλαμβάνει κάτι από εξπρεσιονισμό, θυμίζοντάς μου τα λόγια του Antonin Matejicek: «Ένας εξπρεσιονιστής επιθυμεί πάνω απ’ όλα να εκφράσει τον εαυτό του». Αυτό καταλαβαίνω ότι προσπαθεί να κάνει και το έργο.
Αναζητώ τη διαδικασία της εργασίας, της πρόβας, της παράστασης, του αυτοσχεδιασμού, του αληθινού και του ψεύτικου που επαναπροσδιορίζει τα όρια μεταξύ του επιτρεπόμενου και του απαγορευμένου. Αυτή η διαδικασία είναι κάτι που θέλω να μελετήσω συμμετέχοντας σε αυτή την ομάδα. Θεωρώ ότι κάθε στιγμή ησυχίας είναι μια ευκαιρία για την ανάδειξη κάποιας «πραγματικότητας», κρύβοντας μια δύναμη που συνδέει τον εαυτό μας με τον κόσμο. Συμμετέχοντας, εμπλέκομαι σε μια διαδικασία αυτογνωσίας, συσχετιζόμενος με τους άλλους ανθρώπους και τα υλικά. Νιώθω τυχερός που βρίσκομαι με αυτούς τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Πιστεύω ότι η σύνθεση των ανθρώπων που συμμετέχουν στο έργο υπερισχύει των υλικών και ίσως ακόμα και του ίδιου του έργου. Ωστόσο, έχω ενδοιασμούς σχετικά με την πραγματικότητα και πόσο «αληθινό» μπορεί να είναι ένα παραστατικό έργο που επαναλαμβάνεται. Ίσως η Τέχνη δεν προορίζεται για την ακριβή αναπαραγωγή της πραγματικότητας, αλλά μπορεί να δημιουργεί νέες διαστάσεις της πραγματικότητας.
Κωνσταντίνα Μπάρκουλη, χορεύτρια
Εμείς χορεύουμε και ταυτόχρονα σκεφτόμαστε
Η παράσταση κινείται ανάμεσα στη διαδικασία της πρόβας και στη μορφοποίηση του τελικού αποτελέσματος. Αυτό πρακτικά μεταφράζεται στο ότι εμείς χορεύουμε και ταυτόχρονα σκεφτόμαστε πάνω σε αυτό που κάνουμε, συνδιαλεγόμαστε και συνομιλούμε κυριολεκτικά και μεταφορικά. Μπορεί, δηλαδή, να μιλήσουμε για ένα θέμα που όντως μας απασχολεί, να γελάσουμε με ένα εσωτερικό αστείο ή έναν κοινό συνειρμό, να επικοινωνήσουμε με τις κινήσεις μας. Και αυτή η μεταξύ μας επικοινωνία είναι κάτι που έχει δημιουργηθεί μέσα από τη διαδικασία του να δουλεύεις με το σώμα. Για μένα είναι ένας κώδικας παιχνιδιού, συνεργασίας, φιλίας και εγγύτητας που φτιάχνεται από μας.
Ιωάννα Αποστόλου, χορεύτρια
Μια επικοινωνία που τη φτιάχνουμε εκείνη την ώρα
Ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνεται η συγκεκριμένη παράσταση μου επιτρέπει να συνδιαλέγομαι με τους υπόλοιπους επί σκηνής συντελεστές με έναν πολύ ανοιχτό τρόπο. Αυτό το στοιχείο έχει πολύ ενδιαφέρον και μου δημιουργεί κάθε φορά μια περιέργεια, καθώς αφήνει ανοιχτά πολλά πράγματα στη διαχείρισή τους και πολύ συχνά προκύπτουν πράγματα που μπορεί να μην έχω φανταστεί ότι μπορεί να συμβούν. Ταυτόχρονα, επειδή στο έργο, εκτός από το να κινούμαστε, μιλάμε και λέμε τη σκέψη μας, αυτό επίσης δημιουργεί κάθε φορά μια προσμονή σε σχέση με το πώς θα ακουστεί κάτι ή αν θα ειπωθεί κάτι που δεν έχει ειπωθεί μέχρι τώρα. Βρίσκω τρομερή πρόκληση, ευθύνη και ταυτόχρονα ανακούφιση στο να αφήνομαι στις επιλογές που κάνουμε ως ομάδα και εμπνέομαι πολύ από τους υπόλοιπους συντελεστές σε σχέση με τον τρόπο που υπάρχω μέσα στο έργο. Δημιουργείται μια επικοινωνία που τη φτιάχνουμε εκείνη την ώρα και μας οδηγεί κάθε φορά στον τρόπο που διαχειριζόμαστε τον χάρτη της παράστασης, και έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα ότι επικοινωνώ με τους συγκεκριμένους ανθρώπους, την Αγγελική, τον Γιάννη, την Κωνσταντίνα, τον Ιάκωβο, τον Φίλιππο, τη Μαριέλα, και όχι με κάποιους άλλους. Καθένας φέρνει κάτι από τον εαυτό του που με συγκινεί και με βοηθάει να προχωρήσω και να περιπλανηθώ μέσα στο έργο.
Ιάκωβος Παυλόπουλος, μουσικός
Μια βιωματική ερευνητική διαδικασία
Η ερευνητική διαδικασία γύρω από την ιστορία είναι κυρίως βιωματική. Μέσα από συζήτηση σε καθεστώς πρόβας είτε όχι και μέσα από αυτοσχεδιασμό με κίνηση, μουσική, υλικά και λόγο. Δεν είναι μια παράσταση στην οποία όλα έχουν έρθει σε ένα φινίρισμα και έχουν γλυκάνει οι καμπύλες της. Στην προκειμένη περίπτωση, όλα είναι έντονα, η κίνηση των σωμάτων, ο λόγος, η μουσική και το εικαστικό περιβάλλον.
