Συναντηθήκαμε με τον Τάσο Ιορδανίδη επί της Πατησίων, ακριβώς μπροστά από το ιστορικό Θέατρο Άλφα Ληναίος-Φωτίου, το οποίο πλέον διαχειρίζεται τόσο καλλιτεχνικά όσο και επιχειρηματικά. Το σημείο που διάλεξαν με τον φωτογράφο μας Παύλο Παρασκευά ευτυχώς αποτύπωσε το σημείο εκείνο της πόλης όπου κάποτε βρίσκονταν μερικά από τα πιο ιστορικά θέατρα της Αθήνας, όπως αυτό που ζωντανεύει στη σκηνή του το έργο που έγραψε ο Τάσος στην καραντίνα και το οποίο σκηνοθετεί η σύντροφος της ζωής του Θάλεια Ματίκα, και σημειώνει απανωτά sold out για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Αν δεν βρίσκετε εισιτήρια, μην ανησυχείτε, γιατί πολύ σύντομα θα ανακοινωθούν επιπλέον παραστάσεις μέσα στις γιορτές. Ο Τ. Ιορδανίδης μας μίλησε για το νέο του αυτό καλλιτεχνικό και επιχειρηματικό εγχείρημα, για την επί σκηνής σχέση του με τη Θ. Ματίκα στο έργο του «Θέλω να σου κρατάω το χέρι», για την αγάπη του για το ιδιαίτερο και φορτισμένο κοινωνικά σημείο που βρίσκεται το θέατρο, για τη «Γη της ελιάς» στο Mega, αλλά φυσικά και για όλα όσα συμβαίνουν στο θέατρο. Απολαμβάνοντας την επιτυχία που σημειώνει το πρώτο του θεατρικό έργο συγγραφικά, τον συναντήσαμε ήρεμο, καλλιτεχνικά κατασταλαγμένο, με αυτή τη λαχτάρα και την προσμονή για αυτά που είναι να έρθουν. Αυτός είναι ο Τάσος Ιορδανίδης.
Συνέντευξη στον Χρήστο Τζίφα
Φωτογραφίες για την ΑΥΓΗ: Παύλος Παρασκευάς
Είναι δεύτερος χρόνος για το «Θέλω να σου κρατάω το χέρι», ένα έργο που έγραψες εσύ. Πώς προέκυψε, πώς γεννήθηκε;
Γεννήθηκε, έπειτα από προτροπή της Θάλειας Ματίκα, ένα βράδυ κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Εγώ τρώω κολλήματα με διάφορα τραγούδια και τα βάζω συνέχεια στο repeat. Εκείνο το βράδυ είχα κολλήσει με το ομότιτλο τραγούδι των Beatles «I want to hold your hand» και μου λέει η Θάλεια: «Αυτό σαν ιδέα πώς θα σου φαινόταν να γίνει θεατρικό έργο;». Και χωρίς να το καταλάβω ιδιαιτέρως, άρχισα να γράφω. Έγραψα, έγραψα, έγραψα κι έτσι, λοιπόν, γεννήθηκε το «Θέλω να σου κρατάω το χέρι».
Είναι η πρώτη σου συγγραφική απόπειρα;
Ναι. Έχω ξανακάνει διασκευές. Δεν τις έχω υπογράψει γιατί ντρεπόμουν, να σου πω την αλήθεια. Έχω ξανασχοληθεί με το γράψιμο, μου αρέσει πολύ, αλλά ένα ολοκληρωμένο θεατρικό έργο είναι η πρώτη φορά που καταπιάστηκα να δημιουργήσω.
Θες να μας πεις λίγο την ιστορία;
Είναι ένας άντρας και μια γυναίκα που συναντιούνται σε ένα ξενοδοχείο ημιδιαμονής. Δυο παράνομοι εραστές. Παντρεμένοι και οι δυο, έχουν και οι δυο από ένα παιδί και έχουν συμφωνήσει να έχουν μια ερωτική συνδιαλλαγή, αλλά δεν μένουν μόνο τελικά στην ερωτική συνδιαλλαγή. Αρχίζουν και μοιράζονται και άλλα πράγματα, συναισθήματα αρχίζουν και βγαίνουν στην επιφάνεια και όλο αυτό οδηγεί στο να μπορέσουμε να οδηγήσουμε τον θεατή να αφουγκραστεί και αυτός ίσως τα εσωτερικά του θέλω, τα εσωτερικά του πρέπει. Είναι ένα έργο το οποίο απευθύνεται σε όσους έχουν αγαπήσει, σε όσους έχουν ερωτευτεί, σε όσους έχουν προβληματιστεί, σε όσους έχουν ηττηθεί, σε όσους έχουν πέσει και έχουν ξανασηκωθεί, πάντα με γνώμονα και κεντρομόλο δύναμη την έννοια της συντροφικότητας.
