Όταν ένα κράτος μετατρέπει τα παιδιά του σε δάκρυα και μια κοινωνία παρακολουθεί, είτε ανήμπορη να αντιδράσει (επειδή όλες οι μορφές κοινωνικής οργάνωσης, από συνδικάτα μέχρι πολιτιστικούς συλλόγους, έχουν καταρρεύσει), είτε αδιάφορη (επειδή η απομάκρυνση από την πολιτική, ως συστημική επιλογή, έχει κυριαρχήσει), είτε χυδαιοποιημένη (επειδή ο εξατομικευμένος κοινωνικός παρασιτισμός του «μέσου» και της δουλοφροσύνης κάνουν πανηγύρι), τότε αυτό το κράτος και αυτή η κοινωνία είναι καταδικασμένα σε αφανισμό.
Όταν ένα κράτος θεωρεί την αγορά εργασίας μια πελώρια κρεατομηχανή και μια κοινωνία στριμώχνεται και διαγκωνίζεται για το πώς θα βρει προσφορότερο τρόπο να στείλει τα παιδιά της σαν κρέας που ταΐζει αυτή τη μηχανή και όλο αυτό ονομάζεται «παιδεία», τότε ο θόρυβος που ακούγεται ήδη είναι ο ήχος από τις ζωές που συνθλίβονται και είναι ο παφλασμός από τον πολτό της σύνθλιψης που κυλάει στους δρόμους.
Αυτή την κατάσταση αντιμετωπίζουμε σήμερα και, όσο δεν «βλέπουμε» το τοπίο όπως είναι, αλλά μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς μιας εξουσίας φρενιασμένης και ολοένα πιο αδίστακτης, τόσο επιταχύνουμε το βήμα προς τον αφανισμό.
Ακούει κανείς τον πρωθυπουργό και όλο τον εσμό ο οποίος τον στηρίζει να εκτοξεύουν τον έναν παραλογισμό μετά τον άλλο, τους ακούει να ανασκολοπίζουν όλες τις έννοιες, με ιδιαίτερη έμφαση βέβαια σε εκείνες που συναιρούν μια κοινωνία, ακούει την έπαρση, την έλλειψη σεβασμού, την απόλυτη αναξιοπρέπεια της ασυδοσίας, ακούει αυτό το τερατώδες «γιατί έτσι μας αρέσει» και αποσβολώνεται από την απόλυτη ατιμωρησία (και δεν εννοώ κατ’ ανάγκην μόνο τη δικαστική εκδοχή), με την οποία έχει επιβληθεί όλη αυτή η κατάσταση.
Ζούμε μέρες ζόφου και γενικής παραλυσίας, βουλιάζοντας ολοένα και περισσότερο στη λάσπη.
Όταν υπάρχουν 40.000 παιδιά που κόπηκαν με τη μία από το δικαίωμα της συμμετοχής στη γνώση και στην ανώτατη Παιδεία και ακούς τον πρωθυπουργό, όταν δεν λέει πως δεν πρέπει και δεν μπορεί να πάνε όλοι στο πανεπιστήμιο, να λέει, πολύ άνετα, ότι προτιμά ένα δημόσιο ΙΕΚ από ένα πανεπιστημιακό πτυχίο χωρίς αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, αυτό λέγεται ζόφος. Αυτό λέγεται μεσαιωνική αντίληψη για την εργασία και αντίληψη προνεωτερικού ολοκληρωτισμού για την Παιδεία. Και η κυβέρνηση το ονομάζει «κάνουμε πράξη το όνειρο», ενώ γίνεται πράξη ο ζόφος. Αυτό συμβαίνει και τίποτε άλλο.
Δηλαδή ο Μητσοτάκης θέλει να μας πει ότι κάθισαν με την κόρη του (να είναι καλά το παιδί, αλλά και όλα τα παιδιά του κόσμου), συζήτησαν πολύ σοβαρά για το μέλλον της και ο φιλόστοργος πατέρας τής είπε: «Παιδί μου, αυτό που έχει μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας είναι οι ανθρωπιστικές σπουδές. Σαν τρελή η αγορά εργασίας ζητάει πτυχιούχους ανθρωπιστών σπουδών, πιο πολύ από υδραυλικούς σου λέει. Πάει και τελείωσε. Ανθρωπιστικές σπουδές θα μάθεις. Στο Γέιλ. Είναι πιο καλό κι από δημόσιο ΙΕΚ». Και την «εγκατέστησε στο Γέιλ».
Είναι απλό. Τόσο απλό, που περνάει τραγικά απαρατήρητο. Όπως απαρατήρητο πέρασε και το κόψιμο της Κοινωνιολογίας από τη μαθησιακή ύλη της Μέσης Εκπαίδευσης. Μαζί με την οπισθοδρομική θρησκευτικοποίηση αυτής της ύλης. Δεν είναι ασύνδετα μεταξύ τους, είναι διαστάσεις του ίδιου ζόφου. Γιατί άλλο είναι να θεωρείς τη δουλειά δικαίωμα και δημιουργία και άλλο να λες «δόξα σοι ο Θεός» και να σκύβεις το κεφάλι.
Άλλωστε το πόση ζήτηση έχουν οι ανθρωπιστικές σπουδές φαίνεται και από τον αποτρόπαιο νόμο αυτής της απάνθρωπης δράκας, που στέλνει τα πιο απροστάτευτα πλάσματα, τα παιδιά από τις δομές προστασίας, δουλάκια στα ξενοδοχεία για να συμπιεστεί το εργασιακό κόστος στα στρατόπεδα διασκέδασης του βιομηχανικού τουρισμού. «Για να πάρουν», μας είπαν, «μυρωδιά από την αγορά εργασίας». Θέλουν - δεν θέλουν. Χωρίς να μυρίσουν ποτέ την ευωδιά της ζωής.
Μόνο διεστραμμένοι νόες σκέφτονται έτσι. Μόνο capo μιας διεστραμμένης οικονομίας σκέφτονται έτσι. Μόνο capo διεστραμμένων «ανθρωπιστικών σπουδών» σκέφτονται έτσι. Αν αυτό είναι σήμερα το κράτος δικαίου που προέκυψε από τον Διαφωτισμό, τότε είμαστε ήδη στην κόλαση.
Γιατί -ας το επαναλάβω- μια κοινωνία που αφήνει τα πιο απροστάτευτα πλάσματα να μετατρέπονται σε δάκρυα ήδη βαδίζει στη via crucis. Στο auto da fe.
