Ο Χρυσός Αλέξανδρος του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το «Animal» της Σοφίας Εξάρχου, ξεχωρίζει, όμως οι σινεφίλ δεν πρέπει να λησμονήσουν το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Η Αφρίν στον καιρό της πλημμύρας» του Άγγελου Ράλλη. Η «Πρισίλα» της Σοφία Κόπολα, μια οικογενειακή τραγωδία με επίκεντρο την επαγγελματική πάλη και μια φωτογενής ρομαντική κομεντί συμπληρώνουν μια δυνατή κινηματογραφικά εβδομάδα
Ο σκοτεινός αντίλαλος της ομορφιάς του ελληνικού καλοκαιριού
Animal ***1/2
Σκηνοθεσία: Σοφία Εξάρχου
Πρωταγωνιστούν: Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Φλομαρία Παπαδάκη, Αχιλλέας Χαρίσκος
Κάτω απ’ τον ήλιο του ελληνικού καλοκαιριού, μια ομάδα νεαρών, που εργάζονται ως εποχικοί ανιματέρ σε ένα all-inclusive ξενοδοχείο, προετοιμάζονται για την τουριστική σεζόν. Καθώς η πίεση αυξάνεται και οι σχέσεις τους πρέπει να μείνουν ανθεκτικές, η αρχηγός της ομάδας, η Κάλια, βιώνει μια δική της υπαρξιακή δοκιμασία. Η Σοφία Εξάρχου με την πρώτη της ταινία, το «Park» (2017), είχε τοποθετήσει τη δράση στα εγκαταλελειμμένα ολυμπιακά ακίνητα. Με το «Animal» συνεχίζει την ψυχολογική εξερεύνηση στα απόνερα των καπιταλιστικών ονείρων της εγχώριας πραγματικότητας, βάζοντάς μας στην καρδιά του κτήνους της βαριάς μας βιομηχανίας. Ο φακός της σκηνοθέτριας δεν δείχνει ποτέ τους εργοδότες στο νησιώτικο ξενοδοχείο - σοφή απόφαση καθώς το φταίξιμο δεν αποκτά πρόσωπο και η οργή δεν αποκτά βαλβίδα αποσυμπίεσης σε «κακά αφεντικά». Η Εξάρχου σέβεται την τέχνη της, αποφεύγει με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία και επιμονή όλες τις εύκολες λύσεις και η σκηνοθεσία της δεν γίνεται χειριστική ούτε σε μία σκηνή, καθώς αρνείται να ταΐσει μασημένο φαγητό τους θεατές. Αντιθέτως, σκάβει βαθιά προκειμένου να μας φέρει κοντά στα παιδιά που για πενιχρές αμοιβές αναλαμβάνουν να ψυχαγωγούν τους συνταξιούχους τουρίστες και επιμένουν να χαμογελούν παρ' όλο που δεν μπορούν να ξεφύγουν από την αόρατη γκιλοτίνα του άδικου συστήματος. Η Κάλια προσπαθεί να είναι αλληλέγγυα, να εμψυχώνει τα νέα μέλη, να βρίσκεται σε επαφή με την καρδιά της και να μην αφήνεται στον κυνισμό και το έρεβος. Υψηλής κλάσεως η ερμηνεία της βραβευμένης Δήμητρας Βλαγκοπούλου σε μια ταινία που δίκαια απέσπασε τον Χρυσό Αλέξανδρο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης - η πρώτη ελληνική παραγωγή που πετυχαίνει κάτι τέτοιο μετά από 30 χρόνια.