Σε σκηνοθετεί η Θάλεια Ματίκα, που είναι και η σύντροφός σου στη ζωή. Υπήρξε αμηχανία; Λένε ότι πρέπει να υπάρχει απόσταση μεταξύ σκηνοθέτη και ηθοποιού. Σε δυσκόλεψε αυτή η οικειότητα;
Δεν υπάρχει καμία απόσταση μεταξύ μας, όπως καταλαβαίνεις. Είναι πολύ φυσιολογικό. Είμαστε δεκατέσσερα χρόνια μαζί. Δεν θα γινόταν, όμως, και διαφορετικά. Δεν θα μπορούσε να σκηνοθετηθεί από κάποιον άλλον αυτό το έργο. Ή από μένα θα σκηνοθετούνταν ή από τη Θάλεια. Γιατί είναι ένα πολύ προσωπικό εγχείρημα. Έπρεπε κάποιος να μας ξέρει πάρα πολύ καλά. Τελικά, δεν υπήρξε καμία αμηχανία. Το έχουμε ξανακάνει. Έχουμε ξανασυνεργαστεί και στο παρελθόν. Είτε εγώ έχω βρεθεί στη θέση του σκηνοθέτη είτε η Θάλεια. Έχουμε βρεθεί και μαζί, φυσικά, επί σκηνής ως συνάδελφοι, αλλά στο προκείμενο καμία αμηχανία γιατί ξέρουμε πολύ καλά ο ένας τις αδυναμίες του άλλου, τα προτερήματα και θέλουμε ο ένας το καλό του άλλου.
Σε σκηνοθετικό επίπεδο, τι πιστεύεις ότι φώτισε η Θάλεια που, συγγραφικά, δεν είχες στον νου σου;
Η Θάλεια φώτισε ακριβώς τις λέξεις με τη σκηνοθεσία της. Φώτισε τις γραμμές, τις παραγράφους. Τις φώτισε βάζοντας τη δική της πινελιά όσον αφορά τις θερμοκρασίες, οι οποίες θα έπρεπε να υπηρετηθούν στο ανέβασμα. Χρωμάτισε σκηνοθετικά πολλές σκηνές, οι οποίες ήταν από γραφής διαφορετικές, δίνοντας μια κατεύθυνση πάνω σε αυτές, αλλά το κύριο που έκανε ήταν ότι ακολούθησε έναν πάρα πολύ ρεαλιστικό δρόμο, σύμφωνα πάντα με τη δική μας αισθητική.
Σε ένα έργο που γράφεις εσύ, που το σκηνοθετεί ένας πολύ δικός σου άνθρωπος και που είστε και οι δύο πάνω στη σκηνή, μπορείς να πάρεις λίγο απόσταση και να μου κρίνεις το τελικό αποτέλεσμα;
Κοίτα, να το κρίνω ως καλό ή ως κακό θα ήταν αμετροεπές από τη μεριά μου. Αυτό, όμως, που σίγουρα μπορώ να πω με πάσα ειλικρίνεια είναι ότι προσπαθήσαμε να είμαστε πολύ ειλικρινείς απέναντι στους εαυτούς μας, απέναντι στις δυνατότητές μας, απέναντι στην αισθητική μας και να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό για το ανέβασμά του. Από κει και πέρα χαιρόμαστε πολύ που και οι θεατές μάς τιμούν στις παραστάσεις και βλέπουμε ότι έχουν αφουγκραστεί αυτή την ειλικρίνεια.
