Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για το νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας.
«Δεν είναι απλά μια προγραμματική δέσμευση. Είναι εθνική επιταγή. Είναι η κορυφαία μας πολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια. Ένα νέο ΕΣΥ με αξία τη ζωή, που θα εμπνέει σιγουριά, αξιοπιστία και κύρος. Που θα σέβεται τις προτεραιότητες και τα όρια κάθε πολίτη. Που θα αντιμετωπίζει κάθε ασθενή ανάλογα με τις ανάγκες του και όχι ανάλογα με το πορτοφόλι του».
Τα θεμέλια του σχεδίου βασίζονται σε τρεις συγκεκριμένους άξονες:
Πρώτος άξονας:
Ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο με τους εργαζόμενους στο χώρο της Δημόσιας Υγείας. Γιατρούς, νοσηλευτές, διοικητικό προσωπικό. Αυτή η μεταξύ μας συμφωνία θεωρεί τους εργαζόμενους θεμέλιο λίθο του ΝΕΟΥ ΕΣΥ. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει μεταρρύθμιση.
Προϋπόθεση για την ενίσχυση του συστήματος αποτελεί η γενναία αύξηση των απολαβών των εργαζόμενων στο χώρο της δημόσιας υγείας.
Αλλά και η πολύ αυστηρή τήρηση των νόμων απέναντι σε φαινόμενα διαφθοράς.
Ο δεύτερος άξονας:
Η γενναία αύξηση των οικονομικών πόρων του συστήματος, ώστε αυτοί σε βάθος τετραετίας να εναρμονιστούν με τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο. που είναι στο 7% του ΑΕΠ. Πριν όμως από αυτά, κατά το πρώτο έτος του ΝΕΟΥ ΕΣΥ, προβλέπεται μία ένεση ζωής ύψους περίπου 2 δις € από τον Εθνικό προϋπολογισμό και επιπλέον 1 δις από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος οικονομικός «χώρος» για τη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση.
Τρίτος άξονας:
Η αναδιανομή των οικονομικών πόρων εντός του Συστήματος. Η αύξηση των δαπανών δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη. Αν δε θέλουμε να σπαταλήσουμε αλλά να επενδύσουμε πόρους, πρέπει να σχεδιάσουμε ένα άλλο μοντέλο αξιοποίησής τους. Γι' αυτό είναι απαραίτητη η εσωτερική ανακατανομή των πόρων με βάση τις διεθνείς οικονομικές μελέτες και πρακτικές. Πόροι που θα αξιοποιούνται για περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες.
Τα πέντε κομβικά σημεία
Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι το νέο ΕΣΥ είναι ένα πρόγραμμα συγκροτημένο, κοστολογημένο, με πρόβλεψη για κάθε επιμέρους ζήτημα και ανεφέρθηκε επιγραμματικά στα πέντε κομβικά σημεία του προγράμματος.
Σημείο πρώτο: Οι ανθρώπινοι Πόροι.
Το ανέφερα και πριν. Επίκεντρο στο ΝΕΟ ΕΣΥ είναι ο άνθρωπος. Ο ασθενής από τη μία. Αλλά και ο εργαζόμενος στο Σύστημα Υγείας από την άλλη.
Γιατί για να έχει παρόν και μέλλον το ΕΣΥ, πρέπει να δώσουμε προοπτική στους ανθρώπους του, αλλά και σε αυτούς που θέλουμε να το στελεχώσουν.
Το Σχέδιό μας, λοιπόν, προβλέπει:
- Άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών που αποχώρησαν από το σύστημα τον τελευταίο χρόνο (σε συνθήκες πανδημίας!) χωρίς να αντικατασταθούν.
- Πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας.
- Μονιμοποίηση στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας στη πρώτη γραμμή.
- Αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων οργανικών θέσεων στο ΕΣΥ
- Ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών ΕΣΥ στις άγονες και νησιωτικές περιοχές
- Αναδιαμόρφωση του μισθολογίου του ιατρικού προσωπικού, ώστε ο εισαγωγικός μισθός για τον πρωτοδιόριστο γιατρό να είναι τα 2.000€.
