Ο Γιώργος Περού (αληθινό όνομα Γιώργος Κεφαλλωνίτης) είναι συνθέτης, ηχολήπτης και παραγωγός. Έχει συνεργαστεί σε μεμονωμένα τραγούδια του ή διασκευές με πολλούς εκλεκτούς ερμηνευτές, έχει γράψει μουσική για αρκετές θεατρικές παραστάσεις και ο πρώτος δίσκος με δικά του τραγούδια, τα οποία ερμήνευε ο ίδιος, ήταν το «Δύο κόσμοι» του 2014. Οκτώ χρόνια αργότερα, ήρθε πριν λίγο καιρό το «Primavera», ένας διαφορετικός από το συνηθισμένο δίσκος της σημερινής ελληνικής τραγουδοποιίας και η συζήτησή μας έγινε γι’ αυτόν και αρκετά άλλα.
Συνέντευξη στον
Θάνο Μαντζάνα
Το άλμπουμ «Primavera» ηχογραφήθηκε μέσα στην πανδημία. Επηρέασε αυτό το περιεχόμενο των τραγουδιών;
Τα τραγούδια δεν θα έλεγα ότι επηρεάστηκαν, καθώς είχαν γραφτεί πολύ νωρίτερα. Περισσότερο έχουν μέσα τους την οικονομική κρίση και τις αναγκαστικές αλλαγές που αυτή επέφερε στην κοινωνία και παράλληλα και τις προσωπικές μου αναζητήσεις/ματαιώσεις την περίοδο 2009-2016. Αυτό που σίγουρα επηρέασε η καραντίνα είναι το περιεχόμενο των ηχογραφημάτων, καθώς επέβαλε έναν εντελώς «μοναχικό» τρόπο ηχογράφησης.
Πώς εισέπραξες, ως άνθρωπος και μουσικός, την καραντίνα και τα άλλα αναγκαία μέτρα; Ποια ήταν η αίσθηση και τα συναισθήματά σου; Ήταν πηγή έμπνευσης και κίνητρο για τον δίσκο;
Παραδόξως με ψυχραιμία, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο. Η πίεση όμως και η αίσθηση ότι κάτι γκρεμίστηκε που δύσκολα θα ξαναχτιστεί απασχόλησε πολύ τη σκέψη μου και καθόρισε πιστεύω τις κινήσεις μου. Βλέπεις, ήταν μόλις είχα αρχίσει να κάνω μικρές περιοδείες σε όλη την Ελλάδα και ήρθε αυτό ξαφνικά και μου ψαλίδισε τη χαρά της επαφής. Σίγουρα αυτές οι ηχογραφήσεις είναι «ποτισμένες» με την ανάγκη μου για αποκατάσταση της επαφής. Σε πολιτικό επίπεδο ένιωσα το κράτος να επιζητά τον διχασμό, χλευάζοντας ταυτόχρονα κάθε μορφή ανυπακοής.
