Οταν πέρυσι πρωτοπαρουσιάζαμε τον Κολομβιανό συγγραφέα Αρμάντο Ρομέρο στο μυθιστόρημά του «Καχάμπρε» (εκδόσεις Τόπος), γράφαμε ότι «γεννήθηκε στο περιβόητο, λόγω καρτέλ, Κάλι, το 1944». Επίσης ότι «έλαβε ενεργά μέρος στο πρωτοποριακό κίνημα του ναδαϊσμού του ’60». Ακόμα, έχει γράψει αρκετές συλλογές ποίησης, μερικές εκ των οποίων με ελληνικά θέματα. Αλλά και το πρώτο του μυθιστόρημα το έγραψε στην Ελλάδα, με τίτλο «Μία μέρα στους σταυρούς», που ενώ εκδόθηκε το 1993, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος σε εξαιρετική μετάφραση Αγαθής Δημητρούκα - τριάντα ολόκληρα χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του.
Το βιβλίο του Ρομέρο αναφέρεται στους τρεις σταυρούς, στις τρεις δεκαετίες, του ’50, ’60 και ’70, της Λα Βιολένσια, της τρομακτικής Βίας που σάρωσε ολόκληρη την Κολομβία.
Τρεις μέρες της ζωής του βασικού ήρωα Ελίψιο, σε διαφορετικές χρονικές και ιστορικές περιόδους, αρχής γενομένης από τη δολοφονία του φιλελεύθερου Χόρχε Γαϊτάν το 1948. Στο Κάλι ο Ελίψιο και ο ασθενικός αδελφός του Φρανσίσκο περιμένουν με αγωνία την επιστροφή του πατέρα τους Αρχεμίρο. Στους δρόμους πέφτουν σφαίρες και στρώνονται πτώματα γειτόνων, ενώ η μητέρα τους φοβάται πως σύντομα «θα έρθουν και θα χτυπήσουν τις πόρτες με τους υποκόπανους των όπλων τους», γι’ αυτό «σήμερα δεν θα βγει κανένας από το σπίτι». Έτσι, η δολοφονία του προοδευτικού πολιτικού αποτελεί θρυαλλίδα έναρξης ενός αιματηρού εμφυλίου, με τη δημιουργία αντάρτικων οργανώσεων τύπου FARC και παραστρατιωτικών ομάδων, σε ένα ατελείωτο γαϊτανάκι άγριας βίας που διήρκεσε πάνω πενήντα ολόκληρα χρόνια και η οποία, παρά τις συμφωνίες ειρήνης του 2016, εξακολουθεί να υφίσταται, έστω σε μικρότερη ένταση.
Τώρα, έγκλειστα στο μεγάλο σπίτι τους τα δύο αδέλφια παίζουν με ένα τεράστιο τρένο καθώς στον εξωτερικό διάδρομο σοβεί ένας αντίστοιχος εμφύλιος ανάμεσα σε γοργοπόδαρα και κοκκινομύτικα μυρμήγκια - σαφής παρομοίωση με την έξω κοινωνία. Μερικά χρόνια αργότερα, και ενώ ο αδελφός του μεταναστεύει στις ΗΠΑ, συναντούμε τον Ελίψιο ως φοιτητή να συμμετέχει στην πρωτοποριακή ομάδα του κινήματος των ναδαϊστών (nada=τίποτα). Αναρχικοί ποιητές, καλλιτέχνες και διάφοροι αργόσχολοι, με το περιοδικό «Οβούλο ι Εσπέρμα» και με συμβολικές παραβάσεις μεταφέρουν το εξεγερσιακό πνεύμα των ’60s με χιούμορ και πρωτοτυπία. Παρότρυνση στον Ελίψιο: «Αδελφέ μου, θα τινάξεις στον αέρα όλες τις κολόνες της καθιερωμένης διανόησης, θα κατεβάσεις όλα τα φερμουάρ του μυαλού, θα ξεχυθούν όλα τα πάθη, θα καταλάβεις με έφοδο τη σύνεση και θα την καθίσεις με τον κώλο προς τα πάνω και θα της δώσεις μια γλειψιά στον πυρήνα της λογικής, το αντιλαμβάνεσαι;». Όταν αρχίζει η αστυνομική και στρατιωτική καταστολή, ο Ελίψιο καταφεύγει στο σπίτι της φίλης του Λάμιας. Τον κυνηγούν, τον συλλαμβάνουν, τον κλείνουν φυλακή. Γνωρίζει τη βία πίσω από τα κάγκελα, αργότερα όμως δραπετεύει με έναν παντελώς σουρεαλιστικό τρόπο.
Σημειώνει ο Κολομβιανός συγγραφέας Άλβαρο Μούτις στην εισαγωγή του: «Όποιος έτσι θυμάται και αγαπά τους ανθρώπους και τους τόπους των παιδικών και νεανικών του χρόνων μας αποδεικνύει ότι το παιχνίδι δεν έχει χαθεί τελείως».
Ιnfo
Αρμάντο Ρομέρο
«Μία μέρα στους σταυρούς»
Eκδόσεις Τόπος
Σελίδες: 240
Τιμή: 13,32 ευρώ