- Αναλογικές αυξήσεις των μισθών για το μη ιατρικό, υγειονομικό προσωπικό.
- Ένταξη όλων των εργαζόμενων στο Καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών.
Σημείο δεύτερο: Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Το δεύτερο σημείο αυτής της επανάστασης-με-σχέδιο στον χώρο της Υγείας, έχει να κάνει με την γενναία ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας αλλά και της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Ως προς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα, επισημαίνω:
-Τον τριπλασιασμό δομών ΤΟΜΥ. Από τις 127 που λειτουργούν σήμερα πάμε στις 380 σε όλη τη χώρα.
-Την εδραίωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού σε όλη την επικράτεια και για όλους τους πολίτες.
-Τη λειτουργία ανά δήμο Πολυδύναμων Κέντρων Υγείας.
-Το Δίκτυο Ολοκληρωμένης κατ' οίκον Φροντίδας.
Οι Κινητές Ομάδες Υγείας, που αφορούν κυρίως τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών και η Σχολική Υγειονομική Φροντίδα, με τη συγκρότηση των Σχολικών Ομάδων Φροντίδας Υγείας (Σ.Ο.Φ.Υ.) με ειδικευμένους παιδοψυχολόγους και νοσηλευτές στα σχολεία της χώρας, συμπληρώνουν την Πρώτη Βαθμίδα.
Στη Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας περιλαμβάνονται:
-Η Ανάπτυξη κρεβατιών ΜΑΦ (Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας) και ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
-Η λειτουργική επάρκεια των Νοσοκομείων της περιφέρειας ώστε να αποφεύγεται η μεγάλη μετακίνηση ασθενών προς τα κεντρικά Νοσοκομεία.
-Η ανάπτυξη νέων ειδικών νοσοκομειακών δομών (Ογκολογικά, Καρδιοχειρουργικά, Παιδιατρικά) με κριτήριο τη νοσηρότητα και την απουσία ανάλογων μονάδων σε μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες.
-Η επιχειρησιακή ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ, με πανελλαδικό δίκτυο διακομιδής ασθενών με χερσαία, εναέρια αλλά και πλωτά πλέον μέσα.
Σημείο τρίτο: Φαρμακευτική πολιτική και ΕΟΠΥΥ
Τρίτο κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης, η Φαρμακευτική Πολιτική:
-Με εγγυημένη πρόσβαση ΟΛΩΝ των ασθενών στις σύγχρονες φαρμακευτικές θεραπείες.
-Με στήριξη της εγχώριας έρευνας.
-Με καθοριστική μείωση της συμμετοχής στο φάρμακο για τους χρόνια πάσχοντες.
Σημείο τέταρτο: Ο ΕΟΠΥΥ
-Με διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών για το ΣΥΝΟΛΟ του πληθυσμού.
-Με πλήρη κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών σε υγειονομικό υλικό για χρόνιες ασθένειες, γιατί όπως δεν κάνει διακρίσεις η ασθένεια, έτσι δεν κάνει διακρίσεις και η Πολιτεία απέναντι στον ασθενή.
-Με κάλυψη νέων υπηρεσιών, όπως η οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά και ενήλικες.
Σημείο πέμπτο: Εθνικές οριζόντιες στρατηγικές
Και έρχομαι στο πέμπτο κομβικό σημείο του ΝΕΟΥ ΕΣΥ, που είναι οι Εθνικές Οριζόντιες Στρατηγικές για ένα νέο Χάρτη Υπηρεσιών Υγείας:
Και πρώτα απ’ όλα, αξιοποιώντας τα διδάγματα της πανδημίας,
Η αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας, με έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της Υγείας.
Με συγκρότηση σύγχρονου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης.
Με αποκέντρωση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και ανάπτυξη των Περιφερειακών Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας.
Με ενίσχυση της Ιατρικής της Εργασίας, της επαγγελματικής και περιβαλλοντικής υγείας.
Με φροντίδα υγείας για τους ευάλωτους πληθυσμούς
Ευρεία συζήτηση
Μετά την παρουσίαση του προγράμματος για το νέο ΕΣΥ έγινε ευρεία συζήτηση με τον πρώην Υπουργό Υγείας και τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Ανδρέα Ξανθό την αναπληρώτρια τομεάρχη Υγείας, Δώρα Αυγέρη, την καθηγήτρια επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Αθηνά Λινού, τον καθηγητή Αιματολογίας της Σορβόννης, Γρηγόρη Γεροτζιάφα, τον καθηγητή της Πολιτικής Υγείας του LSE, Ηλία Μόσιαλο, τον καθηγητή Ιατρικής του Harvard, Όθωνα Ηλιόπουλο, τον ομότιμο καθηγητή Παιδοψυχιατρικής, Δημήτρη Αναγνωστόπουλο, την Πρόεδρο του Συλλόγου Ρευματοπαθών «ΕΛΕΑΝΑ», Αθανασία Παππά, την Πρόεδρο του Συλλόγου Καρκινοπαθών Έβρου και αναπληρώτρια Γραμματέα της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Εύη Ορφανού και την ΠΕ νοσηλεύτρια του ΠΑΓΝΗ, Κατερίνα Κεραμά.
Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Μιχάλης Κεφαλογιάννης.
Οι παρεμβάσεις από τον Αλέξη Τσίπρα
Στη συνέχεια ο Αλέξης Τσίπρας πήρε το λόγω και προχώρησε σε σειρά παρεμβάσεων. Αναλυτικά:
40 χρόνια χωρίς οικογενειακό γιατρό
«Αν μου επιτρέπετε, κύριε Κεφαλογιάννη, νομίζω ότι εδώ θέτουμε ένα κρίσιμο θέμα που είναι η αύξηση των πόρων συνολικά. Διότι ξεκινήσατε με ένα πολύ καίριο παράδειγμα, σαράντα χρόνια ΕΣΥ, πολύ σημαντικό το ΕΣΥ, αλλά σαράντα χρόνια χωρίς οικογενειακό γιατρό.
Οι δαπάνες για την Υγεία στην Ελλάδα, υπολείπονται όλα αυτά τα χρόνια, τα σαράντα, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και όταν στην Ελλάδα είμαστε στο 5% του ΑΕΠ, φανταστείτε, δεν μιλάω για απόλυτα νούμερα τώρα, μιλώ ποσοστιαία, 4,9%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι το 7%.
Άρα, ένα μεγάλο θέμα είναι η αύξηση των δαπανών, η προτεραιοποίηση δημοσίων δαπανών για την Υγεία, πρώτο θέμα. Δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η κατανομή των δαπανών. Και είναι κρίσιμο ζήτημα να δούμε τι ακριβώς γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη, στον υπόλοιπο κόσμο, στις προηγμένες χώρες, ποια είναι η κατανομή.
Και κλείνω με αυτό γιατί δεν θέλω να πάρω τον χρόνο, είπα πολλά εισαγωγικά, πολύ μεγάλο ζήτημα οι ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία. Ένα 40% του συνολικού μεγέθους δαπανών για την Υγεία, είναι οι ιδιωτικές δαπάνες. Πρέπει να είμαστε πρωταθλητές στην Ευρώπη σε τόσο υψηλό ποσοστό δαπανών. Αντιλαμβάνεστε ότι το έλλειμμα που παρουσίασε η κ. Λινού μ’ ένα εύστοχο παράδειγμα, που αφορά την πρόληψη. Θα μπορούσαμε να δώσουμε δεκάδες παραδείγματα και πιο κορυφαία παραδείγματα από την εμπειρία μας όλο αυτό τον χρόνο στα ελλείμματα στην πρωτοβάθμια βαθμίδα, στα νοσοκομεία, όπου πολλοί από τους συμπολίτες μας είχαν την εμπειρία, κι εσείς, κύριε Κεφαλογιάννη. Το έλλειμμα, λοιπόν, των δαπανών οδηγεί στην αύξηση των ιδιωτικών δαπανών».
«Συντονισμός δημόσιου - ιδιωτικού τομέα με ωφελούμενο τον πολίτη»
«Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ιδίως η αναφορά στην ανάγκη συντονισμού του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Αλλά, προσοχή, σημασία έχει αυτός ο συντονισμός να έχει ως ωφελούμενο το κοινωνικό σύνολο, τον κάθε πολίτη.
Άρα, είναι άλλο πράγμα η σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού με στόχο να ωφεληθεί ο ιδιώτης και άλλο πράγμα να αναγνωρίσεις χώρο στον ιδιώτη και να του επιβάλλεις τις συνέργειες, προκειμένου να ωφεληθεί η κοινωνία, ο πολίτης. Αυτό είναι μια διαφορετική οπτική».
Η πανδημία έδειξε τη σημασία του ΕΣΥ
«Θέλω να πω το εξής: αυτή η συζήτηση που μοιάζει να είναι λίγο θεωρητική -τη συζήτηση δηλαδή για το περισσότερο και αποτελεσματικότερο κράτος- πρέπει να την εντάξουμε στις πρόσφατες εμπειρίες μας. Γιατί εγώ θέλω να πω μια μεγάλη αλήθεια σε αυτό το σημείο της συζήτησης.
Η συλλογική συνείδηση –ας μου επιτραπεί ο όρος- της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης, του ελληνικού λαού, των πολιτών πριν έρθει ο κορωνοϊός, δεν είχε σε πολύ υψηλή εκτίμηση την αξία του Συστήματος Υγείας.
Στον δημόσιο διάλογο η συζήτηση, ας μου επιτραπεί, για τους γιατρούς και τα δημόσια νοσοκομεία, δεν ήταν η συζήτηση που γίνεται σήμερα. Ήταν η συζήτηση που είχε να κάνει λίγο πολύ ότι είναι όλα διαλυμένα, όλα κατεστραμμένα και οι γιατροί εν πάση περιπτώσει στη συντριπτική τους πλειοψηφία διεφθαρμένοι. Είμαι λίγο υπερβολικός, αλλά το κάνω για να προχωρήσει λίγο η κουβέντα μας.
Άρα, ας κρατήσουμε ως σημαντικό ότι έρχεται αυτή η πανδημία και μας οδηγεί όλους μας να συνειδητοποιήσουμε ότι μια σημαντική αξία είναι το Σύστημα Υγείας και το νοσοκομείο και το δημόσιο γιατί, τι να κάνουμε, πλούσιοι και φτωχοί εκεί προσέτρεξαν.
Αυτό είναι μια κατάκτηση στο συλλογικό υποσυνείδητο, την οποία πρέπει να την αξιοποιήσουμε ακριβώς εμείς οι οποίοι συνειδητοποιούμε και γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι χωρίς κεντρικό ρόλο του κράτους στην παρέμβαση στη Δημόσια Υγεία, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν και να αμβλυνθούν οι ανισότητες.
Δεύτερο σημείο που θέλω να τονίσω με την παρέμβαση, είναι ότι εμείς ακριβώς προτείνουμε μια άλλη αρχιτεκτονική. Προφανώς και τα στοιχεία που τέθηκαν είναι πολύ ενδιαφέροντα, σε σχέση και με τον νοσοκομειακό χάρτη -δεν υπάρχει καμία αμφιβολία- αλλά νομίζω ότι κομβικό στοιχείο στη νέα αρχιτεκτονική είναι, πρώτον, το στοιχείο της εσωτερικής ανακατανομής των πόρων.
Δεν είναι δυνατόν να λύσουμε το πρόβλημα του brain drain ή του γεγονότος ότι ακόμη κι όταν προκηρύσσονται θέσεις σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο συγκεκριμένων ειδικοτήτων δεν πάει κανένας γιατρός να τις πάρει αυτές τις θέσεις. Διότι είναι υποχρηματοδοτούμενες σε σχέση με τα στάνταρτς που επικρατούν στον ευρωπαϊκό χώρο.
Είμαστε σε μια εποχή που, καλώς ή κακώς, είναι πολύ πιο εύκολο για ένα νέο επιστήμονα να επιλέξει να πάει με 4-5.000 ευρώ μισθό τον μήνα –δεν ξέρω πόσο ακριβώς είναι, τόσο φαντάζομαι- στο Λονδίνο, παρά να πάει να πάρει 1.200 ευρώ σε ένα νοσοκομείο περιφερειακό, μακριά από την έδρα του, από την πόλη καταγωγής του, εκεί όπου μεγάλωσε και σπούδασε. Άρα, είναι κρίσιμο θέμα οι αμοιβές.
Το τρίτο που θέλω επίσης να πω: νομίζω ότι δομικό στοιχείο μιας νέας αρχιτεκτονικής είναι το θέμα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Στην Ελλάδα αυτό ήταν για χρόνια δευτερεύον ζήτημα. Δηλαδή το ΕΣΥ ήταν μια επανάσταση στην εποχή του, τη δεκαετία του ’80. Και η συντηρητική Παράταξη τότε το πολέμησε το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Θεωρείτο ότι ήταν –έτσι έλεγαν στη Βουλή τουλάχιστον- σοβιετικού τύπου έμπνευση η μεταρρύθμιση αυτή.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας όμως δεν στήθηκε ποτέ στα πόδια της ουσιαστικά. Και σήμερα ένας από τους λόγους που επιβαρύνονται δυσανάλογα τα νοσοκομεία και δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με τη μείωση του προσωπικού που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα και αυτό είναι κρίσιμο θέμα δικαιοσύνης και ισότητας στην πρόσβαση.
Διότι στις Τοπικές Μονάδες Υγείας, στα Κέντρα Υγείας πρόσβαση έχει ως επί το πλείστον ο πολίτης που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει και να πάει σε ένα ιδιωτικό θεραπευτήριο. Άρα, πολύ κρίσιμο η αρχιτεκτονική για να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες».
Παρουσία παιδοψυχολόγων στα σχολεία
«Να προσθέσω πάντως ότι πέρα από την αναφορά που αφορά στις ομάδες που θα πρέπει να παρέχουν ψυχοκοινωνική στήριξη στους πολίτες, στους ευάλωτους, σημαντική, κατά την άποψή μου, μεταρρύθμιση είναι και η παρουσία παιδοψυχολόγων στα σχολεία. Κάτι που κατά την άποψή μου είναι κρίσιμο, μιας και αναφερθήκατε και σε έφηβους και σε νέα παιδιά, σε νέους ανθρώπους συνολικά. Ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όσοι έχουμε παιδιά, το βιώνουμε αυτό. Η συνθήκη της απομόνωσης, της κοινωνικής απομόνωσης μπορεί για κάποιους ενήλικους να είναι μια δύσκολη συνθήκη, αλλά να μπορέσει κανείς να την κατανοήσει με λογικές ερμηνείες.
Ένας έφηβος ή ένα παιδί που θέλει να είναι έξω και να παίζει με τους συμμαθητές του να είναι έναν ολόκληρο χρόνο κλεισμένο στο σπίτι του, αντιλαμβάνεστε ότι είναι ένα κρίσιμο θέμα. Οπότε ναι, χρειαζόμαστε να σας ακούμε περισσότερο, αλλά μάλλον να μιλάμε εμείς σε εσάς και όχι εσείς σε εμάς!».
Δείκτης αξιοπρέπειας
«Και η δυνατότητα που μπορεί να έχει η πολιτεία να παρέχει αξιοπρέπεια στους ασθενείς και στους πολίτες που βρίσκονται σε δύσκολες στιγμές στη ζωή τους είναι και δείκτης του πολιτισμού μας, θα έλεγα. Οπότε, είναι ένα πολύ κρίσιμο θέμα που πρέπει να το δούμε ξεχωριστά».
«Ήρθαμε να ακούσουμε»
«Εγώ καταρχάς θέλω να πω ότι χάρηκα τη σημερινή συζήτηση. Να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους μας παρακολούθησαν και κυρίως όσες και όσους συμμετείχαν: επιστήμονες, εκπροσώπους από τον χώρο της Υγείας, εκπροσώπους των συλλόγων ασθενών. Και θέλω να πω ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία ξεκινάμε τον διάλογο για ένα κορυφαίο ζήτημα, κατά την άποψή μου, που αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για το αύριο αυτού του τόπου. Διότι, όπως όλοι καταλάβαμε, δεν αφορά μονοδιάστατα το τι θα κάνουμε στην υγεία, αφορά το πώς προτεραιοποιούμε τις ανάγκες της κοινωνίας μας.
Νομίζω ότι όλοι είπατε εδώ, οι περισσότεροι το είπαν νομίζω όλοι συμφωνούμε ότι είναι και δείκτης που αφορά τον πολιτισμό μας, αλλά και δείκτης που αφορά τη δικαιοσύνη, την κοινωνική δικαιοσύνη σε μια ευνομούμενη πολιτεία.
Η Ελλάδα βρίσκεται πάρα πολύ πίσω, πάρα πολύ πίσω από το ευρωπαϊκό μέσο όρο όχι μόνο σε αριθμό, σε μεγέθη δαπανών, αλλά και σε ποιότητα υπηρεσιών και στην κλίμακα των ανισοτήτων, όπως πρόσθεσε πολύ εύστοχα στο τέλος ο Ανδρέας Ξανθός.
Άρα, νομίζω ότι αυτή η συζήτηση που θα διεξαχθεί είτε έτσι είτε αλλιώς σε παγκόσμιο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά την πανδημία, για τη χώρα μας έχει μεγεθυμένη αξία. Διότι ήμασταν από πιο πριν πίσω.
Συμφωνώ πάρα πολύ με αυτό που είπατε, κύριε Κεφαλογιάννη, εισαγωγικά ότι θα μιλάμε για ΠΚ (Προ Κορωνοϊού) και ΜΚ (Μετά Κορωνοϊού). Είναι μια μεγάλη τομή σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή η πανδημία όχι μόνο διότι οδήγησε στην απώλεια της ζωής, αλλά γιατί οδήγησε στο να συνειδητοποιήσουμε την αξία της ζωής και την αξία της φροντίδας της ζωής, άρα, στο να επαναπροσδιορίσουμε το αξιακό μας πλαίσιο. Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι το επόμενο διάστημα, αν καταφέρουμε να ξεφύγουμε από αυτή τη δίνη - είμαστε ήδη έναν χρόνο μέσα σε αυτή τη δίνη και ολοένα και περισσότερο ακούμε ότι «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες» και «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες», εδώ και ένα χρόνο «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες»!
Θέλω να ελπίζω ότι το καλοκαίρι θα πάρουμε μια ανάσα και από φθινόπωρο θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Όμως, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτύχαμε. Απέτυχε και η ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Διότι, εντάξει, στην Ελλάδα, είπαμε, μεγεθυμένο το πρόβλημα αλλά και σε όλη την Ευρώπη υποτιμήθηκε η αξία του Συστήματος Υγείας. Στην Ελλάδα υποτιμήθηκε πολλαπλάσια .
Αποτύχαμε και στη διαχείριση της πανδημίας. Ας μου επιτραπεί, κλείνοντας, να το πω. Είμαστε πρωταθλητές στην αποτυχία εδώ, γιατί δεν υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή χώρα που ενόσω είναι στο δεύτερο λοκντάουν και προχωράει στο τρίτο, είμαστε πέντε συνεχόμενους μήνες σε λοκντάουν. Και αυτή η φυσαρμόνικα, το ακορντεόν, αποδεικνύεται απολύτως αποτυχημένο διότι ξανά σήμερα είμαστε στο κόκκινο σε όλα τα νοσοκομεία της Αττικής.
Αποτύχαμε όμως κυρίως επειδή είχαμε ένα πάρα πολύ ασθενές Σύστημα Υγείας. Επειδή δεν είχαμε Πρωτοβάθμια Φροντίδα αποτελεσματική, επειδή δεν είχαμε υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας ώστε να έχουμε τη δυνατότητα μιας σοβαρής σταθερής εικόνας της επιδημίας με σοβαρές επιδημιολογικές μελέτες και το μόνο που κάναμε ήταν η καταστολή. Στην καταστολή είμαστε καλοί, υπήρξε καλή η κυβέρνηση στην καταστολή. Δεν υπήρξε καθόλου καλή όμως, πιστεύω εγώ, στην πρόληψη και στη δικαιοσύνη απέναντι στα μέτρα της προστασίας.
