Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
Μια Αριστερά συμβατή με την εποχή της
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μια Αριστερά συμβατή με την εποχή της

Η αμερικανική κοινωνία αλλάζει ραγδαία. Πρώτα απ’ όλα εθνοτικά. Μόλις σε 25 χρόνια από τώρα, οι λευκοί ευρωπαϊκής καταγωγής δεν θα είναι πια πλειοψηφία. Κατά δεύτερον, ηλικιακά. Οι ΗΠΑ γερνούν. Μόλις ένας στους οκτώ Αμερικανούς το 2000 ήταν πάνω από 65 και το 2040 θα είναι ένας στους πέντε. Τρίτον, ταξικά. H πλειοψηφική μεσαία τάξη χάνει σχεδόν το ένα τρίτο του εισοδήματος της την τελευταία εικοσαετία και συμπιέζεται προς τα κάτω, τη στιγμή που ο μεγάλος πλούτος φτάνει σε αδιανόητα μεγέθη.

Σε αυτή την κοινωνία ανταγωνίζονται τρία διαφορετικά πολιτικά ρεύματα.

Το πρώτο είναι αυτό του επί Τραμπ Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Η στρατηγική του αφορά τη διατήρηση των κεκτημένων της Λευκής Αμερικής. Η επιθετικότητα του Τραμπ ήρθε την κατάλληλη στιγμή, όταν εκατομμύρια Αμερικανοί ένιωθαν ότι απειλείται -η εκλογή Ομπάμα συνέτεινε σε αυτό- ο τρόπος ζωής και οι αξίες με τις οποίες μεγάλωσαν.

Το δεύτερο είναι η παραδοσιακή μετριοπαθής πτέρυγα των Δημοκρατικών. Ένα ρεύμα που δεν έχει πρόβλημα να είναι πιο ανοιχτό στα identity politics (θέματα φύλου, δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ, φυλετικής ισότητας), αλλά στον πυρήνα της οικονομικής του πολιτικής είναι σταθερά προσανατολισμένο σε ένα πρόγραμμα που λίγο διαφέρει από τα εγχειρίδια της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς.

Το τρίτο είναι η νέα, αναγεννημένη μετά το 2015, προοδευτική πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος. Η τάση αυτή, που είναι εξαιρετικά ισχυρή ανάμεσα στις νεότερες ηλικίες λευκών, μαύρων και ισπανόφωνων, έχει καταφέρει να διαμορφώσει έναν αρκετά ξεκάθαρο ταξικό λόγο και είναι σαφές ότι η παρουσία της έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την ατζέντα των ζητημάτων που απασχολούν τον δημόσιο διάλογο.

Αυτές οι τρεις τάσεις θα ανταγωνίζονται στη διαρκώς μεταβαλλόμενη αμερικανική κοινωνία, τα επόμενα χρόνια. Οι εκλογές της περασμένης εβδομάδας λειτούργησαν ως επίδειξη δύναμης και των τριών. Σε μία εξαιρετικά πολωμένη εκλογική διαδικασία, η συμμετοχή εκτοξεύτηκε σε πρωτοφανή επίπεδα (67%, δηλαδή πάνω από 150 εκατομμύρια πολίτες). Οι δύο τάσεις του Δημοκρατικού Κόμματος, συμπορευόμενες, επικράτησαν τελικά στη μεγάλη μάχη για την ανάδειξη του Προέδρου και μπορούν να ισχυριστούν και οι δύο ότι έχουν συμβολή στη νίκη. Οι μετριοπαθείς είχαν τον δικό τους υποψήφιο στο πρόσωπο του Μπάιντεν, οι προοδευτικοί έκαναν τη βαριά δουλειά στη βάση για να αυξηθεί η συμμετοχή και να αποτυπωθεί το αντι-Τραμπ αίσθημα και στην κάλπη. Από την άλλη, οι Ρεπουμπλικανοί και ο Τραμπ πέτυχαν την καλύτερη εκλογική τους επίδοση στην ιστορία των προεδρικών εκλογών.

Οι προοδευτικοί Δημοκράτες έχουν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων δύο. Είναι παιδιά της εποχής τους. Δεν έχουν δεσμούς με το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα και είναι το πολιτικό παράγωγο ενός κενού θεσμικής εκπροσώπησης εκείνων των κοινωνικών στρωμάτων που δεν καλύπτονται από τον παραδοσιακό δικομματισμό. Στην πραγματικότητα, φέρνουν στην κεντρική πολιτική σκηνή τη φωνή όλων αυτών που για δεκαετίες αποτελούσαν απλώς το συμπλήρωμα στην παραδοσιακή λευκή ψήφο. Η ήττα του Τραμπ είναι μια εμβληματική στιγμή γι’ αυτό το ρεύμα, το οποίο θα συνεχίσει να χτίζεται και να μεγαλώνει, με στόχο σήμερα να γίνει ο κυρίαρχος πόλος στο Δημοκρατικό Κόμμα. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτό θα συμβεί. Είναι όμως δεδομένο ότι οι ταξικές και δημογραφικές αλλαγές διαρκώς θα το ευνοούν.

 

* Ο Δημήτρης Καραμάνης είναι πολιτικός επιστήμονας

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL