Το τέλος του 2021 έφερε την ΑΥΓΗ να κλείνει τις σελίδες της μ’ έναν θλιβερό απολογισμό. Τον αριθμό των θανάτων ανθρώπων από φωτιές που ξέσπασαν μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Είναι μάλιστα τόσο αυξημένη η συχνότητα των θανάτων, που, λίγες ώρες μετά την εκτύπωση, καταγραφόταν, στις 29 Δεκεμβίου, ακόμη ένας νεκρός στο Διακοπτό Αιγιαλείας, σε ηλικία μόλις 46 ετών. Ο άντρας κατάφερε να βγει στο μπαλκόνι και να φωνάξει «βοήθεια», όπως και να ειδοποιήσει έναν φίλο του με το τηλέφωνο, ωστόσο δεν πρόλαβε να ξεφύγει καθώς λιποθύμησε από τις αναθυμιάσεις.
Η αφετηρία του νέου χρόνου δεν βρίσκεται αλλού από εκεί που βρίσκεται το τέλος του προηγούμενου. Στην αρχή του 2022, στο πρώτο του απόγευμα, η Πυροσβεστική έλαβε ακόμη μία κλήση για διάσωση και κατάσβεση σε σπίτι στο Περιστέρι. Φτάνοντας εκεί ωστόσο το πλήρωμα διαπίστωσε ότι η ηλικιωμένη γυναίκα που παγιδεύτηκε απ’ τις φλόγες ήταν ήδη νεκρή. Οι αιτίες που προκάλεσαν τη φωτιά παραμένουν άγνωστες. Πρόκειται όμως για ακόμη έναν θάνατο στη διάρκεια της τελευταίας διετίας που προήλθε από φωτιά σε κατοικία. Ο αριθμός των νεκρών φτάνει πλέον για το διάστημα 2020 - 2022 τους 152.
Αύξηση 84,2% στις πυρκαγιές
Στην αναλυτική καταγραφή του φαινομένου έχει προχωρήσει ο εν αποστρατεία αντιστράτηγος - υπαρχηγός της Πυροσβεστικής, ερευνητής και δικαστικός πραγματογνώμονας Διερεύνησης Εγκλημάτων Εμπρησμού Ανδριανός Γκουρμπάτσης. Τα στοιχεία από τη νέα του έρευνα για το έτος που πέρασε φέρνει σήμερα στο προσκήνιο η ΑΥΓΗ της Κυριακής. Το 2021 ήταν η χρονιά που καταγράφηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές και θάνατοι σε κατοικίες τα τελευταία τουλάχιστον δώδεκα χρόνια.
Ο αριθμός των πυρκαγιών πόλης έφτασε σε όλη τη χώρα τις 34.343. Αριθμός που είναι αυξημένος σε σχέση με το έτος 2020 σε ποσοστό 70,8% και κατά 84,2% σε σχέση με τον μέσο ετήσιο αριθμό αστικών πυρκαγιών κατά τα έτη 2010 - 2020.
Ο αριθμός των θυμάτων (83) είναι ο μεγαλύτερος που έχει σημειωθεί έως σήμερα από το έτος 2010. Συγκεκριμένα, υπήρξε αύξηση των θυμάτων από αστικές πυρκαγιές σε κατοικίες σε ποσοστό 22% σε σχέση με το έτος 2020, όπου υπήρξαν 68 θύματα, και κατά 186,2% σε σχέση με τον μέσο ετήσιο αριθμό των 29 θανάτων κατά το διάστημα 2010 - 2019.
Το 27,7% πέθανε τον Δεκέμβριο
Ο περισσότερος κόσμος, ποσοστό 61,3%, πέθανε τους μήνες με τις πιο χαμηλές θερμοκρασίες. Τα περισσότερα θύματα (23), ποσοστό 27,7%, έχασαν τη ζωή τους τον Δεκέμβριο, δηλαδή 1 στους 4 και πλέον ανθρώπους, στη συνέχεια τον Ιανουάριο (12), ποσοστό 14,4%, και κατόπιν τους μήνες Φεβρουάριο (8) και Μάρτιο (8), με ποσοστό κάθε μήνα 9,6%.
