Επιστρέφουμε αυτή την εβδομάδα στην κανονική ροή του αφιερώματος για τα 70+1 χρόνια της ΑΥΓΗΣ. Καλύπτουμε την ύλη της εβδομάδας 15 έως και 21 Ιανουαρίου 1953. Τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας τις ημέρες εκείνες καταπιάνονται με την απεργία διαρκείας των τραπεζικών υπαλλήλων (λόγω της επικείμενης συγχώνευσης των Τραπεζών Αθηνών και Εθνικής) - καθώς και την αναπληρωματική εκλογή βουλευτή στη Θεσσαλονίκη.
Πρώτη φορά γυναίκες υποψήφιες
Αυτή η τελευταία είχε ειδικό ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Ο πρώτος και κύριος ήταν ότι για πρώτη φορά θα συμμετείχαν σε εκλογική διαδικασία γυναίκες. Τόσο ως εκλογείς όσο και ως υποψήφιες. Ο σχετικός νόμος είχε ψηφιστεί την άνοιξη του 1952, όμως στις εκλογές του Νοεμβρίου του ίδιου έτους δεν είχε ολοκληρωθεί η κατάρτιση των νέων εκλογικών καταλόγων.
Προκειμένου να επωφεληθούν της συγκυρίας, ο Συναγερμός και το Κέντρο κατέβασαν γυναίκες υποψήφιες. Υποψήφιος της ΕΔΑ ήταν ο ίδιος ο πρόεδρός της Ιωάννης Πασαλίδης. Στόχος, να επανέλθει η ΕΔΑ στο Κοινοβούλιο, έστω και με έναν μόνο βουλευτή. Νικήτρια της αναμέτρησης αναδείχθηκε η Ελένη Σκούρα από τον Συναγερμό, λαμβάνοντας 47.000 ψήφους. Με 43.000 ψήφους και ποσοστό περίπου 32% ο Πασαλίδης αναδείχθηκε δεύτερος. Παρά την ήττα, η ΑΥΓΗ αποτίμησε ως θετικό το αποτέλεσμα, εκτιμώντας ότι έρχονται καλύτερες εκλογικές ημέρες για τη δημοκρατική παράταξη. Πράγματι: τρία χρόνια αργότερα, η ΕΔΑ θα εκλέξει 19 βουλευτές συμμετέχοντας στη Δημοκρατική Ένωση του Γ. Παπανδρέου. Και το 1958 θα γίνει αξιωματική αντιπολίτευση λαμβάνοντας σχεδόν 1 εκατομμύριο ψήφους και εκλέγοντας 79 βουλευτές.
Για τους Ρόζενμπεργκ και τον Τίτο
Στα διεθνή θέματα, την επικαιρότητα απασχολεί η επικείμενη εκτέλεση του ζεύγους Ρόζενμπεργκ, οι οποίοι είχαν καταδικασθεί το 1952 ως πράκτορες της ΕΣΣΔ. Ανάμεσα στις χιλιάδες εκκλήσεις για αναστολή της εκτέλεσής τους, ιδού και αυτή των συγγενών τών (επίσης καταδικασθέντων σε θάνατο) Γλέζου, Αμπατιέλου, Ποταμιανού και Μουρατίδη.
Την εποχή εκείνη, οι σχέσεις Σοβιετικής Ένωσης και Γιουγκοσλαβίας βρίσκονταν στο ναδίρ. Με σκωπτική διάθεση, η ΑΥΓΗ ανακοινώνει στα μικρά διεθνή την εκλογή του Τίτο ως Προέδρου της Δημοκρατίας «Του», «με ψήφους 568, έναντι 1».
Ο εκατομμυριούχος σοφέρ του Τολιάτι
Ο σοφέρ του (γ.γ. του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας) Παλμίρο Τολιάτι, πάλι, κερδίζει τον έπαινο της ΑΥΓΗΣ - αλλά και δίστηλο αφιέρωμα με φωτογραφία. Και αυτό χάρη στην ευγενή του πράξη να χαρίσει 54 εκατομμύρια λιρέτες που κέρδισε στο λαχείο στο Κόμμα του. Το 1953, με 54 εκατομμύρια λιρέτες αγόραζες περίπου 86.400 δολάρια. Και αν το ποσό σάς φαίνεται όχι ιδιαίτερα εντυπωσιακό, να σημειώσουμε ότι αν το αντιστοιχίσουμε στην αξία του σημερινού νομίσματος, τότε προσεγγίζει το 1.000.000.
Οδοιπορικό στα Μανιάτικα
Στα κοινωνικά ζητήματα, συνεχίζεται η έρευνα της ΑΥΓΗΣ στις φτωχογειτονιές Αθηνών και Πειραιώς. Στα Μανιάτικα, οι ιδιοκτήτες ζητούν εξωφρενικά νοίκια για «ετοιμόρροπες χαμοκέλες».
Τα σπίτια δεν έχουν ούτε νερό ούτε ηλεκτρικό. Οι υπόνομοι αδειάζουν τα λύματα στους δρόμους, ενώ η εγκληματικότητα θερίζει. Κάτοικος δηλώνει στην ΑΥΓΗ ότι «έμποροι ναρκωτικών» λειτουργούν «παράνομους τεκέδες» και μπλέκουν στα δίχτυα της χασισοποτείας αθώους νεαρούς.
Κλεμμένα περιστέρια
Σε άλλα νέα από τον κόσμο του «εγκλήματος», στη Λαχαναγορά του Ρουφ συνελήφθησαν δύο 12χρονοι, οι οποίοι προσπαθούσαν να πουλήσουν κλεμμένα περιστέρια (!). Τα παιδιά ζούσαν στους δρόμους ζητιανεύοντας. Ο δε εισαγγελέας περιορίστηκε στο να τα αφήσει ελεύθερα.
Παιχνίδια για τα παιδιά των εξόριστων
Δύσκολη ήταν και η ζωή των παιδιών των φυλακισμένων και εξόριστων του μετεμφυλιακού κράτους. Τα παιδιά ζούσαν με τους κηδεμόνες τους. Η Πανελλήνια Ένωση των Οικογενειών τους καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών συνέλεγε παιχνίδια και έφτιαχνε πακέτα δώρων. 70 εξ αυτών τα κατασκεύασαν οι ίδιοι οι φυλακισμένοι.
Στον Κ. Μαρούση
Κλείνουμε με μια ενδιαφέρουσα, εικαστικά, ολοσέλιδη διαφήμιση του καταστήματος Κ. Μαρούση. Το πρώτο κατάστημα της Κ. Μαρούσης είχε ανοίξει το 1948, επί της οδού Πατησίων. Πέντε χρόνια αργότερα, η εταιρεία λειτουργούσε ήδη μικρό εργοστάσιο επί της οδού Μαιζώνος στην Ομόνοια και το -γνωστό σε όλους- κατάστημα στη γωνία Πανεπιστημίου και Θεμιστοκλέους.
Το κατάστημα αυτό κάηκε από δακρυγόνο στις 10 Ιανουαρίου 1991, κατά τη διάρκεια των ταραχών που ακολούθησαν τη δολοφονία Τεμπονέρα από το στέλεχος της Ν.Δ. Καλαμπόκα. Ακόμη τέσσερα άτομα έχασαν τη ζωή τους. Η έκρυθμη κατάσταση υποχρέωσε την (τότε) κυβέρνηση της Ν.Δ. σε απόσυρση του νομοσχεδίου για την Παιδεία, νομοσχεδίου που είχε προκαλέσει κύμα καταλήψεων σε όλη τη χώρα.