Θα έλεγες ότι, σε έναν βαθμό και σε κάποια τραγούδια τουλάχιστον, είναι και ένας πολιτικός δίσκος;
Πάντα οι δίσκοι μου είναι πολιτικοί. Ζω και καταγράφω εικόνες από την εποχή μου και επιλέγω με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο να υπερασπιστώ την ομορφιά και το «δίκαιο», κι αυτό είναι μια πολιτική θέση. Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά, παρά να προσπαθώ να διασώσω την ανθρωπιά και τις αξίες μέσα μου και γύρω μου θέτοντάς τες εκτός χρόνου, πάντα σε μια «συμπυκνωμένη» μορφή, όπως είναι το τραγούδι, και εκτός των κανόνων της αγοράς και τη γενικότερη χυδαιότητα που αυτοί προϋποθέτουν. Κάποια τραγούδια σίγουρα περιγράφουν εντονότερα αυτό το στοιχείο. Για παράδειγμα, το «Η πρώτη αχτίδα» γράφτηκε σε ένα ξεκούρδιστο πιάνο στην κατάληψη της ΕΛΣ. Το ρεφρέν του τραγουδιού «Αύριο τίποτα πια δεν θα ’ναι το ίδιο» ήταν γραμμένο στο χαρτάκι το οποίο άφησα στο σημείο που δολοφονήθηκε ο Αλέξης Γρηγορόπουλος
Αυτό μας οδηγεί και σε κάτι άλλο. Πώς αποτιμάς την κατάσταση στη χώρα μας μετά τις εκλογές του 2019;
Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση, που σηκώνει μεγάλη ανάλυση θα έλεγα. Θα αρκεστώ να πω κάτι συμβολικό: το κουτί της Πανδώρας έχει ανοίξει εδώ και πολύ καιρό. Όμως αυτό που άνοιξε τώρα διάπλατα είναι το καπάκι του βόθρου. Πριν πνιγούμε εντελώς, θα ήθελα πολύ αυτός ο λαός, που συνήθως κολακεύουν οι πολιτικοί ονομάζοντάς τον «κυρίαρχο», στην επόμενη ευκαιρία να κλείσει το καπάκι αυτού του βόθρου και να το σφραγίσει οριστικά.
Ποια ήταν και είναι η θέση συνολικά του πολιτισμού και ειδικά της μουσικής μέσα σ’ αυτή την τελευταία τριετία; Τι έχεις να πεις για τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιμετώπισε τους ανθρώπους του πολιτισμού κατά τη διάρκεια της πρώτης και πιο έντονης φάσης της πανδημίας;
Δεν υπάρχει συνολική θέση. Υπάρχουν δύο στάσεις πάντοτε. Η μία είναι αυτή των σαλτιμπάγκων που απαρτίζουν το θέαμα-ακρόαμα και λένε ότι αντιπροσωπεύουν τον πολιτισμό, ενώ απλώς αντιπροσωπεύουν την πάρτη τους κι αυτό είναι η γενικότερη στάση τους. Η άλλη στάση είναι αυτών που για την πλειονότητα των ΜΜΕ είναι αόρατοι. Αυτοί θύμωσαν και αισθάνθηκαν ντροπιασμένοι και όσοι είχαν τη δυνατότητα απάντησαν με αλληλεγγύη και αξιοπρέπεια. Η κυβέρνηση έδωσε αναγκαστικά κάποια ψίχουλα καθυστερημένα και με το σταγονόμετρο. Δεν είναι βέβαια αμελητέα για την επιβίωση της συντριπτικής πλειονότητας, αλλά σ’ αυτό το «αναγκαστικά» φανερώνεται όλη η απαξίωσή της για ό,τι εύλογα θεωρείται πολιτισμός. Η απόλυτη ξεφτίλα συμπληρώνεται με το γεγονός ότι μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας σιγοντάρισε σιωπηλά τη στάση της απέναντι στους καλλιτέχνες.
Πιστεύεις ότι το γεγονός της πανδημίας, εκτός από την αναμφίβολη επίδρασή του στην ψυχολογία των ανθρώπων, είχε και στις σχέσεις τους επίδραση και ποια ήταν αυτή; Και, με την ευκαιρία, ποιον συμβολισμό έχει ο τίτλος, ο οποίος δεν υπάρχει ως λέξη σε κανένα τραγούδι;
Πιστεύω ότι ο φόβος που κυριάρχησε, σε συνδυασμό με την απομόνωση, γέννησε πολλές αναθεωρήσεις στις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και σε δεύτερο χρόνο ενέτεινε την απάθεια και τον ατομικισμό. Θα υπάρχει ορχηστρικό με τον τίτλο «Primavera» στο επόμενο άλμπουμ. Το χαρακτικό έργο της Σοφίας Χατζημιχαήλ στάθηκε η αφορμή για να υιοθετήσω τον τίτλο αυτό δεδομένου ότι όλα τα τραγούδια περιέχουν μουσικά και στιχουργικά τις -σκληρές πολλές φορές- αντιθέσεις που η άνοιξη συμβολίζει ως εποχή και σαν έννοια.
