«Οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι αναμφισβήτητα ένας βασικός αστικός θεσμός - μια γενική, συλλογική υπηρεσία που προσφέρεται από τις τοπικές αρχές ή/και τις κοινότητες, με σκοπό τους να βελτιώσουν τις ζωές των κατοίκων. Οι βιβλιοθήκες είναι αποτελέσματα ανθρώπων που ζουν μαζί, παρά χωριστά, και συχνά έχουν ιδιαίτερο ρόλο στις κοινότητες που εξυπηρετούν. Έχουν αποδείξει, επιπλέον, την ικανότητά τους να εξελίσσονται προκειμένου να καλύπτουν τις ανάγκες των κοινοτήτων που υπηρετούν».
Με αυτή την παράγραφο ξεκινά η IFLA τη διατύπωση των θέσεών της για τον ρόλο των βιβλιοθηκών στο αστικό περιβάλλον, που δόθηκε κατά τη διάρκεια του World Urban Forum που διοργανώθηκε τον Ιούνιο στην πόλη Κατοβίτσε στην Πολωνία από τα Ηνωμένα Έθνη. Είναι το 11ο ετήσιο φόρουμ που διοργανώνεται σχετικά και το θέμα της φετινής διοργάνωσης ήταν «Μετασχηματίζοντας τις πόλεις μας για ένα καλύτερο αστικό μέλλον».
Οι λαϊκές βιβλιοθήκες είναι εδώ και χρόνια στην πρώτη γραμμή της προσφοράς υπηρεσιών προς τους κατοίκους των πόλεων, ιδιαίτερα ενισχύοντας ομάδες και ανθρώπους που δεν έχουν άλλες δυνατότητες για πρόσβαση στην πληροφορία, τη γνώση και στον πολιτισμό. Προσφέρουν πηγές για πληροφόρηση, προγράμματα διά βίου μάθησης, εκμάθησης ψηφιακών δεξιοτήτων, γραμματισμού.
Οι βιβλιοθήκες στη γεωγραφία της πόλης λειτουργούν ως «άγκυρες», όπου αναγνωρίζονται ως σταθερά σημεία τα οποία μπορούν οι κάτοικοι να επισκεφτούν για πολλούς λόγους. Τοπόσημα σε πολλές πόλεις και κοινότητες, αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινότητας, πλήθος ανθρώπων που κινούνται και ζουν στις πόλεις, πολλές φορές είναι οι μοναδικοί δημόσιοι φορείς που προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες.
Οι βιώσιμοι μετασχηματισμοί των πόλεών μας στο μέλλον, και ακολουθώντας τις οδηγίες των Ηνωμένων Εθνών για ένα βιώσιμο μέλλον για την ανθρωπότητα, συμπεριλαμβάνουν όλες αυτές τις δομές που λειτουργούν ευεργετικά και, κυρίως, δημοκρατικά προς το σύνολο των κατοίκων μιας πόλης.
Αν έρθουμε στην περίπτωση της Αθήνας και δούμε πώς μετασχηματίστηκε μια υποβαθμισμένη περιοχή (Ιππόδρομος) μέσω της εγκατάστασης εκεί δύο κορυφαίων πολιτιστικών θεσμών της χώρας, της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος των θετικών αλλαγών που μπορεί να επιφέρει στο αστικό τοπίο η ύπαρξη βιβλιοθηκών (και άλλων πολιτιστικών θεσμών).
Σημεία στη γεωγραφία, τομές στην κίνηση των ανθρώπων της πόλης, υπηρεσίες ανοιχτές και συμπεριληπτικές, οφείλουν να γίνουν, επιτέλους και στη χώρα μας, κεντρικά σημεία στην υλοποίηση όλων αυτών των αλλαγών που χρειάζονται οι πόλεις μας για να καταστούν βιώσιμες. Όχι μόνο για το παρόν, αλλά κυρίως για το μέλλον και για τους ανθρώπους που θα έρθουν να ζήσουν σ’ αυτές. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες οφείλουν να είναι συστατικά της πόλης του μέλλοντος.