Έχεις πλέον την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θεάτρου Άλφα Ληναίος-Φωτίου, αλλά και την οικονομική ευθύνη σε μια αρκετά ζόρικη εποχή. Ξέρω ότι το θέατρο είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα διαχρονικά. Πώς είναι, λοιπόν, όλο αυτό;
Είναι όντως πολύ δύσκολο. Η δημιουργία έρχεται πολλές φορές αντιμέτωπη με την παραγωγή. Και επειδή έχω αυτή τη διττή ιδιότητα σίγουρα πολλές φορές συγκρούονται αυτά τα δύο. Όμως έχω μάθει έτσι. Ξεκίνησα να το κάνω από πολύ νωρίς. Σκέψου ότι τελείωσα τη σχολή το 2005 και η πρώτη μου παραγωγή έγινε το 2006. Έτσι ίσως έχω μάθει να λειτουργώ στο θέατρο. Έτσι έχω μάθει να ζω. Το έφεραν οι συγκυρίες. Κάποια στιγμή έλεγα ότι ίσως πρέπει να αποστασιοποιηθώ λίγο από την παραγωγή, αλλά ήρθαν έτσι πάλι τα πράγματα που έχω πάλι την ευθύνη μιας θεατρικής αίθουσας. Είναι και ρίσκο και επικίνδυνο, αλλά είναι και πολύ δημιουργικό, και ευτυχώς η τύχη μάς χαμογέλασε και βλέπουμε αυτή την ανταπόκριση που έχει το «Θέλω να σου κρατάω το χέρι» μετά και από μια δύσκολη περίοδο, αυτή του εγκλεισμού μας, λόγω της καραντίνας.
Το συγκεκριμένο θέατρο βρίσκεται σε μια πολιτικά και κοινωνικά φορτισμένη περιοχή. Σχεδόν ιστορική, θα έλεγα. Πώς είναι ως τώρα η επαφή σου με αυτή την πλευρά του κέντρου; Με τα Εξάρχεια;
Μου αρέσει πολύ που το θέατρο βρίσκεται σε μια περιοχή όπου πράγματι υπάρχει ένα υπόβαθρο και από το ίδιο το θέατρο αλλά και από την περιοχή, το οποίο κρύβει πολλές πολιτικές και ιστορικές διαστάσεις. Όσον αφορά το πρακτικό κομμάτι, γιατί και σε αυτό φαντάζομαι ότι αναφέρεσαι, ήταν μια έκρυθμη κατάσταση τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι στιγμής έχουμε σταθεί τυχεροί γιατί τα πράγματα τουλάχιστον από την ημέρα που εμείς αναλάβαμε το θέατρο και αυτή την πρωτοβουλία είναι μεν δραστήρια, αλλά και πολύ ήρεμα. Δεν έχει δημιουργηθεί ποτέ το παραμικρό πρόβλημα.
Άρα, δημιουργείται εκ νέου ένα θεατρικό στέκι σε μια περιοχή όπου υπήρχαν παραδοσιακά πολλά ιστορικά θέατρα όπως αυτό;
Βέβαια. Χαίρομαι που βάλαμε ένα λιθαράκι, αν το βάλαμε, γιατί βλέπω ότι και άλλα θέατρα γειτονικά έχουν αρχίσει και παίρνουν και αυτά ζωή, και αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον των θεατών.
Παρακολούθησα σχεδόν όλες τις συνεντεύξεις σας με τη Θάλεια τον τελευταίο καιρό και είδα ότι εξαιτίας μιας κουμπαριάς οι δημοσιογράφοι σάς ρωτούν διαρκώς για τον Πέτρο Φιλιππίδη. Το βιώνεις ως κάτι άδικο και επιθετικό όλο αυτό;
Βρίσκω πάρα πολύ λογικό ότι ο κλάδος της δημοσιογραφίας ασχολείται με την επικαιρότητα και αναγκαστικά πολλές φορές, χωρίς να το θέλει κάποιος, πρέπει να κάνει τη δουλειά του. Και η δουλειά είναι πολύ ιερό πράγμα. Ανέκαθεν ήταν, πόσο μάλλον στις μέρες μας. Εξαιτίας αυτής, λοιπόν, της σχέσης που ανέφερες και υπήρχε λογικό είναι και οι δημοσιογράφοι να προσπαθούν να κάνουν ένα ρεπορτάζ. Δεν το κατηγορώ, για όνομα του Θεού. Είναι απόλυτα λογικό να ρωτούν. Από κει και πέρα είναι μια κατάσταση η οποία με στεναχωρεί πολύ. Με στεναχωρούν όλα αυτά τα κακώς κείμενα που βγαίνουν στην επιφάνεια και διαδραματίζονται στον χώρο μας, και μάλιστα με και για ανθρώπους που έχουμε σχετιστεί. Για καταστάσεις που δεν γνωρίζαμε και μας έκαναν να πέσουμε από τα σύννεφα. Είχαμε βρεθεί σε απαιτητικές συνεργασίες που ξεπερνούσαν τα όρια, είχαμε συναντήσει έκρυθμους χαρακτήρες, είχαμε εισπράξει προσβολές, η καθημερινότητά μας ήταν γεμάτη από πισώπλατα μαχαιρώματα και από τρικλοποδιές, αλλά όλα αυτά απέχουν πολύ από αυτά που ακούγονται και έχουν πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης.