Ποια είναι η σχέση σου με τη φύση; Άλλαξε και κατά πόσο λόγω της πανδημίας;
Η σχέση μου με τη φύση είναι σχέση δάσκαλου-μαθητή. Προσπαθώ να διδαχθώ από τη φύση ώστε να επανενταχτώ πλήρως σ’ αυτή για να μην ζήσω αφύσικα. Κι όταν αυτός ο «μέγας δάσκαλος» γίνεται αυστηρός, όπως στην πανδημία, χτυπάει ένα καμπανάκι για όλους. Είτε μπορείς να το ακούσεις είτε όχι.
Σε σχέση με προηγούμενες εργασίες σου, θα έλεγα ότι τα ελληνικά μουσικά στοιχεία είναι πολύ λιγότερα και αντίστοιχα υπάρχει μια στροφή προς μια «διεθνιστική» φόρμα μπαλάντας. Έχω δίκιο και, αν ναι, σε τι οφείλεται αυτό;
Δεν υπήρξε κάποια στροφή, καθώς τα τραγούδια γράφτηκαν πολύ παλιότερα. Το δυτικό στοιχείο αφορά περισσότερο την απόδοση και τη χρήση της αρμονίας, παρά τις συνθέσεις. Οι συνθέσεις μου βασίζονται στην τροπική μουσική, η οποία αποτελεί τον κορμό της παγκόσμιας λαϊκής μουσικής και όχι στην κλασική μουσική με τη στενή έννοια. Οι δυτικές επιρροές συμπεριλαμβάνουν και αναδεικνύουν το ελληνικό χρώμα, μια και, παρ’ όλες τις επιρροές από άλλες κουλτούρες, η ελληνική μουσική παραμένει στη βάση της δυτική μουσική. Αρκεί η χρήση τους να μη γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού.
Πώς λειτούργησε για εσένα, δημιουργικά αλλά και εκτελεστικά, το ότι λόγω της συγκυρίας έκανες τον δίσκο σχεδόν εντελώς μόνος σου; Απελευθερωτικά ή το αντίθετο;
Ηταν μια διαρκής μάχη με τον τεμπέλη και αναβλητικό εαυτό μου την οποία έδωσα και νιώθω πως κέρδισα. Αυτό επισκιάζει όλες τις αντικειμενικές δυσκολίες του εγχειρήματος και με δίδαξε πολλά.
Αν και είσαι ερμηνευτής, δείχνει να σε ενδιαφέρει πολύ το χορωδιακό μέρος των τραγουδιών σου. Έχει τόση μεγάλη σημασία για εσένα το να μην ακούγεται η φωνή σου μόνη της όταν άλλοι κάνουν οι ίδιοι φωνητικά στον εαυτό τους στους δίσκους τους;
Οταν οι άνθρωποι ενώνουν τις φωνές τους, είτε τραγουδώντας ταυτόχρονα είτε φωνάζοντας συνθήματα σε μια πορεία είτε βρίζοντας σε ένα γήπεδο, συμβαίνει κάτι μαγικό, που δεν μπορεί να αποδοθεί γράφοντας απλώς «φωνητικά». Όπου αισθάνομαι πως οι στίχοι ζητούν αυτό το «μαζί εμείς», το επιχειρώ χωρίς δεύτερη σκέψη. Αλλιώς, ακούγοντάς το, νιώθω σαν να παρακολουθώ παράσταση αρχαίου δράματος και να απουσιάζει ο χορός.