Οπως επισημαίνει επίσης ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, από τον συνολικό αριθμό των 83 θυμάτων, τα δύο (2) ήταν αυτόχειρες, ενώ για άλλα δύο (2) θύματα υπάρχουν ενδείξεις ύποπτης εγκληματικής ενέργειας. Απ’ τα υπόλοιπα 79, τα 58 καταγράφηκαν τους μήνες που έχουμε χαμηλότερες θερμοκρασίες (Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο).
Συνεπώς, κατά τον ίδιο, ο αυξημένος αριθμός θανάτων από πυρκαγιές σε κατοικίες τους χειμερινούς μήνες και ειδικότερα κατά τον Δεκέμβριο του 2021 φαίνεται να σχετίζεται με την τρέχουσα ενεργειακή κρίση και την κατακόρυφη αύξηση των τιμών σε ρεύμα, φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Είναι ενδεικτικό επίσης ότι το ποσοστό θανάτων τον Δεκέμβριο είναι ακόμη μεγαλύτερο από εκείνο του 2020 (8 νεκροί - 11,7%), χρονιά κατά την οποία σημειώθηκε ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός θανάτων, με 68.
Ο αριθμός των θανάτων θα αυξηθεί
Ο Α. Γκουρμπάτσης υπογραμμίζει πάντως στην ΑΥΓΗ ότι για να οδηγηθούμε σε απολύτως βέβαια συμπεράσματα πρέπει να υπάρχει πρώτα για κάθε μία από τις φωτιές που εκδηλώθηκαν σαφές πόρισμα για το τι πράγματι την προκάλεσε. Σε αρκετές περιπτώσεις ωστόσο, όπως τις καταγράψαμε στο προηγούμενο ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ (31.12.2021 - "Τα αόρατα θύματα της ενεργειακής πανδημίας"), οι φωτιές προήλθαν μετά από κάποια έκρηξη σε αυτοσχέδιο ή χαμηλής ποιότητας μέσο θέρμανσης. «Συγκεκριμένα, το υψηλό κόστος θέρμανσης το πιθανότερο να οδήγησε τα θύματα στη χρήση πρόχειρων και ως εκ τούτου μη ασφαλών μέσων θέρμανσης, αφού για οικονομικούς λόγους ήταν σχεδόν απαγορευτικό, δηλαδή αδυνατούσαν να έχουν πρόσβαση σε ασφαλή τέτοια μέσα, όπως κεντρική θέρμανση ή αυτόνομη θέρμανση με τη χρήση καυσίμου πετρελαίου, φυσικού αερίου ή και κλιματιστικών κ.λπ.».
Ενας ακόμη λόγος, για τις φωτιές ειδικά εκτός χειμερινής περιόδου, είναι η επιχειρησιακή αποδιοργάνωση που εμφανίζει η Πυροσβεστική. κυρίως την τελευταία διετία. με την έλευση της πανδημίας. Όπως τονίζει, ενώ διεξάγεται έρευνα για τα αίτια που προκάλεσαν τις πυρκαγιές, δεν διεξάγεται αντίστοιχη διαδικασία για λάθη ή παραλείψεις στις επιχειρήσεις κατάσβεσης, συνεπώς δεν απαντάται γιατί υπάρχει μεγάλος αριθμός θυμάτων και τους μήνες που δεν έχουμε κρύο.
Κατά τους επόμενους χειμερινούς μήνες του έτους o Α. Γκουρμπάτσης εκτιμά ότι ο αριθμός των θανάτων. για τους παραπάνω λόγους θα αυξηθεί. «Ήδη με την άφιξη του νέου έτους υπήρξε το πρώτο θύμα».
Την Τρίτη (4.1) επίσης, μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο Βόλου με εγκαύματα β' και γ' βαθμού 13χρονη από τη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας. Το κοριτσάκι διασωληνώθηκε και επρόκειτο να διακομιστεί σε μονάδα εγκαυμάτων στην Αθήνα, καθώς έφερε εγκαύματα στο 60% του σώματός του. Η φωτιά ξέσπασε στο σπίτι μετά από προσπάθεια του παιδιού ν’ ανάψει μια σόμπα ενώ έλειπαν οι γονείς του.
Ένα στα τρία θύματα πέθανε στην Αττική
Στον νομό με τον μεγαλύτερο πληθυσμό εντοπίζονται και τα περισσότερα θύματα. Από τα 83 συνολικά άτομα που έχασαν τη ζωή τους, τα 24 ζούσαν στην Περιφέρεια Αττικής, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 28,9%. Ακόμα μία στατιστική ανάγνωση είναι ότι στην Αττική είχαμε το ένα τρίτο των νεκρών και 0,6 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους.
Εντεκα (11) ήταν τα θύματα που έχασαν τη ζωή τους στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ποσοστό 13,2%, ενώ από οκτώ (8) θύματα καταγράφηκαν στις Περιφέρειες Αν. Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας. Στη μόνη Περιφέρεια που δεν σημειώθηκε κανένα θύμα, όπως συνέβη και κατά το 2020, είναι των Ιονίων Νήσων.
Το 65% άνω των 65 ετών
Ως προς το φύλο, τα 47 θύματα ήταν άνδρες, ποσοστό 57,3%, τα 32 θύματα ήταν γυναίκες, ποσοστό 39%, και τα 3 θύματα ήταν παιδιά, ποσοστό 3,7%.
Επίσης ως προς την ηλικία, το 64,9% των θυμάτων ήταν ηλικιωμένοι (μεγαλύτεροι των 65 ετών), δηλαδή περισσότερα από τα 6 στα 10 θύματα, το 31,2%, ήταν άτομα ηλικίας έως 65 ετών και το 3,9% ήταν παιδιά. Όπως τονίζει στην ΑΥΓΗ ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, ένας λόγος που συμβαίνει τα θύματα να είναι μεγαλύτερης ηλικίας είναι ότι αρκετά από αυτά αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες, οπότε «όταν δουν καπνό δεν μπορούν να σηκωθούν και να εγκαταλείψουν το σπίτι, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται απ' τους καπνούς και να δηλητηριάζονται».
Το 2020 το ποσοστό ήταν ακόμη μεγαλύτερο, 87,8%, δηλαδή 9 σχεδόν στα 10 θύματα που έχασαν τη ζωή τους πέρυσι από αστική πυρκαγιά ήταν άνω των 65 ετών.
Κάθε τέσσερις ημέρες κι ένας θάνατος
Είχαμε επίσης περιστατικά πυρκαγιών εξαιτίας των οποίων προκλήθηκαν πολλαπλοί θάνατοι. Ειδικότερα σε πέντε περιπτώσεις έχασαν τη ζωή τους από δύο έως τρία άτομα. Στα δύο συμβάντα τα θύματα ήταν ζευγάρι, στο ένα συμβάν τα θύματα ήταν παιδιά και στο άλλο συμβάν τα θύματα ήταν συγγενικά πρόσωπα, γιαγιά και εγγονός, ενώ στο πέμπτο περιστατικό τα θύματα ήταν τρία άτομα (πρόσφυγες).
Συνολικά στη χώρα καταγράφηκαν 0,8 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους και 7,7 θάνατοι ανά 1.000.000. Κάθε μήνα έχαναν τη ζωή τους 7 άτομα. Όπως παρατηρεί δηλαδή ο ε.α. υπαρχηγός της Πυροσβεστικής, «κάθε τέσσερις μέρες έχανε τη ζωή του 1 άτομο, και από τα 7 άτομα, τα 2 θύματα αντιστοιχούσαν στην Περιφέρεια της Αττικής».
