Του Γιώργου Η. Παπαηλιού*
Η αναφορά του υπουργού Οικονομικών ότι η νέα κυβέρνηση δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί («να συνεργαστεί») με την τρόικα, συνιστά προεκλογική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ, που, όπως και το σύνολο του προγράμματός του, εγκρίθηκε από τον ελληνικό λαό στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Παρά ταύτα, αυτή η αυτονόητη αναφορά προκάλεσε θόρυβο, ενόχληση και αντιδράσεις σε εχθρούς και «φίλους» της νέας κυβέρνησης, θέτοντας για ακόμη μία φορά το ερώτημα, τι σημαίνει «τέρμα η τρόικα».
Η τρόικα, μέχρι τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές και τον σχηματισμό της κυβέρνησης της Αριστεράς, ήταν το όργανο εποπτείας, επιτήρησης και ελέγχου των πολιτικών που θεσπίστηκαν στην Ελλάδα με τα «Μνημόνια» Ι και ΙΙ και τους συνοδεύοντες αυτά εφαρμοστικούς νόμους. Μάλιστα η τρόικα, επί των «μνημονιακών» κυβερνήσεων, λειτουργώντας ως υπερκυβέρνηση και καταλύοντας την εθνική ανεξαρτησία της χώρας και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, ελάμβανε όλες τις κρίσιμες αποφάσεις, με τρόπο ώστε να υποκαθιστά την κυβέρνηση, αφού αρμοδιότητες που, βάσει του Συντάγματος, έπρεπε να ασκούνται από αυτήν, ασκούνταν από την τρόικα. Κατά συνέπεια, η τρόικα συνδέεται απολύτως με την άσκηση των «μνημονιακών» πολιτικών.
Η νέα κυβέρνηση, τερματίζοντας την εφαρμογή των «Μνημονίων», πρόκειται να ακυρώσει τις νεοφιλελεύθερες επιταγές και να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα θεσμικού μετασχηματισμού και κοινωνικά δίκαιης παραγωγικής ανασυγκρότησης του τόπου. Επομένως, η τρόικα, στερούμενη αντικειμένου, δεν έχει θέση σε οποιαδήποτε συζήτηση ή διαπραγμάτευση γίνει με τους θεσμικούς εταίρους της χώρας.
Εξάλλου είναι γνωστό, ότι η τρόικα απαρτιζόταν από υπαλλήλους της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Στο διεθνές πεδίο, σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύοντα, συζητήσεις και διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ συνομιλητών που θεσμικά βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν να συνομιλεί και να διαπραγματεύεται ο Έλληνας πρωθυπουργός ή Έλληνες υπουργοί με τους υπαλλήλους της τρόικας, όπως γίνονταν επί όλων των «μνημονιακών» κυβερνήσεων. Η εικόνα του Έλληνα πρωθυπουργού και των Ελλήνων υπουργών να υποδέχονται και να συζητούν με τους υπαλλήλους της τρόικας, πέραν της ανοίκειας διαγωγής που αυτοί ως φυσικά πρόσωπα επεδείκνυαν, έθιγε την αξιοπρέπεια της ελληνικής πολιτείας, προσέβαλε και ταπείνωνε τον ελληνικό λαό. Θύμιζε και ήταν στάση υποτελών έναντι συμπεριφοράς επικυρίαρχων.
Κατά συνέπεια, η θέση «τέρμα η τρόικα» είναι αυτονόητη. Σημαίνει μη αναγνώριση ενός οργάνου που συνδέεται με συγκεκριμένες πολιτικές, αυτές των «Μνημονίων», αφού αυτές απορρίπτονται και πρόκειται να καταργηθούν από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, η οποία θέτει ένα άλλο θεσμικό πλαίσιο πολιτικής διαπραγμάτευσης. Επιπλέον σημαίνει ανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας, επαναφορά της συνταγματικής τάξης και αποκατάσταση της εθνικής αξιοπρέπειας, που τα τελευταία χρόνια είχαν καταρρακωθεί από τη συνδιαλλαγή του «μνημονιακού» πολιτικού προσωπικού με τεχνοκράτες υπαλλήλους και την εν τέλει έγκριση ή απόρριψη οποιασδήποτε ενέργειας των «μνημονιακών» κυβερνήσεων από την τρόικα.
Συμπερασματικά, η κυβέρνηση της Αριστεράς, έχοντας λάβει λαϊκή εντολή, είναι συνεπής προς την προεκλογική δέσμευση ότι τα «Μνημόνια» και η «τρόικα» καταργούνται. Το γεγονός ότι οι μετεκλογικές πράξεις ανταποκρίνονται στις προεκλογικές δεσμεύσεις, αποτελεί πρωτοτυπία σε σχέση με την πρακτική των πυλώνων του παραδοσιακού ελληνικού πολιτικού συστήματος, της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι είχαν εθιστεί σε κυβιστήσεις ασυνέπειας, αφού άλλα εξήγγειλαν προεκλογικά και άλλα έπρατταν μετεκλογικά. Και αυτή η συνέπεια λόγων και έργων, πέραν του ότι εκπέμπει ένα διαφορετικό πολιτικό ήθος, αποτελεί και ένα σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος. Και εξ αυτού του λόγου, η ελπίδα (επαν)έρχεται.
* Ο Γιώργος Η. Παπαηλιού είναι δικηγόρος - διδάκτωρ Νομικής
