Είναι συνηθισμένη και τα τελευταία χρόνια εκτεταμένη προπαγανδιστική τεχνική να κατηγοριοποιούνται οι διαφωνούντες πίσω από γεροκτισμένες απορριπτικές κατηγορίες. Αυτόματες και αυτονόητα «κακές». Ψεκασμένοι, αντιευρωπαίοι, αντιεμβολιαστές. Η μπάλα έχει πάρει και μερικούς διαπρεπείς επιστήμονες, από σημαντικά, μάλιστα, πανεπιστήμια του εξωτερικού, που απλώς έχουν διαφορετική επιστημονική προσέγγιση της πανδημίας. Το βασικό όμως δεν είναι η όποια άποψη ή η αντι-άποψη, όσο η μέριμνα ακύρωσης του διαφωνούντος. Όχι απάντησης στον ισχυρισμό του, αλλά ακύρωσης της προσωπικότητάς του. Παλιά τεχνική.
Έξαρση αυτής της ποιότητας επιχειρηματολογία είχε υπάρξει και την περίοδο του «πρώτου εξαμήνου», όπου κάθε διαπραγματευτική φάση βαφτιζόταν αντιευρωπαϊκός δεισιδαιμονισμός ή συνωμοσία που κατέστρεφε την Ελλάδα. Αλλά και παλαιότερα, αντεθνικώς φρονούντες ήταν όλοι οι συνοδοιπόροι, οι επηρεαζόμενοι από τον κομμουνισμό ή την ΕΔΑΐτικη Αριστερά. Η μετατροπή της διαφορετικής άποψης σε ηθική κατηγορία είναι μορφή λογικής βίας. Συνηθισμένη όμως.
Ποιο είναι το επιδιωκόμενο; Η ακύρωση του αντιπάλου, επομένως η νέκρωση κάθε επιχειρήματος, χωρίς να χρειάζεται να ασχοληθεί κανείς με την εσωτερική λογική του. Ό,τι λέει «αυτός» είναι κακό γιατί το λέει «αυτός». Πότε στην πολιτική σύγκρουση υπήρχε ορθολογικό επιχείρημα; Σχεδόν ποτέ. Απλώς τώρα έχει εξαρθεί το φαινόμενο. Φταίει το Twitter; Το Facebook; Εύκολη εξήγηση. Διευρύνεται η κατάχρηση, αφού πολλαπλασιάζονται οι «συγγραφείς» της.
Υπάρχει ένα προετοιμασμένο κοινό που θέλει την καταγγελία, την ενοχοποίηση,το λιντσάρισμα. Ένα εκπαιδευμένο κοινό με έφεση στην κατακρήμνιση. Επομένως τα υβριστικά, ακυρωτικά τεχνάσματα, οι προσβολές της προσωπικότητας ή της ηθικής εκκίνησης του άλλου έχουν εύφορο έδαφος.
Η επέκταση σε όλες τις σφαίρες του πολιτικού βίου αυτού του μοντέλου επιχειρήματος («ψεκασμένοι» κ.λπ.) αφορά και στην αποδυνάμωση της πολιτικής ως παραγωγού. Η πολιτική περιθωριοποιείται όχι από την οικονομία (όπως συχνά λέγεται) αλλά από την ίδια την αντιληπτική συγκρότηση των υποκειμένων. Από την αρχιτεκτονική των ιεραρχήσεών τους. Η οικονομία άλλωστε είναι μορφή πολιτικής, δεν είναι εξωπολιτικό πεδίο. Οικονομία δεν είναι ο κερδοφόρος φορμαλισμός, δεν είναι η ταμιακή χρησιμοθηρία. Ούτε η ηττοπαθής παρακολούθηση των αναγκών. Ποιων αναγκών; Οι ανάγκες είναι πολιτιστικά αρθρώσιμες. Ο πυρήνας των μαζικών παραδοχών είναι το πρόβλημα.
Γιατί να ασχοληθεί η Αριστερά με τις πρακτικές πονηρού φανατισμού των αντιπάλων της; Γιατί να αναλυθεί μια προπαγανδιστική τεχνική τόσο παλιά, συνηθισμένη όσο και ιστορικά εντοπίσιμη; Γιατί πιάνει. Γιατί έχει εύρος εφαρμογών. Γιατί συμβαίνει αυτό που προανέφερα: εύφορο (πολιτιστικά) έδαφος τροφοδοτεί και κάνει λειτουργική αυτή τη μορφή επιχειρηματολογίας.
Το δυσεξήγητο είναι ότι πολλά χρόνια, υποτίθεται, βελτίωσης των εκπαιδευτικών ποιοτήτων (πιο πολλοί οι μορφωμένοι, πιο άμεσα πληροφορημένοι πολίτες), επίσης μετά από πολλά χρόνια διεύρυνσης των μέσων διάδοσης της υψηλής τέχνης (εύκολη πρόσβαση σε κινηματογραφικά έργα, σε λογοτεχνικά κείμενα, σε θεατρικά γεγονότα, σε σημαντική ζωγραφική κ.λπ.), φαίνεται ότι έχουν πενιχρά πολιτιστικά αποτελέσματα, ρηχά αισθητικά θεωρησιακά αποτυπώματα.
Μόρφωση και συγχρόνως έλλειψη καλλιέργειας. Γίνεται; Όπως η ολιγομάθεια δεν οδηγεί απαραίτητα στην τραχύτητα και τον μπρουταλισμό, έτσι και η πολυμάθεια δεν οδηγεί απαραίτητα στον εξευγενισμό. Δυστυχώς, τα νέφη, οι υπόρρητες ζώνες κακού και βίας διατρέχουν πολλές σφαίρες. Τα μέτωπα είναι -κατά τη γνώμη μου- προς αυτή την κατεύθυνση, το ερευνητικό ενδιαφέρον είναι στις απίστευτες αντιφάσεις που, εντέλει, παγιώνουν και την αισχρή πολιτική συμπεριφορά, αλλά και τη δύναμη του σκοτεινού επιχειρήματος.