Country μελόδραμα παριστάνει οικογενειακή τραγωδία
Σιδερένια γροθιά (The iron claw) **1/2
Σκηνοθεσία: Σον Ντέρκιν
Πρωταγωνιστούν: Ζακ Έφρον, Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ, Χάρις Ντίκινσον, Λίλι Τζέιμς
Η μυθιστορηματική αφήγηση της αληθινής ιστορίας των αδερφών Φον Έριχ από το Τέξας και η τραγική τους πορεία ως επαγγελματιών παλαιστών αποκτά βάρος γιατί ο πόνος και τα δάκρυα στη ζωή τους έρχονταν πάντα εκτός του ρινγκ. Όλα τα αγόρια της οικογένειας, που ξεχώριζαν για τα εντυπωσιακά τους μαλλιά και τη μυϊκή τους διάπλαση, έγιναν επαγγελματίες του wrestling και έμαθαν απ’ τον αυταρχικό πατέρα τους να αμύνονται, να γυμνάζονται, να κυνηγάνε την κορυφή του σικέ αθλήματος και να σέβονται χωρίς αμφισβήτηση αυτόν που τους δίνει στέγη και τους μεγαλώνει. Και μετά από μια σειρά θριάμβων, ακολουθούν οι δυσβάστακτες απώλειες. Ο σκηνοθέτης Σον Ντέρκιν σκιαγραφεί το οικογενειακό πορτρέτο με ένα μοντάζ - συναισθηματικό ξυράφι σε μια καλά σχεδιασμένη παραγωγή και επισημαίνει με Ιστγουντική δεινότητα (και, κατά συνέπεια, με λαϊκή απλοϊκότητα) το συντριπτικό βάρος των επιταγών του ανδρισμού, τη Ρεϊγκανική επιχειρηματικότητα και την ενδοοικογενειακή εκμετάλλευση. Κι ενώ καταφέρνει να διαχειριστεί τη λεκτική στωικότητα των χαρακτήρων, υστερεί σε πειστικότητα. Γι’ αυτό στο δεύτερο μέρος πηγαίνει τη δράση από κηδεία σε νοσοκομείο και από τραγωδία σε ατυχήματα. Ενόσω ο πάτερ φαμίλιας καταπιέζει τους γιους του, οι δεσμοί αγάπης γίνονται όλο και πιο περίπλοκοι και στην οθόνη θα έπρεπε να ξετυλίγονται οι αντιφάσεις τους και η καταστροφική τους δύναμη. Ο Ζακ Έφρον, που κουβαλάει το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, δεν μεταφέρει ποτέ πειστικά όσα συμβαίνουν στο μυαλό αυτού του θλιμμένου, συναισθηματικά χαμένου άνθρωπου που συρικνώνεται κάτω από ένα υπαρξιακό χάος και μοιρολατρικά ρίχνει το φταίξιμο σε μια μεταφυσική κατάρα. Η ταινία θα μπορούσε να μας δείξει το σιδερένιο νύχι της διαβρωτικής πατριαρχίας, ενώ τώρα ποντάρει σε μια πνιγηρή κατάθλιψη του θεατή.
Οταν ο Έλβις γνώρισε την Πρισίλα
Priscilla **1/2
Σκηνοθεσία: Σοφία Κόπολα
Πρωταγωνιστούν: Κέιλι Σπέινι, Τζέικομπ Ελόρντι, Άρι Κοέν
Βασισμένη στα απομνημονεύματα της Πρισίλα Πρίσλεϊ με τίτλο «Ο Έλβις κι εγώ», η ταινία της Σοφία Κόπολα εξερευνά τα γεγονότα πίσω από τον γάμο της Πρισίλα και του Elvis. Παρ' όλο που, σύμφωνα με όσα λέει η αυτοβιογραφία, η ίδια η Πρισίλα δεν έκανε ούτε έναν λάθος χειρισμό, χρειαζόμασταν τελικά ένα ήπιων τόνων κινηματογραφικό πόνημα (κι ας είναι ημιτελές) για να λειτουργήσει σαν πεπτικό αφέψημα ώστε να ξεχάσουμε την πρόσφατη χασμωδία του Μπαζ Λούρμαν γύρω απ’ τον μύθο του βασιλιά τού rock’n’roll. Η