Ο καθένας μπορεί να το κατανοήσει αυτό διότι όταν σήμερα σε όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς συνωστίζεται ο κόσμος για να πάει στη δουλειά του -αλλά στο μπακάλικο της γειτονιάς, που ένας–ένας έμπαινε μέσα, είναι πέντε μήνες κλειστό-, αντιλαμβάνεται αυτός ο άνθρωπος που είναι ο μικροεπιχειρηματίας ότι είναι άδικο αυτό που συμβαίνει γι' αυτόν.
Θέλω να πω δηλαδή ότι η συνολική εικόνα είναι μια εικόνα απογοητευτική. Ελπίζω όμως ότι αυτή η περιπέτεια θα περάσει. Ο εμβολιασμός και ο ρυθμός εμβολιασμού δυστυχώς δεν είναι ο καλύτερος δυνατός, διότι δεν υπάρχουν οι δόσεις των εμβολίων .Και εκεί είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή αποτυχία αγαπητέ Ηλία. Το λέω ειδικά για εσένα που είχες αναδείξει την ανάγκη να προωθηθεί η ιδέα της αγοράς της πατέντας ώστε να μην είναι αυτή τη στιγμή όλη η Ευρώπη δεσμευμένη από τα business plan τριών βιομηχανιών.
Εν τοιαύτη περιπτώσει όμως, ας δούμε μια πιο ελπιδοφόρα προοπτική, ότι σιγά-σιγά πηγαίνοντας προς το φθινόπωρο θα είναι καλύτερη η εικόνα. Τότε θα ξεκινήσει η μεγάλη συζήτηση. Και η μεγάλη συζήτηση είναι ποια είναι τα διδάγματα από αυτή την κρίση, πώς πρέπει να προτεραιοποιήσουμε τις αξίες μας, τι πρέπει να κάνουμε για να ξαναχτίσουμε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας.
Νομίζω ότι βάζουμε ένα πολύ σημαντικό λιθαράκι σε αυτή τη συζήτηση σήμερα. Δυο δεσμεύσεις και κλείνω. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό θα είναι η κεντρική μας πολιτική αναφορά για την επόμενη μέρα. Θεωρώ ότι είναι κρίσιμο και μεγάλο θέμα αυτό που ανοίγουμε, το θέμα της υγείας.
Πρώτη δέσμευση είναι ότι θα ακούσουμε. Δεν ήρθαμε σήμερα να εξαγγείλουμε την Αγία Γραφή, ήρθαμε να ακούσουμε. Άρα, όλες οι συμβολές είναι χρήσιμες. Και το επόμενο διάστημα θα ταξιδέψει αυτό το πρόγραμμα και με τους ανθρώπους της επιστήμης και με τους ανθρώπους της Υγείας και με τους πολίτες ώστε να το ενισχύσουμε, να το κάνουμε καλύτερο.
Δεύτερη δέσμευση είναι ότι στον βαθμό που θα κληθούμε να το εφαρμόσουμε κάποια στιγμή, και αυτή είναι και η προσωπική δέσμευση, βήμα-βήμα θα λογοδοτούμε απέναντι στους πολίτες για την υλοποίησή του. Διότι πολλές φορές όταν είσαι στην αντιπολίτευση λες πράγματα που μετά τα ξεχνάς. Νομίζω ότι είναι πολύ κρίσιμο αυτό, η λογοδοσία απέναντι στις προγραμματικές δεσμεύσεις για την υλοποίησή τους είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο ζήτημα.
Και βεβαίως θέλω να πιστεύω και κλείνω με αυτό ότι αύριο το πρωί δεν θα μας πουν «και πού θα βρείτε τα λεφτά»; Διότι αν ερχόμουν εδώ να εξαγγείλω ένα πρόγραμμα αγοράς φρεγατών 12 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία, δεν θα με ρώταγε κανείς «πού θα βρούμε τα λεφτά».
Υπάρχει το Ταμείο Ανάκαμψης που είναι πόροι που πρέπει να αξιοποιηθούν. Και πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι προτεραιότητα η ανθρώπινη ζωή, άρα πρέπει να βρούμε τον τρόπο, να βρούμε τα λεφτά και να τα αξιοποιήσουμε, σωστά όμως. Διότι και η αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης των πόρων είναι ένα πολύ κρίσιμο μέγεθος».
Ακολουθεί αναλυτικά η εισαγωγική παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα
