Το σημείωμα της προηγούμενης Κυριακής ήταν αφιερωμένο σε μια παλαιότερη παράσταση ενός σημαντικού ελληνικού έργου, που η συγκυρία το κάνει σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο. Πρόκειται για το “Μένγκελε” του Θανάση Τριαρίδη, που παιζόταν στο θέατρο “Φάουστ” για μια διετία (2014-16) με επιτυχία μεγάλη. Συνεχίζω σήμερα την ανάλυση έργου και παράστασής με την ευκαιρία της διαδικτυακής προβολής του.
Το έργο, όπως δηλώνει ο τίτλος, έχει ως θέμα τον διαβόητο Γερμανό γιατρό του Άουσβιτς που έκανε πειράματα με ζωντανούς ανθρώπους, για να διαφύγει μετά το τέλος του πολέμου στη Λατινική Αμερική, όπου συνέχισε ανενόχλητος τα πειράματα με ιθαγενείς και πέθανε σε προχωρημένη ηλικία, χωρίς ποτέ να δώσει λόγο για τα εγκλήματά του. Κάτι που προϋποθέτει τη στήριξή του από έναν οργανωμένο νεοναζιστικό μηχανισμό που δρούσε έως σήμερα υπόγεια, για να βγει ξανά στο φως στις μέρες μας, απειλητικός.
Έγραφα ότι το φαινόμενο Μένγκελε δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο. Αναφερόμουν στα λίγο γνωστά στο ευρύ κοινό πειράματα γενετικής με ανθρώπους (κυρίως γυναίκες) του Βιεννέζου “ιατρού” Βαρώνου Σενκ, προηγούμενου κατά μια πεντηκονταετία. Γνωστά, εν τούτοις, στη θεματολογία του συκοφαντημένου ελληνικού θεατρικού έργου του 19ου αιώνα! (Βλ.: το προηγούμενο σημείωμά μου).
Θα προσθέσω ακόμη την περίπτωση του Αμερικανού δρ. Χολμς, που δολοφόνησε με τα πειράματά του πάνω από διακόσιους ανθρώπους, τους οποίους παγίδευε στο ξενοδοχείο του στο Σικάγο, το 1885. Παραλείπω ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Επίσης τα αποτρόπαια πειράματα ομάδας Αμερικανών γιατρών, τα πρώτα χρόνια του μεταπολέμου, που διέδιδαν σκόπιμα τη σύφιλη σε φυλακισμένους και απόρους. (Αντλώ την πληροφορία από πρόσφατη ανάρτηση του αναλυτή Πέτρου Αργυρίου στο Διαδίκτυο.)
Κοινή δικαιολογία όλων αυτών των εγκληματιών ήταν ο εξωφρενικός ισχυρισμός ότι ενεργούν “για το καλό της ανθρωπότητας”. Ο Μένγκελε τους ξεπερνούσε όμως όλους ισχυριζόμενος ότι με τα πειράματά του στόχευε να ανακαλύψει το φάρμακο της αθανασίας, για να το προσφέρει στην ανθρωπότητα και στην αγαπημένη του Έστερ, την οποία σκότωσε ο ίδιος (με όλη την ανθρωπότητα μαζί συνεκδοχικά), ώστε να μπορεί μετά να την αναστήσει χαρίζοντας της την αιωνιότητα!
Θα επαναλάβω πάλι ότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεμονωμένη κλινική περίπτωση παράνοιας. Έχουμε κάτι διαφορετικό, πολύ βαθύτερο, πολύ πιο επικίνδυνο: την ομαδική παράνοια ενός ολόκληρου πολιτισμού, των “φώτων” του “ορθού λόγου”, που αποκόπηκε εντελώς από τα φώτα και τη λογική και ξέφρενος τρέχει στον γκρεμό.
Εδώ ας μου επιτραπεί να παραπέμψω τον αναγνώστη στα πορίσματα της σπουδαίας Ελληνίδας ψυχιάτρου Κατερίνας Μάτσα, που ανατέμνει διεισδυτικά το νοσηρό φαινόμενο στο βιβλίο της “Νιόβη ή το αδύνατο πένθος”.
“Η κυρίαρχη στάση των σύγχρονων Δυτικών κοινωνιών”, γράφει, “είναι η άρνηση και ο εξοστρακισμός του θανάτου. Μια άρνηση που στηρίζεται στον προσδιορισμό του θανάτου ως αποκλειστικά βιολογικού γεγονότος, την ‘αντικειμενική διάσταση’ του οποίου έφερε στο φως το μάθημα της ανατομίας κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα...”. Ο χώρος, όμως, δεν με παίρνει για να ολοκληρώσω και θα χρειαστεί, φοβάμαι, ακόμη ένα σημείωμα.