Κόπολα επιλέγει την οπτική γωνία ενός κοριτσιού μόλις 14 ετών, που ο Elvis γνώρισε όταν εκείνος ήταν ήδη ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές του πλανήτη. Αυτή η ερωτική δυναμική στα 1959 μπορεί να φαίνεται τρομακτική μέσα από μια σύγχρονη ματιά και το «Priscilla» κάνει τα πάντα για να διαβεβαιώσει τους θεατές ότι ο Elvis δεν σκόπευε να αποπλανήσει το ανήλικο κορίτσι, αν και καθιστά επίσης σαφές ότι η σχέση προχωρούσε με τους όρους του Elvis, καθώς πάντα αυτός επέλεγε πότε η Πρισίλα μπορούσε να έρχεται κοντά του και πότε να φεύγει. Άλλωστε το ενδιαφέρον του ήταν πάντα συνυφασμένο με την ανάγκη του να την ελέγχει και γι’ αυτό η Κόπολα καδράρει την Κέιλι Σπέινι να κοιτάζει έξω απ’ τα παράθυρα της Graceland σαν να ήταν μια ηρωίδα του Douglas Sirk, παγιδευμένη στο δράμα της. Δεν υπάρχουν τραγούδια του Elvis στην ταινία, λόγω δικαιωμάτων, αλλά αυτός ο περιορισμός συμβάλλει στην αποσαφήνιση της προοπτικής της ταινίας: χωρίς το καλλιτεχνικό δέος, προκρίνεται δραματουργικά μόνο η ιδιωτική συμπεριφορά του ήρωα. Παρ' όλο που ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι ικανοποιητικός στον ρόλο του Elvis, η Κόπολα αποπειράται για μια ακόμη φορά να καμουφλάρει την ανημποριά της να χτίσει γνήσιο συναίσθημα πίσω από έναν αέρινο μινιμαλισμό και να κρύψει την απουσία παρεμβατικής ματιάς στις ψυχές των ανθρώπων πίσω από μια (βολική) αποστασιοποίηση σε σχέση με τις πιο αμφίσημες σκηνές ερωτικής ματαίωσης και βασανιστικών ενοχών.
Ρομαντική κομεντί χωρίς ρομαντισμό και χωρίς κωμωδία
Λατρεύω να σε μισώ (Anyone but you) **
Σκηνοθεσία: Γουίλ Γκλακ
Πρωταγωνιστούν: Σίντνεϊ Σουίνι, Γκλεν Πάουελ, Nτέρμοτ Μαλρόνεϊ
Δύο γοητευτικοί νέοι άνθρωποι, η Μπέα και ο Μπεν, φαίνεται πως μπορούν να γίνουν το ιδανικό ζευγάρι, όμως η πρώτη συνάντησή τους δεν ευδοκιμεί εξαιτίας μιας στιγμιαίας παρεξήγησης. Λίγο καιρό αργότερα (δεν είναι ξεκάθαρο αν έχει περάσει μια εβδομάδα ή πολλά χρόνια) θα συναντηθούν συμπωματικά σαν καλεσμένοι στον ίδιο γάμο στην Αυστραλία. Εκεί, οι υπόλοιποι καλεσμένοι του γαμήλιου εορτασμού, βλέποντας τη χημεία ανάμεσά τους, προσπαθούν να τους πείσουν να συνδεθούν ερωτικά. Τελικά οι ίδιοι αποφασίζουν να υποδυθούν προσωρινά το ζευγάρι για να γλιτώσουν από τις κουραστικές παραινέσεις της ομήγυρης. Το εμφανές πλεονέκτημα αυτής της ρομαντικής κομεντί είναι οι δύο φωτογενείς, ανερχόμενοι αστέρες: η Σίντνεϊ Σουίνι, που έγινε γνωστή από τη σειρά του ΗΒΟ «Euphoria», και ο Γκλεν Πάουελ, που θα τον δούμε σύντομα στο «Hit man» του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ. Όμως, λες και δεν αρκούσε το πρωταγωνιστικό δίδυμο, που είναι ό,τι πιο κοντά σε Ρίτσαρντ Γκιρ και Κιμ Μπάσινγκερ έχει