Για έλλειψη πραγματικής πρόθεσης διαλεύκανσης του σκανδάλου από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης κάνει λόγο αντιπρόεδρος της ερευνητικής Επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου Γιώργος Γεωργίου, προαναγγέλλοντας διερευνητική αποστολή της Επιτροπής στην Αθήνα. Όπως τονίζει, η Ε.Ε. έχει διαμορφώσει ένα σκοτεινό θεσμικό πλαίσιο που διευκολύνει και τις εταιρείες και τους κρατικούς θεσμούς αλλά και παρακρατικές καταστάσεις να παρανομούν ασύστολα, ενώ φωτίζει τη διασύνδεση του σκανδάλου των παρακολουθήσεων στην Κύπρο με αυτό της Ελλάδας.
Η υπόθεση των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα μπαίνει στο μικροσκόπιο της PEGA. Ποιο είναι το αντικείμενο της έρευνας; Εκτιμάτε πως η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί, όπως δηλώνει, τη διαλεύκανση του σκανδάλου;
Η υπόθεση των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα θα μπει και επίσημα στο μικροσκόπιο της Επιτροπής PEGASUS την ερχόμενη βδομάδα, οπότε θα διεξαχθεί ειδική ακρόαση αφιερωμένη στο ελληνικό ζήτημα. Παράλληλα, προγραμματίζεται να διεξαχθεί και διερευνητική αποστολή της Επιτροπής στη χώρα στο άμεσο μέλλον.
Ερευνούμε τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, πολιτικών κομμάτων και, βεβαίως, την περίπτωση του κ. Ανδρουλάκη. Ζητήματα όπως αυτά των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα αποκαλύπτονται από ΜΚΟ ή δημοσιογράφους και, ως συνήθως, οι χρήστες-κυβερνήσεις παρόμοιων λογισμικών συστημάτων αρνούνται, σε πρώτο χρόνο, πεισματικά την όποια εμπλοκή τους. Το ίδιο έπραξε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Οι παραιτήσεις βέβαια που ακολούθησαν αποκάλυψαν απλώς την κορυφή του παγόβουνου. Η μη ανάληψη της προφανούς πολιτικής ευθύνης εκ μέρους του πρωθυπουργού, η προσπάθεια επέκτασης της ερευνητικής Επιτροπής μέσω μιας λογικής συμψηφισμού γύρω από τις παρακολουθήσεις, η άρνηση εκ μέρους τής ελληνικής κυβέρνησης να απαντήσει με συγκεκριμένα στοιχεία στο ερώτημα που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σκάνδαλο που ξέσπασε μαρτυρούν, κατά την άποψή μου, έλλειψη πραγματικής πρόθεσης διαλεύκανσης του σκανδάλου.
Θεωρείτε πως εγείρονται ζητήματα λειτουργίας της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου; Τι δυνατότητες παρέμβασης έχει η Ε.Ε.;
Το λογισμικό κατασκοπείας-παρακολούθησης δεν είναι απλώς ακόμα μία κυβερνητική παρανομία. Το Pegasus και το Predator μαζί με όλα τα λογισμικά παρακολούθησης δολοφονούν τη δημοκρατία, την ελευθερία του Τύπου, το τεκμήριο της αθωότητας, το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, την ελευθερία της έκφρασης και του συνδικαλίζεσθαι, την αξιοπρέπειά μας... Δεν αφορά μόνο πολιτικούς, κόμματα και δημοσιογράφους, αλλά την ίδια την κοινωνία των πολιτών.
Εχει γίνει παραδοχή ότι παρακολουθούνταν πρώην Πρόεδροι Δημοκρατίας, επίτροποι, ανώτατοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές. Θυμίζω τις δολοφονίες της Δάφνης Γκαλίτζια και του Κασόγκι. Είναι, επίσης, παραδεκτό ότι αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες συμμετέχουν στην ανάπτυξη και διάχυση αυτών των λογισμικών παρακολούθησης.
Δεν είμαι βέβαιος αν η Ευρώπη θέλει και μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Με μια σειρά από νόμους, οδηγίες, κανονισμούς και διακρατικές συμφωνίες έχει διαμορφώσει ένα σκοτεινό θεσμικό πλαίσιο, που διευκολύνει και τις εταιρείες και τους κρατικούς θεσμούς αλλά και παρακρατικές καταστάσεις να παρανομούν ασύστολα. Είτε με επίκληση της «εθνικής ασφάλειας» είτε για τον «αγώνα» κατά της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης...