Έχει δημιουργηθεί μια αίσθηση στον κόσμο ότι ο χώρος του θεάτρου είναι ένας χώρος όπου ενθαρρύνονται κακοποιητικές συμπεριφορές. Τελικά, είναι αναπόφευκτες αυτές οι συμπεριφορές;
Φυσικά και μπορούν να αποφευχθούν. Και πρέπει. Και όχι μόνο στο δικό μας μετερίζι. Ο χώρος του πολιτισμού είναι ένας χώρος. Ο χώρος της ιατρικής είναι ένας άλλος χώρος. Παντού υπάρχουν τα κακώς κείμενα, οι εξουσιαστικές συμπεριφορές ή οι άσχημες συμπεριφορές. Παντού. Απλώς αυτός ο χώρος έχει τα φώτα της δημοσιότητας λίγο περισσότερο από τους άλλους χώρους και γι’ αυτό οι άνθρωποι που είχαν και κάποια πρότυπα, ενδεχομένως παρακολουθώντας έναν άνθρωπο σε μια τηλεοπτική σειρά ή σε μια σκηνή θεατρική, σοκάρονται περισσότερο. Αυτή η φθορά των προτύπων. Εδώ, βέβαια, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι στο θέατρο δεν είναι όλα σκοτεινά. Υπάρχει άπλετο φως. Ίσως κι αυτό το φως να είναι τώρα αυτό που προσπαθεί να ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα. Δεν πρέπει να στιγματίζεται συνολικά ένας τόσο βασικός πολιτισμικός πυλώνας. Τον έχει ανάγκη η κοινωνία. Το θέατρο έχει τις σκοτεινές πλευρές του αλλά έχει και τις φωτεινές. Το θέατρο έχει σκοτάδι αλλά και πολύ φως.
Πες μου για την τηλεοπτική συμμετοχή σε αυτή τη σειρά, στη «Γη της ελιάς», που κάνει χαμό. Πώς είναι η εμπειρία σε ένα καθημερινό σίριαλ;
Κατ’ αρχάς, χαίρομαι πολύ που αγκάλιασε ο κόσμος με τέτοιο πάθος και αυτό το εγχείρημα γιατί είχα καιρό να κάνω τηλεόραση. Να σου πω την αλήθεια δεν είχα κάνει ποτέ και τόσο εμπεριστατωμένα τηλεόραση και σε τέτοια βάση. Χαίρομαι που ο κόσμος την αγάπησε τη σειρά. Είναι ο δεύτερος κύκλος που παίζεται στο Mega. Δεν το περίμενα ότι θα μου αρέσει τόσο πολύ, να σου πω την αλήθεια. Είναι και το γεγονός ότι έχουμε βρεθεί άνθρωποι που έχουμε ταιριάξει. Και με τους συναδέλφους και με τους συντελεστές και με όλη την ομάδα.
Ποια είναι η σχέση σου με αυτή την πόλη;
Είμαι γέννημα θρέμμα Πειραιώτης. Παρ’ όλα αυτά, μετακόμισα από νωρίς στην Αθήνα, συγκεκριμένα στην περιοχή της Κυψέλης. Τη ζω την Αθήνα. Δεν γίνεται να κάνεις και διαφορετικά με την Αθήνα. Είναι μια πόλη πολύ ζωντανή, με πολύ ζωντανούς ανθρώπους, με ταμπεραμέντο, με τα καλά της και τα στραβά της. Άλλωστε, αν δεν είχε τα στραβά μάλλον δεν θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε και τα καλά της τόσο πολύ. Η Αθήνα είναι μια πόλη-ζωντανός οργανισμός. Από τα κτήρια της, από την Ιστορία της, από τη μυθολογία της μέχρι και το σήμερα.
Ποιο είναι το όραμά σου, λοιπόν, για το θέατρο αυτό;
Να κάνουμε όμορφες παραστάσεις, ωραίες δουλειές, που θα χαίρεται ο θεατής που θα μας τιμά με την παρουσία του. Ονειρεύομαι ωραίες συνεργασίες με ηρεμία, με καλλιτεχνική δημιουργικότητα, η οποία θα βασίζεται μόνο στην αγάπη, Στον έρωτα και Στην καλή πίστη.