να επιδείξει το ρομαντικό mainstream σινεμά που απευθύνεται στη γενιά των social media, ο σκηνοθέτης επιμένει να υπερτονίζει το φιλμ με καλλίγραμμα κορμιά, ολόλευκα δόντια και άφθονους κοιλιακούς, πάντα σε ειδυλλιακό θερινό διάκοσμο. Φανταστείτε μια ελεύθερη διασκευή τού «Πολύ κακό για το τίποτα» του Σαίξπηρ, σε εκδοχή νεανικής φάρσας που εκτυλίσσεται μέσα από περιεχόμενο για meme, με αισθητική περιοδικού καλοκαιρινής μόδας και ομορφιάς και με ηθικά διδάγματα περί έρωτα με τα οποία θα συμφωνούσε ακόμη και μια οικογένεια φανατικών μορμόνων (το κοντινό πλάνο στις καλά κουμπωμένες ζώνες στα παντελόνια των ηρώων το πρώτο πρωί που ξυπνάνε αγκαλιά δεν είναι τυχαίο). Η σκηνοθεσία κάνει τα πάντα για να φαίνονται όλοι εκθαμβωτικά πανέμορφοι, όμως αυτό είναι τόσο άδικο για τη Σουίνι και τον Πάουελ που με έναν πιο σοβαρό καλλιτέχνη πίσω από την κάμερα και ένα λίγο ευρηματικό σενάριο, που θα αξιοποιούσε τα καλά συστατικά των romcom, θα μπορούσαν να κάνουν θαύματα.
Σαρωτική δημιουργία για την κλιματική μετανάστευση
Η Αφρίν στον καιρό της πλημμύρας ***1/5
Σκηνοθεσία: Άγγελος Ράλλης
Ο όρος «ντοκιμαντέρ» μοιάζει περιοριστικός γι’ αυτή τη δημιουργία του Άγγελου Ράλλη. Αυτό δεν σημαίνει πως ο ατρόμητος κινηματογραφιστής έφτιαξε μια δουλειά μυθοπλασίας. Ο ριψοκίνδυνος σκηνοθέτης, αν μη τι άλλο, τεκμηριώνει και αφήνει να αναπτυχθεί η αληθινή του ιστορία στην ολότητά της. Η παρατήρησή του έχει αφετηρία τα επιθετικά νερά του ποταμού Βραχμαπούτρα, ο οποίος διασχίζει την Κίνα, την Ινδία και το Μπαγκλαντές. Η πλημμύρα θα πνίξει την παράγκα της μικρής Αφρίν και θα την αναγκάσει να αναζητήσει σε άλλους τόπους τη μοίρα της. Το 12χρονο κορίτσι μέχρι πρότινος ζούσε στο ποτάμι μαζεύοντας σκουπίδια που ίσως μπορούσαν να της φανούν χρήσιμα, όμως την καταστροφή της άγρια ομορφιάς του τόπου της δεν μπορεί πια να την αντέξει. Ο φακός του Ράλλη ακολουθεί στωικά την οδύσσεια του κοριτσιού και οι εντυπωσιακές σκηνές του χαρτογραφούν στοχαστικά την άγονη περιπλάνησή του. Η τρομακτική ομορφιά αυτής της οντολογικής περιπέτειας (με στοιχεία μετα-αποκαλυπτικού θρίλερ επιβίωσης) εκτυλίσσεται μέσα από την αγωνία που προκαλεί η λαογραφική καταγραφή μιας γωνιάς του πλανήτη. Και ο σοφός σκηνοθέτης φτιάχνει ένα οικολογικό θρίλερ με τα πιο αγνά κινηματογραφικά υλικά. Η αναπόφευκτη επιδείνωση της καταστροφής της φύσης αποκτά διαστάσεις μαγικού ρεαλισμού, μέσα από την ενατένιση της μικρής Αφρίν στον έναστρο ουρανό. Το αθώο πρόσωπο του κοριτσιού κρύβει όλες τις ερωτήσεις και όλες τις απαντήσεις που θα έδιναν αμέτρητες ώρες επιστημονικών ντοκιμαντέρ, ενημερωτικών διαλέξεων και πύρινων πολιτικών ομιλιών για τις συνέπειες της οικολογικής καταστροφής.
