Φυσικά, ο θάνατος δεν ξεχωρίζει τους νεκρούς σε καλούς και κακούς. Δεν υπάρχουν «καλοί» και «κακοί» νεκροί ανάλογα με το ποιοι είναι «δικοί» σου και ποιοι οι «άλλοι». Θέλω να πω ότι τα νεκροταφεία του κάθε πένθους είναι ίδια. Δεν υπάρχουν «σωστά» νεκροταφεία στη «σωστή» πλευρά της Ιστορίας και «λάθος» νεκροταφεία στη «λάθος» πλευρά. Με μια κουβέντα: ο θάνατος δεν έχει ευνοούμενους. Είναι το ίδιο απαρηγόρητος παντού. Τόσο απαρηγόρητος -και μάλιστα σε όλη την ανθρώπινη πορεία μέσα στον χρόνο, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης-, ώστε καμιά θρησκεία δεν κατόρθωσε να προσφέρει παρηγοριά. Όσες υποσχέσεις, όσες εκδοχές μέλλουσας και αιώνιας ζωής κι αν δίνει. Το πένθος είναι απαρηγόρητο γιατί ο άνθρωπος στον πυρήνα της ύπαρξής του γνωρίζει (ή μάλλον η ίδια η ύπαρξή του το γνωρίζει) ότι εδώ αρχίζουν κι εδώ τελειώνουν όλα. Κι όταν τελειώνουν, τελειώνουν για πάντα. Γι’ αυτό το πένθος και ο θρήνος είναι μια παγκόσμια κατάσταση. Γι’ αυτό ο αποχαιρετισμός είναι παντού τελετουργικός: γιατί μόνο διά της τελετουργίας μπορείς να πλησιάσεις το άγνωστο, το ιερό ανεξήγητο (που είναι «ιερό» επειδή είναι ανεξήγητο), τον χρησμό του σύμπαντος που ουδείς κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει.
Ο θάνατος λοιπόν -ας το επαναλάβω- δεν έχει ευνοούμενους, δεν έχει εξαιρέσεις. Το υλικό του κατάλοιπο όμως, οι νεκροί δηλαδή, δυστυχώς έχουν και παραέχουν ευνοούμενους. Κι αυτή είναι ακόμα μία, η χειρότερη ίσως, τυμβωρυχία και σκύλευση που μπορεί να συμβεί. Η πιο ακραία περιφρόνηση στο απολύτως απροστάτευτο μη ον. Σ’ αυτό που κείτεται χωρίς να μπορεί, χωρίς να «θέλει», χωρίς να έχει πια σημασία αν πριν από ένα δευτερόλεπτο ήταν «βασιλεύς ή στρατιώτης ή πλούσιος ή πένης ή δίκαιος ή αμαρτωλός». Είναι λοιπόν μορφή σκύλευσης ο διαχωρισμός των νεκρών σε ευνοούμενους και παραπεταμένους, σαν να μην είχαν ποτέ πρόσωπο, σαν να μην υπήρξαν ποτέ παρά μονάχα μέσα στον Καιάδα των φριχτών μηδενικών της πιο απάνθρωπης στατιστικής. Εκείνης που μετράει νεκρούς όπως ακριβώς μετράει κέρδη και ζημίες. Και είναι ακριβώς η ίδια στατιστική που ακόμα και τους «δικούς» της νεκρούς τους σκυλεύει, τοποθετώντας τους στο ίδιο λογιστικό βιβλίο της ανείπωτης φρίκης, ρίχνοντάς τους στον ίδιο Καιάδα που πετιούνται όλοι και όλα τα απροστάτευτα.
Κι αυτό το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας μονάχα η ισχύς μπορεί να το διαπράξει. Γιατί η ισχύς είναι εκείνη που κατέχει το κλειδί των χρησμών. Κι ακόμα περισσότερο: η ισχύς είναι εκείνη που έχει τους χρησμούς και μπορεί να τους κάνει ό,τι θέλει ανάλογα με τα συμφέροντά της. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς μια τελετουργία της φρίκης ή, στην καθ’ ημάς παγκόσμια γλώσσα της ισχύος, «επικοινωνία». «Η γλώσσα, πριν να σημαίνει κάτι, σημαίνει κάποιον» λέει ο Ζακ Λακάν. Και ο Ηράκλειτος πολύ πριν: «Ο Άναξ ου το μαντείον εστί το εν Δελφοίς ούτε λέγει ούτε κρύπτει, αλλά σημαίνει». Ας αφήσουμε λοιπόν τις σαχλαμάρες περί χρησμών και ιερέων, ας αφήσουμε το «λάλον ύδωρ» των μαντείων.
Καμιά Φημονόη δεν έχει εξουσία. Ο μόνος που έχει εξουσία είναι ο «Άναξ». Ο ιδιοκτήτης του ιερού. Και «σημαίνει» τα πράγματα γιατί έχει την απόλυτη ελευθερία των επιλογών του. Με άλλα λόγια, «σημαίνει» γιατί μπορεί να το κάνει. «Σημαίνει» γιατί μπορεί να «δημιουργήσει» πίστη, μπορεί να «δημιουργήσει» πιστούς, υπηκόους φοβισμένους ή έκθαμβους, μπορεί να «δημιουργήσει» ακόμα και καθ’ έξιν υποτακτικούς ή δούλους. Συμβαίνει από την ώρα που πρωτοπερπάτησε ο άνθρωπος, και το διατύπωσε με τον απόλυτο κυνισμό μιας παγκόσμιας εξουσίας ο σκοτεινός μεγιστάνας του Τύπου Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ (1863-1951), ένας από τους «καρχαρίες στον ωκεανό των ανθρώπινων δακρύων», ένας από τους «άνακτες» της κανιβαλικής κερδοληψίας: «Είδηση είναι κάτι το οποίο δεν επιθυμεί κάποιος να δει τυπωμένο. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαφήμιση».
Αυτή την τερατουργία της «διαφήμισης» παρακολουθούμε τούτες τις μέρες στο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που συμβαίνει στη Γάζα, με τους «επώνυμους» Ισραηλινούς και τους «ανώνυμους» Παλαιστίνιους νεκρούς. Ας μην βιαστούν κάποιοι να μιλήσουν για συμψηφισμό. Εκείνος που φριχτά συμψηφίζει είναι εκείνος που «σημαίνει» τους νεκρούς. Ο ισχυρός. Και τους πετάει όλους στον ίδιο Καιάδα.
