Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
11.2°C18.1°C
2 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.6°C16.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C16.4°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
9 °C
8.9°C14.6°C
0 BF 81%
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Σολωμού στο «Εθνικό Θέατρο» (3)
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Σολωμού στο «Εθνικό Θέατρο» (3)

ΘΕΑΤΡΟ

Η ποίηση του Σολωμού μπορεί πράγματι να έχει δεχτεί όλες τις επιρροές που διαπιστώνουν οι μελετητές, από τον Βιργίλιο ώς τον Δάντη και από τον Σίλερ μέχρι τον Χαίλντερλιν, αλλά στέκει πάνω και πέρα από όλες. Μόνος, κατάμονος ο ποιητής, σε μια απρόσιτη ποιητική κορυφή. Ούτε κληρονόμους είχε, ούτε μιμητές.

Πιο κοντά στην αλήθεια βρίσκεται ο σύγχρονός του Ιάκωβος Πολυλάς, που βλέπει στον Σολωμό τον ρυθμό, τη μουσική, το μέτρο, ακόμη και την προσωδία της γλώσσας του Ομήρου: «εις αυτά μόνα εύρισκε ο Σολωμός το αθάνατο παράδειγμα της αρχαίας Τέχνης», γράφει. «Από την Οδύσσεια, έκρινε αριστούργημα την ραψωδία του Κύκλωπος, εις την οποίαν», έλεγε, «ο Ποιητής ηθέλησε να παραστήσει τη δύναμη του νοός, η οποία αντιπαλεύει με την άγρια υλική δύναμη και κατορθώνει να την νικήσει».

«Νους», όμως, στην Ομηρική, δεν σημαίνει μόνο αυτό που εννοούμε σήμερα με την ίδια λέξη. Για τον Σολωμό δεν είναι η δύναμη του νου που αντιπαλεύει την ωμή βία, είναι, κυρίως και πρώτα, η καρδιά του ανθρώπου. Θυμίζω τον στίχο που συναντάμε σε τρεις τουλάχιστον παραλλαγές στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους»: «Πέλαγο μέγα αλλοίμονο, βαρεί το καλυβάκι». Αυτό το «καλυβάκι» που παλεύει μόνο του το μέγα πέλαγο και είναι το «ύψος» όλης της σύνθεσης («Μεγαλοφροσύνης απήχημα» κατά τον Λογγίνο), έρχεται κατ’ ευθείαν από την «Επί του Όρους Ομιλία» του Χριστού και είναι η καρδιά του ανθρώπου, ριζωμένη στον βράχο μιας πίστης γήινης και ανθρώπινης. Τον ίδιο στίχο συναντάμε σε έναν άλλο ποιητή του κόσμου, τον Λόρκα, στη συλλογή του «Ο ποιητής στη Νέα Υόρκη», γραμμένη στην πεινασμένη Ν.Υ. το 1929, στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Σαν μια γέφυρα πάνω από τα τοπία της πείνας...

Η σκηνοθεσία του Θάνου Παπακωνσταντίνου (κίνηση Αμαλία Κοσμά) των "Ελεύθερων Πολιορκημένων" από το «Εθνικό Θέατρο», σε σύνθεση δική του με υλικό από τα αυθεντικά αποσπάσματα της εκδοχής του Πολυλά, τα «ιταλικά περικείμενα» και τους «Ιταλικούς Στοχασμούς» του ποιητή, είχε ως πρώτο στόχο την ανάπτυξη των οικονομικών, πολιτικών και εν γένει ιστορικών συνθηκών που γεννούν ή κατασκευάζουν, σύμφωνα με άλλους, ένα έθνος. Και ως δεύτερο, την ανάδειξη του ίδιου του ποιήματος. Πρέπει να πω ότι η παράσταση του Θάνου Παπακωνσταντίνου διέθετε τα στοιχεία που αρμόζουν σε ένα συμβατικό θεατρικό έργο, μια οριζόντια ανάπτυξη σε μήκος - πλάτος της αφήγησης και μια ροή του λόγου ευθύγραμμη παράλληλα με έντονες εικόνες, περισσότερο κινηματογραφικές, άλλοτε στατικές και άλλοτε κινούμενες, και με υποκριτικές εξίσου κινηματογραφικές. Με τη διαφορά ότι οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» δεν είναι ένα οποιοδήποτε συμβατικό έργο που μπορείς να το απλώσεις σε δεδομένο χρόνο - χώρο σκηνικό και να το τεντώσεις κατά βούληση ως αφήγηση - δράση. Η αληθινή του διάσταση είναι του ύψους, όπως είπαμε ήδη, και η δομή του μουσική, στη μορφή μιας φούγκας. Αυτή η καθ’ ύψος διάσταση, από τη γη στον ουρανό, και η μουσική δομή δεν φάνηκε στην παράσταση του Εθνικού, παρά τις όντως φιλότιμες προσπάθειες των πολύ καλών ηθοποιών, ιδίως του Αντώνη Μυριαγκού (Ποιητής) και της Λένας Δροσάκη (Μούσα).

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL