Λίγο πριν από το τέλος της χρονιάς κυκλοφόρησε από τη Μικρή Αρκτο το «Δεν ήμουνα ποτέ εδώ», η πρώτη συνεργασία δύο σημαντικών ανθρώπων του τραγουδιού, του συνθέτη Χρίστου Θεοδώρου και του στιχουργού Θοδωρή Γκόνη, με τον Πάρι Κιμιωνή να ερμηνεύει τα τραγούδια και τη Χριστίνα Μαξούρη να συμμετέχει με τη δική της ερμηνεία σε τρία από αυτά. Συζητήσαμε με τον Χρίστο Θεοδώρου για τις ιδιαιτερότητες αυτής της εργασίας και το πώς οι εκάστοτε στίχοι επηρεάζουν καθοριστικά τη μουσική γραφή.
Ο Θοδωρής Γκόνης είναι αρκετά διαφορετικός σαν ύφος αλλά και περιεχόμενο από τους στιχουργούς που έχεις συνεργαστεί μέχρι τώρα. Πώς τον γνώρισες και αποφάσισες να συνεργαστείς μαζί του και ποιες είναι οι εντυπώσεις σου από αυτή την πρώτη φορά;
Με τον Θοδωρή συνεργαστήκαμε για πρώτη φορά πριν από αρκετά χρόνια, σε μια θεατρική παράσταση, όπου είχα μελοποιήσει στίχους του. Ο Παρασκευάς Καρασούλος, ο οποίος είχε τη διεύθυνση παραγωγής, είχε την ιδέα να μας φέρει σε επαφή έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί αυτός ο δίσκος που κυκλοφορεί τώρα από τη Μικρή Άρκτο, γεγονός που με έκανε πολύ χαρούμενο. Η συνεργασία μας ήταν εξαιρετική, η σύνθεση των τραγουδιών πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα πολύ ωραίο κλίμα. Θεωρώ τα τραγούδια αυτά την πιο ώριμη δισκογραφική εργασία μου μέχρι τώρα και εύχομαι αυτή η συνεργασία μας με τον Θοδωρή Γκόνη να είναι η αρχή και να ακολουθήσουν κι άλλες.
Ποιο θα έλεγες ότι είναι το κυριότερο στοιχείο των στίχων του σ’ αυτή την εργασία και τι σε ενέπνευσε περισσότερο σ’ αυτούς;
Ο Θοδωρής Γκόνης είναι ένας από τους σημαντικότερους στιχουργούς που έχουμε στην Ελλάδα. Το έργο του είναι μεγάλο και μιλάει μόνο του έπειτα από τόσα χρόνια στη δισκογραφία .Το στοιχείο του που με εμπνέει είναι ο συνδυασμός μιας λαϊκής αμεσότητας με ένα πολυεπίπεδο ποιητικό υπόβαθρο, το οποίο, σε συνδυασμό με την έμφυτη μουσικότητα του λόγου του, με συγκινεί και η μουσική γεννιέται αβίαστα την ώρα της μελοποίησης.
Τα τραγούδια γράφτηκαν για να τα ερμηνεύσει ο Πάρις Κιμιωνής ή του τα ανέθεσες όταν πια ήταν έτοιμα; Και με ποια κριτήρια τον επέλεξες, όταν μάλιστα είναι ένας σχεδόν άγνωστος ακόμα ερμηνευτής;
Πρώτα γράφτηκαν τα τραγούδια και μετά κλήθηκε ο Πάρις Κιμιωνής για να τα ερμηνεύσει. Ο Πάρις είναι ένας νεότατος ερμηνευτής, ο οποίος όμως ξεκίνησε την πορεία του τραγουδώντας τα «Τραγούδια της αμαρτίας» και την «Εποχή της Μελισσάνθης» του Μάνου Χατζιδάκι. Τα υψηλών ερμηνευτικών απαιτήσεων αυτά έργα παίχτηκαν στην Εθνική Λυρική Σκηνή το 2019. Εκεί τον άκουσα για πρώτη φορά και εντυπωσιάστηκα από την καλλιέργεια, το ήθος και το αίσθημα της φωνής του. Πιστεύω ότι έχει πολλά να μας δώσει στο μέλλον.
Και γιατί έκανες εξαίρεση δίνοντας τρία τραγούδια στη Χριστίνα Μαξούρη; Γιατί σε εκείνη και γιατί τα συγκεκριμένα;
Μαζί με τον Θοδωρή επιλέξαμε την εξαίρετη Χριστίνα Μαξούρη να ερμηνεύσει τα τρία από τα δέκα τραγούδια του δίσκου γιατί θεωρήσαμε ότι τα συγκεκριμένα της ταιριάζουν απόλυτα και, καθώς είναι τελείως διαφορετική απ’ ό,τι είναι ο Πάρις, πετύχαμε μια πολύ όμορφη αντίθεση κατά τη γνώμη μου.
Είναι η ιδέα μου ή σε μερικά τραγούδια η γραφή σου είναι πιο λαϊκή από οποιαδήποτε φορά στο παρελθόν; Οι στίχοι το προκάλεσαν αυτό ή σου προέκυψε αυθόρμητα;
Προέκυψε εκατό τοις εκατό από το κλίμα των στίχων. Και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό, επειδή το είχα ανάγκη!
Θα έλεγες ότι και η μουσική σου, σε κάποιες περιπτώσεις και σε έναν βαθμό, αποτυπώνει τα συναισθήματα που προκάλεσαν η πανδημία και η καραντίνα, όπως και οι στίχοι;
Η περίοδος της πανδημίας με επηρέασε πολύ. Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος και το ψυχολογικό κόστος βαρύ. Στη μουσική μου μάλλον πέρασε ασυναίσθητα, προφανώς εκφράστηκε κάτι που έπρεπε να εκφραστεί και νιώθω τυχερός που είχα αυτή τη δυνατότητα.
Πρόθεση να μεταφερθεί ολοκληρωμένη αυτή η εργασία στη σκηνή υπάρχει;
Θα γίνουν άμεσα σε συνεργασία με τη Μικρή Άρκτο κάποιες παραστάσεις στις οποίες θα παρουσιάζεται ολόκληρος ο δίσκος καθώς και τραγούδια του Θοδωρή Γκόνη από τη δισκογραφία του.
Και τα πιο άμεσα από τα προσεχή σχέδιά σου;
Το πιο άμεσο είναι αυτό που προανέφερα. Κάναμε την πρώτη παρουσίαση του δίσκου στο Gazarte τον Δεκέμβριο και ανυπομονώ για τις παραστάσεις που θα ξεκινήσουν σύντομα.
Θα τις περιμένουμε και εμείς με πολύ ενδιαφέρον…
O Θοδωρής Γκόνης μιλά για τον Χρίστο Θεοδώρου
Η ζωή πάντα επηρεάζει την τέχνη
Ο καταξιωμένος θεατρικός σκηνοθέτης και στιχουργός μας μίλησε για το πώς αυτή τη φορά η πανδημία αναπόφευκτα άφησε το αποτύπωμά της στους στίχους του αλλά και για την πολιτική διάστασή τους.
Ο Χρίστος Θεοδώρου είναι αρκετά διαφορετικός από τους συνθέτες με τους οποίους έχεις συνεργαστεί μέχρι τώρα, περισσότερο λόγιος, παρά λαϊκός θα έλεγα. Ποιος είναι οι εντυπώσεις σου από την πρώτη συνεργασία μαζί του;
Ο Χρίστος Θεοδώρου είναι ένας σπουδαίος συνθέτης. Έχει γράψει εξαιρετικά τραγούδια που γνώριζα, τα άκουγα και πριν συνεργαστούμε για τον δίσκο, και εκτιμούσα και θαύμαζα τον τρόπο του τον λεπτό και διακριτικό και εντέλει τον ουσιαστικό τρόπο με τον οποίο έχτιζε το κάθε τραγούδι. Έτσι όταν ήρθε η πρόταση από τον Παρασκευά Καρασούλο και τη Μικρή Άρκτο, είπα αμέσως ναι. Και εδώ θα πρέπει να σταθούμε λίγο και να σκεφτούμε τι κάνει η ομάδα της Μικρής Άρκτου σε τέτοιες μέρες και καιρούς για το ελληνικό τραγούδι…
Μολονότι οι στίχοι σου αφηγούνται ιστορίες όπως πάντα, νομίζω πως αυτή τη φορά έχουν επηρεαστεί αρκετά από την πανδημία, την καραντίνα και όλο το σχετικό κλίμα, έτσι δεν είναι;
Προσπάθησα να δώσω στον Χρίστο λόγια που θα ταίριαζαν σε μια τέτοια συνεργασία και πράγματι είδα ότι έσκυψε πάνω από αυτούς τους στίχους, ότι τους διάβασε και ότι τους δίδαξε σε δύο σπουδαίους νέους τραγουδιστές, όπως είναι ο Πάρις Κιμιωνής και η Χριστίνα Μαξούρη. Τον ευχαριστώ, τους ευχαριστώ όλους, γιατί πίσω από μια εργασία κρύβονται πολλοί άνθρωποι και κυρίως οι αφανείς.
Σε κάποια σημεία οι στίχοι σου γίνονται με έναν πολύ ευφυή τρόπο και πολιτικοί. Θεωρείς λοιπόν πως υπάρχει και πολιτική εκτός από υγειονομική διάσταση σ’ αυτό που βιώνουμε εδώ και τρία χρόνια;
Η ζωή πάντα επηρεάζει την τέχνη. Το αντίθετο δεν ισχύει, το μαθαίνει κανείς βασανιστικά και αργά. Με την πρωταρχική σημασία της λέξης, όλα είναι πολιτική. Πολίτες είμαστε, δεν είμαστε ιδιώτες. Μακάρι να μην το ξεχνούσαμε αυτό ποτέ…
Και μιλώντας ως ακόμα ένας πολίτης αλλά και ως άνθρωπος του πολιτισμού, πώς κρίνεις τη διαχείριση από την κυβέρνηση της πανδημίας, τόσο συνολικά ως προς την κοινωνία όσο και απέναντι στον πολιτισμό και στους ανθρώπους του;
Σ’ αυτή την ερώτηση μου αρέσει να απαντώ με κάτι που έχει πει ο Ιονέσκο. «Όχι συνθήματα για τους δημιουργούς, όχι οδηγίες από τις κυβερνήσεις».