Χρειάζεται, λοιπόν, θωράκιση του ανεπαρκούς θεσμικού πλαισίου σε πανευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο. Περισσότερη διαφάνεια, εποπτεία και λογοδοσία, με αυστηρότατες κυρώσεις σε περίπτωση παραβιάσεων. Με δυνατότητα των θυμάτων να ζητήσουν, και να πετύχουν, ουσιαστική επανόρθωση της ζημιάς που έχουν υποστεί.
Πριν από την Ελλάδα το σύστημα των κακόβουλων λογισμικών είχε λειτουργήσει και στην Κύπρο. Είναι εκτεταμένο το πρόβλημα των παράνομων παρακολουθήσεων στην Ευρώπη με λογισμικά όπως το Predator ή ακόμα πιο εξελιγμένα, όπως διαβάζουμε;
Υπάρχει χείμαρρος στοιχείων αναφορικά με τη διασύνδεση της Κύπρου με το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα. Σαν σε ξέφραγο αμπέλι, οι ισραηλινές εταιρείες βρήκαν πρόσφορο έδαφος και την ανοχή της κυπριακής κυβέρνησης και ανέπτυξαν σε πειραματικό στάδιο τα λογισμικά τους. Ο ιός και τα απόνερα των παράνομων λογισμικών έφτασαν από τη Λευκωσία στην Αθήνα. Έναν χρόνο πριν τη δολοφονία Κασόγκι η NSO «διαφήμιζε» τα λογισμικά της σε αξιωματούχους της Σαουδικής Αραβίας στη Λεμεσό. Το 2019 συνελήφθη ένα μαύρο βαν σε άλλη πόλη της Κύπρου να μαζεύει πληροφορίες και προσωπικά δεδομένα. Η υπόθεση κουκουλώθηκε τελικά. Είναι επίσης παραδεκτό ότι η εταιρεία πίσω από το βαν, η Cytrox, είναι συνδεδεμένη με την Intellexa, που σχετίζεται με το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων του ευρωβουλευτή Ανδρουλάκη. Οι καμπάνες χτυπούν ηχηρά. Έπονται οι συνεδριάσεις των Εξεταστικών Επιτροπών στην ελληνική Βουλή καθώς και στο Ευρωκοινοβούλιο. Εκεί η Κύπρος, δυστυχώς, θα έχει την τιμητική της...
Τα παράνομα λογισμικά είναι ψωμοτύρι στον ευρωπαϊκό χώρο. Εννέα, τουλάχιστον, κράτη-μέλη παράγουν και πωλούν τέτοια συστήματα, ενώ η NSO ομολογεί ότι τα έχει προμηθεύσει σε υπηρεσίες 14 ευρωπαϊκών χωρών. Στην Ισπανία παραιτήθηκαν οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, ενώ υπήρξε παραδοχή για χρήση αυτού του διαβολικού εργαλείου και από τις κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Ολλανδίας. Και τώρα και της Ελλάδας... Η Διεθνής Αμνηστία έχει ήδη αποκαλύψει πως τα λογισμικά αυτά χρησιμοποιούνταν εδώ και μια δεκαετία, από τον καιρό της Αραβικής Άνοιξης...
Το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. τι ρόλο παίζει ως προς την έκταση των παρακολουθήσεων από κρατικές υπηρεσίες, των λεγόμενων «νόμιμων επισυνδέσεων»;
Τα εθνικά κράτη έχουν δεσμευτικές υποχρεώσεις βάσει του Διεθνούς Δικαίου για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από κατάχρηση από τρίτους. Είναι προφανές ότι οι πιο πάνω δεσμεύσεις ποτέ δεν τηρήθηκαν στην Ε.Ε. Αντιθέτως…
Ζούμε και λειτουργούμε σε ένα ευρωπαϊκό θεσμικό περιβάλλον, που με πρόσχημα την ανάγκη αντιμετώπισης τρομοκρατικών φαινομένων έχει προωθήσει πολιτικές και νομοθεσίες που υποσκάπτουν ή θέτουν σε κίνδυνο την ιδιωτικότητα της ζωής των πολιτών. Πολιτικές και πρόνοιες, όπως οι «νόμιμες επισυνδέσεις», που ίσως να είναι βολικές για κάποιες υπηρεσίες του κράτους. Που άνοιξαν, όμως, τον δρόμο στις μαζικές προληπτικές παρακολουθήσεις, στην άρση των προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου, στην επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, στην επέμβαση στα θέματα της ιδιωτικότητας της ζωής των πολιτών. Η Ε.Ε., ως Πόντιος Πιλάτος, πετάει την μπάλα στα κράτη. Κι αυτά την πετούν... εκτός γηπέδου. Ακόμα κι όταν τα στοιχεία για παρανομίες βοούν. Κι εδώ πρωταγωνιστούν η Κύπρος και η Ελλάδα...
