Ο Βρετανός συγγραφέας Ντέρεκ Ρέιμοντ -κατά κόσμον Ρόμπιν Κουκ- συγκαταλέγεται ανάμεσα στους γεννήτορες του σύγχρονου βρετανικού νουάρ. Από αστική φαμίλια με χρήμα, αφήνει εν ψυχρώ τις σπουδές στο Kολέγιο του Ίτον όπου αναθρέφεται η μελλοντική γενιά της ελίτ, καθώς από μικρός δραπετεύει από την «τάξη του που σιχαινόταν βαθύτατα». Ο ίδιος ο βίος του αποτελεί πρώτης τάξεως μυθιστόρημα: μποέμ εκ φύσεως, τυχοδιώκτης παλαιάς κοπής, διοργανώνει παράνομα παιχνίδια, διακινεί χωρίς άδεια έργα τέχνης, λειτουργεί ως δόλωμα για τη Μαφία - δουλεύει σε ταξί ενώ γράφει σενάρια για πορνογραφικές ταινίες. Εκδίδεται για πρώτη φορά το 1962. Γίνεται ευρέως γνωστός - αρκετά βιβλία του γίνονται σενάρια στον κινηματογράφο. Πεθαίνει στα 63 του -μέσα των 90’s- από καρκίνο.
Διατρέχουμε το δυτικό Λονδίνο το σωτήριο έτος 1984 (Όργουελ;). Η Θάτσερ έχει κερδίσει μια δεύτερη εκλογή και το πλιάτσικο των δημόσιων θεσμών και η austerity, η οικονομική λιτότητα, αποτελούν κύριο μέλημα της Σιδηράς Κυρίας απέναντι στις υποτελείς τάξεις. Όλοι οι δείκτες, βίας, εγκληματικότητας, ανεβαίνουν κάθετα. Το ίδιο και το νεοφασιστικό Εθνικό Μέτωπο με προμετωπίδα τον ρατσισμό. Το βιβλίο του Ντέρεκ Ρέιμοντ «Πέθανε με τα μάτια ανοιχτά» (Εκδ. Έρμα) -σε μετάφραση Βίκυς Λιακοπούλου και επίμετρο Χίλντας Παπαδημητρίου- είναι το πρώτο της διάσημης, στη Βρετανία, σειράς του Factory Novels, που τον καθιέρωσε στον χώρο του νουάρ.
Το σκηνικό: Βροχερή νύχτα στην πρωτεύουσα. Δίπλα στον υπόγειο σταθμό, σε κήπο, ανακαλύπτεται το πτώμα του Τσαρλς Στάνιλαντ, ενός αποτυχημένου αλκοολικού συγγραφέα γύρω στα 50. Του έσπασαν τα κόκκαλα μέχρι θανάτου. Ο αρχιφύλακας του Τμήματος Ανεξιχνίαστων Υποθέσεων που ασχολείται με φόνους ταπεινών και καταφρονεμένων ανθρώπων αναλαμβάνει δράση. Συνεργάζεται με τον επιθεωρητή Μπάουμαν στο Τμήμα Εγκληματικών Ερευνών της Σκότλαντ Γιαρντ με δικαιοδοσία δολοφονίες εκλεκτών της κοινωνίας. Σε αυτήν την ταξικά διαχωρισμένη ιεραρχία ο αρχιφύλακας (δεν μαθαίνουμε το όνομά του) έχει μοναδικό στοιχείο μερικές κασέτες που βρέθηκαν στην τρώγλη του Στάνιλαντ. Πρόκειται για προσωπικά ημερολόγια όπου ο συγγραφέας, σε ονειρική κατάσταση, αποκαλύπτει σπαράγματα ζωής: Η μοιραία ξανθιά Μπάρμπαρα Σπαρκ με το πλούσιο στήθος που ταλαιπωρεί τον συγγραφέα και ο φορτηγατζής άντρας της Άρθρουρ, ο νεαρός τζάνκι πρόγονός του Τσαρλς, ο νεόπλουτος αδελφός του Γκράμπιαν και η χλιδάτη φιλενάδα του Μαργκό, ο Χάρβεϊ Φέντον της νύχτας -ο κομμουνιστής γλύπτης Ράνσομ- ακούγονται από την αγωνιώδη φωνή του δολοφονηθέντος. Αλλά και η απόλυσή του απ’ το πλουραλιστικό BBC λόγω διαφωνίας σχετικά με την τολμηρή κοινωνικότητα των σεναρίων του.
Ο αρχιφύλακας -χωρισμένος σαραντάρης- ταυτίζεται βαθμιαία με τον Στάνιλαντ και μέσω αυτού ο Ρέιμοντ (από «Ρέιμοντ» Τσάντλερ). Διατρέχει το άλλο Λονδίνο, της μιζέριας και της απελπισίας, στα κακόφημα μαγαζιά του. Είναι δε τόσο παραστατικές οι εικόνες της πρωτεύουσας με την ανθρωπογεωγραφία της, ώστε θα μπορούσε αντί για βιβλίο να ήταν σπουδαίο ρεαλιστικό ντοκιμαντέρ.
Ένα ευαίσθητο και ταυτόχρονα σκληρό, υπαρξιακό νουάρ, με αγχωτικούς ρυθμούς, απότομες αλλαγές ρυθμού και ύφους από έναν μάστορα του είδους.
INFO
Derek Raymond
«Πέθανε με τα μάτια ανοιχτά»
Εκδόσεις Έρμα
Σελίδες: 296
Τιμή: 15.99 ευρώ