Η παρουσία της Λόλας Γιαννοπούλου, μιας τραγουδοποιού και ερμηνεύτριας η οποία κινείται σε ένα εντελώς διαφορετικό ιδίωμα, πώς προέκυψε; Προοιωνίζεται κάποια μελλοντική συνεργασία; Επίσης, πες μου λίγα λόγια για τη συμμετοχή σου στον επερχόμενο δίσκο της Κορίνας Λεγάκη.
Σχεδόν όλοι όσοι συμμετέχουν είναι συνεργάτες και φίλοι από παλιά. Συγκυριακοί και πρακτικοί λόγοι είναι αυτοί που τους εντάσσουν ή όχι στις εργασίες μου. Η Λόλα ως ερμηνεύτρια έχει χίλια πρόσωπα αν θέλει και απίστευτα πολλές δυνατότητες. Γνωριζόμαστε από μικρά παιδιά και έχουμε συνεργαστεί περιστασιακά στο παρελθόν. Ήταν πολύ φυσικό να συμμετέχει με αμφίδρομα «γενναιόδωρο» τρόπο εφόσον το ήθελε και υπήρχε η δυνατότητα. Πιστεύω ότι σε όποια μονοπάτια και να την οδηγήσει την τραγουδοποιία της θα έχουμε την ευκαιρία, καθώς υπάρχει το υλικό, να συνεργαστούμε στο μέλλον. Η Κορίνα είναι μια καινούργια γνωριμία, «προξενιό» του Μανώλη Φάμελλου. Θα υπάρχουν πέντε τραγούδια σε δικούς μου στίχους και μουσική στο επερχόμενο άλμπουμ της και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό, καθώς πρόκειται για σπάνια ποιότητα ανθρώπου και ερμηνεύτριας που εξελίχθηκε γρήγορα και σε μια ακριβή φίλη.
Εχεις κατά νου να παρουσιάσεις ζωντανά συνολικά τον δίσκο και, αν ναι, πού και κυρίως πώς; Και ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου, ίσως και σχετικά με τον επόμενο δίσκο, αν έχεις αρχίσει ήδη να τον γράφεις και να τον προετοιμάζεις;
Εχω το υλικό για τον επόμενο δίσκο και σιγά-σιγά ολοκληρώνω τα προσχέδια. Κάποια στιγμή θα κυκλοφορήσουν και κάποιες διασκευές μου σε παραδοσιακά τραγούδια όπως το «Βεγγέρα» του Γιώργου Κονιτόπουλου και της Ειρήνης Χάλκου. Παράλληλα, θα ήθελα να κάνω περιοδεία με μια μουσική παράσταση που ετοιμάζω και λόγω της πανδημίας δεν μπόρεσε να προχωρήσει νωρίτερα. Την ονομάζω «Πλατείες γεμάτες τραγούδια» και, εκτός από το να συστήνει εμένα στο κοινό, προσπαθεί να αναδείξει τον ρόλο που παίζουν οι ελεύθεροι ανοιχτοί χώροι στη συνοχή της τοπικής κοινωνίας δίνοντας έμφαση στο να μην υπάρχουν εκεί οι διακρίσεις της αγοράς, όπως οι ταξικές και οι ηλικιακές. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε τον ανοιχτό δημόσιο χώρο πριν τα τραπεζοκαθίσματα και οι κάθε λογής κοινωνικοί αποκλεισμοί γίνουν η μόνη επιλογή για τον πολίτη. Οραματίζομαι, προσπαθώντας να αποφύγω τη συνθήκη του νυχτερινού μαγαζιού έτσι όπως την ξέρουμε, μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του «Primavera».
Ακούστε ολόκληρο το «Primavera» στο https://youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_nYxvzdiS7sAmHTQDpPxx94fRvRSg5Xz30 για να δείτε καλύτερα ότι ο Γιώργος Περού είναι ένας δημιουργός που επιλέγει συνειδητά έναν προσωπικό και ίσως μοναχικό, αλλά όχι και μονήρη δρόμο
