Θα εκφράσω πάλι την πεποίθησή μου ότι στα λεγόμενα «μικρά» ή «φτωχά» θέατρα, που όμως παράγουν με πενιχρά μέσα πλούσιο έργο, και στις μικρές, συνήθως νεανικές ομάδες χτυπάει σήμερα η καρδιά του νεοελληνικού μας θεάτρου. Ένα από τα σημαντικότερα είναι ο συνεργατικός χώρος 2510 της οδού Θεμιστοκλέους, μια ζωντανή εστία δημιουργίας με ψυχή της τον δόκιμο ήδη συγγραφέα και σκηνοθέτη Ανδρέα Ζαφείρη.
Αναφέρθηκα ήδη σε δύο προηγούμενα σημειώματά μου στις παραστάσεις δύο έργων του Α. Ζαφείρη, σε σκηνοθεσία του ίδιου. «Ο άγνωστος πρίγκιπας», αφιερωμένο στον ταλαντούχο, εμβληματικό μουσικό και τραγουδοποιό Παύλο Σιδηρόπουλο, ένα αληθινό ίνδαλμα της γενιάς του που το νήμα της ζωής του κόπηκε άδικα, πρόωρα. Και «Το γαμώτο που δεν έζησα», αφιερωμένο στην πολλαπλά παρεξηγημένη, χαρισματική ποιήτρια και ηθοποιό Κατερίνα Γώγου, που διεκδίκησε αδιάλλακτα μέσα σε εποχές πολύ δύσκολες, ιδιαίτερα για τη γυναίκα, το δικαίωμα της απόλυτης χειραφέτησης και ελευθερίας, για να το κατακτήσει εντέλει, με βαρύ όμως τίμημα, τον επίσης πρόωρο θάνατο.
Επανέρχομαι σήμερα για να κλείσω το άτυπο αφιέρωμα στον συνεργατικό χώρο 2510 με μια τρίτη παράσταση, αυτή του έργου «Νίκος Μπελογιάννης: Στο μπόι των ονείρων», σε κείμενο-σκηνοθεσία επίσης του Ανδρέα Ζαφείρη, αφιερωμένο στη ζωή και στον θάνατο του αγωνιστή και μάρτυρα της Αντίστασης Νίκου Μπελογιάννη. Ένα έργο απόλυτα επίκαιρο στην εποχή μας, όπου τα επαγγελματικά συνεργεία των αναθεωρητών της Ιστορίας εργάζονται άοκνα, μεθοδικά και επίμονα κάνοντας το άσπρο μαύρο και παραμορφώνοντας την αλήθεια για να εξυπηρετήσουν τους σκοτεινούς σκοπούς και στόχους μιας αδίστακτης οικονομικής ολιγαρχίας που βάζει το χρήμα πάνω από τον άνθρωπο και ανοίγει μνήματα σε όσους αντιστέκονται. Πρέπει αντίστοιχα κι εμείς να δείχνουμε την ίδια μέθοδο και επιμονή αποκαλύπτοντας τους τυμβωρύχους, για να μην επιστρέψει πάλι ο φασισμός που ήδη κρούει τις πόρτες.
Στο έργο παρακολουθούμε να εκτυλίσσονται παράλληλα ο πολιτικός και ο προσωπικός βίος του Ν. Μπελογιάννη μέχρι το προδιαγεγραμμένο τραγικό του τέλος μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, έπειτα από δύο στημένες δίκες παρωδίες, ενώ είχε λήξει ο Εμφύλιος και παρά την κινητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τη σωτηρία του ίδιου και των συντρόφων του. Όλα έγιναν πίσω από την πλάτη του τότε πρωθυπουργού Πλαστήρα με την πρόθυμη συνεργασία μελών της τότε δημοκρατικής κυβέρνησης, όπως του υπουργού Δικαιοσύνης Δ. Παπασπύρου, που υπέγραψε τη διαταγή εκτέλεσης χωρίς να ενημερώσει, όπως όφειλε, τον πρωθυπουργό. Ήταν ένα έγκλημα επειδή έπρεπε οπωσδήποτε να γίνει το θέλημα των Αμερικανών για να πέσει η δημοκρατική κυβέρνηση μέσα στο έντονο ψυχροπολεμικό κλίμα. Ένα πολύτιμο, ήδη δυσεύρετο βιβλίο μαρτυρίας για το παρασκήνιο της δικαστικής δολοφονίας έχει γράψει ο τότε πολιτευτής και μετέπειτα υπουργός Σάκης Πεπονής, που έζησε ζωντανά τα γεγονότα.
Στον πιο πάνω χώρο παρακολουθήσαμε το έργο που έγραψε και σκηνοθέτησε άρτια ο Α. Ζαφείρης για τη ζωή, τη δράση και τον θάνατο του Ν. Μπελογιάννη. Όπου το πολιτικό μήνυμα βαδίζει χέρι-χέρι με την ιστορία του μεγάλου αμοιβαίου έρωτά του με την αγωνίστρια και μετέπειτα συγγραφέα Έλλη Παππά. Η ανθρώπινη τρυφερότητα και η πολιτική αυτοθυσία πάνε εδώ μαζί, μέσα από έναν λόγο άμεσο, κρουστό, μεστό και πλούσιο, χωρίς περιττά λογοτεχνικά στολίδια, ισορροπημένο στην κόψη μιας κραυγής για ελευθερία και αξιοπρέπεια, που στοχεύει κατευθείαν στην καρδιά του ανθρώπου. Ο θεατής βγαίνει από το θέατρο έχοντας κερδίσει ανάσες ζωής.
Στην πρώτη επαγγελματική δουλειά της, η νεότατη Σταυριάνα Καδή μπαίνει κυριολεκτικά στο μεδούλι της ηρωίδας. Τόσο νέα και με τόση γνώση της αληθινής ζωής! Ένα μεγάλο, ανεπιφύλακτο εύγε! Στον ρόλο του Μπελογιάννη ο Σωτήρης Τασούλας, έξοχος μονολεκτικά, κύριος βαθύς των μέσων του, λάμπει στη σκηνή. Ένα ανεπιφύλακτο εύγε και σ’ αυτόν επίσης!
