Την Τετάρτη ανακοινώθηκε η έναρξη του προγράμματος dentist pass, το οποίο αφορά πάνω από 660.000 παιδιά ηλικίας από 6 έως 12 ετών. Κάθε δικαιούχος θα λάβει μία ψηφιακή χρεωστική κάρτα ύψους 40 ευρώ ανά ωφελούμενο παιδί. Ωστόσο, η οδοντιατρική φροντίδα φαίνεται ότι συνεχίζει να είναι ένα υποτιμημένο κομμάτι της Υγείας, το οποίο λογίζεται ως πολυτέλεια και όχι ως ανάγκη. Το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού μένει εκτός, την ώρα που η πανάκριβη περίθαλψη αποκλείει χιλιάδες πολίτες από το να δώσουν σημασία σε αυτόν τον τομέα. Μάλιστα, ενώ το dentist pass έχει διάρκεια 6 μηνών, είναι γεγονός ότι η στοματική φροντίδα δεν είναι υπόθεση ενός μικρού χρονικού διαστήματος και χρειάζεται διαρκής επίβλεψη. Εξάλλου, η ίδια η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία συμφωνεί μεν με το μέτρο, αλλά υπογραμμίζει ότι πρέπει να έχει μόνιμο χαρακτήρα και να επεκταθεί και στον ενήλικο πληθυσμό.
Αποκλεισμοί και ανισότητες
Η οδοντιατρική περίθαλψη δεν παρέχεται από το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα εδώ και 40 χρόνια. Ο ΕΟΠΠΥ διαθέτει ελάχιστους πόρους για την οδοντιατρική περίθαλψη στον προϋπολογισμό του, οι οποίοι δεν απορροφώνται και κατανέμονται σε άλλους κωδικούς. Ειδικότερα την τελευταία δεκαετία το ΕΣΥ και η κοινωνική ασφάλιση έχουν ουσιαστικά αποσυρθεί από τη χρηματοδότηση της στοματικής υγείας και την παροχή οδοντιατρικής φροντίδας, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Το επίπεδο στοματικής υγείας του πληθυσμού της Ελλάδας έχει επιδεινωθεί και οι ανισότητες και οι αποκλεισμοί έχουν οξυνθεί.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ «Ελλάδα-Προφίλ Υγείας 2021», στη χώρα μας η δημόσια δαπάνη για οδοντιατρική περίθαλψη είναι 0% της συνολικής, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 31%! Ταυτόχρονα, στον συνολικό όγκο των ιδιωτικών πληρωμών για την Υγεία, στην Ελλάδα η οδοντιατρική περίθαλψη αφορά το 4,5%, ενώ στην Ε.Ε. το 1,4%. Δηλαδή, η Ελλάδα καταγράφει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό μη καλυπτόμενων αναγκών οδοντιατρικής φροντίδας στην Ευρώπη (1 στα 12 άτομα), με ακόμα υψηλότερο ποσοστό (1 στα 6 άτομα) μεταξύ των χαμηλότερων εισοδηματικών ομάδων.
Παρά τη δέσμευση της χώρας στη Στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στη ρήτρα στοματικής υγείας (Μάιος του 2022), που αναφέρει ρητά ότι η στοματική υγεία αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της καθολικής κάλυψης υγείας, στην πράξη η στρατηγική αυτή δεν εφαρμόζεται λόγω ανεπάρκειας των δημόσιων δομών και επειδή δεν υπήρξε ποτέ σύμβαση του ΕΟΠΥΥ με ιδιώτες οδοντιάτρους. Η προσπάθεια που έγινε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για κάλυψη δαπανών προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας παιδιών σχολικής ηλικίας με τη δέσμευση ποσού 40 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ του έτους 2019 ακυρώθηκε και εγκαταλείφθηκε μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Ν.Δ. Ερώτηση για όλα αυτά είχαν καταθέσει βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με επικεφαλής τον Ανδρέα Ξανθό στις 14.9.2022.
Επίσης, στην πρόσφατη έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για το 2022 φαίνεται ότι ο οικονομικός παράγοντας είναι βασικό εμπόδιο για μία αξιοπρεπή περίθαλψη στη χώρα μας. Το 46,8% των πολιτών χρειάστηκε οδοντιατρική/στοματολογική/ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία, αλλά το 32% αυτών δεν ικανοποιήθηκε. Μάλιστα, πάνω από 2 στους 3 (77,2%) από αυτούς που δεν ικανοποιήθηκαν οι ανάγκες τους επικαλούνται οικονομικούς λόγους.
Υγεία κάτω από τη βάση
Η παραπάνω εικόνα επιβεβαιώνεται και από τη σχετική με τη στοματική υγεία επιστημονική βιβλιογραφία στην Ελλάδα. Το ποσοστό των ατόμων άνω των 16 ετών δίχως πρόσβαση σε οδοντιατρικές υπηρεσίες ανέρχεται σε 10,6% στην Ελλάδα και, με βάση τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, το 60% των παιδιών βρέθηκε να πάσχουν από τερηδόνα. Στους ενήλικους τα δεδομένα είναι ακόμη χειρότερα, αφού το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 35-44 ετών με υγιή δόντια είναι μικρότερο του 1%.
