Δεν χρειάζεται να απαριθμήσει κανείς τα πολλαπλασιαζόμενα περιστατικά σκληρής βίας. Το έγκλημα, έξω από κάθε κλίμακα, διευρύνεται. Δολοφονίες, απαγωγές, αδίστακτοι δολοφόνοι. Αλλά και διευρυνόμενο σκληρό σεξουαλικό έγκλημα, ενδοοικογενειακή βία, έμφυλη βία, οπαδική, οικονομική βία κ.λπ. Η επικοινωνιακή έμφαση, όμως, είναι αλλού. Για παράδειγμα, επί πολλές δεκαετίες εικονογραφούνται τα πανεπιστήμια ως ο χώρος της υπέρτατης ανομίας. Δεν παρουσιάζονται ως χώρος πνευματικής δημιουργίας, αλλά ως βρόμικος χώρος εξτρεμισμού. Αυτό διαμορφώνει το μικροαστικό πολιτικό γούστο.
Έτσι ωριμάζει η ιδέα της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Σχεδόν την «εγκαθιστά» το μέσο γούστο ενός απίστευτου πολιτικού πουριτανισμού. Όπως επίσης οι κινητοποιήσεις, συχνά διστακτικές, ενίοτε και ανόρεχτες, παρουσιάζονται ως στοιχείο ανομίας. Υγειονομικής ή αστικής. Αλλά αυτό είναι το ένα σκέλος μιας πολύ ευρύτερης αστυνομικής κουλτούρας. Μέσα σ’ αυτές και σε άλλες παραποιήσεις (μεγεθύνσεις του ελάσσονος και μειώσεις του μείζονος) χωράει η ιδέα της «αστυνομοποίησης» της ειδησεογραφίας.
Ολόκληρες περιοχές τηλεοπτικού βίου, απέραντοι ειδησεογραφικοί χρόνοι κατακλύζονται από περιγραφές που κάνουν τον μικροαστό να χώνει το κεφάλι στην κουβέρτα ευτυχισμένος που συμβαίνουν όλα κάπου μακριά: έξω από το σπίτι του.
Φυσικά, η βία δεν γεννάει απλώς βία, αλλά νομιμοποιεί τη βία. Εξοικειώνει με τη βία. Τα εγκλήματα μαφίας, το βαρύ έγκλημα που διασπείρεται, που συμβαίνει στη γειτονιά, εξοικειώνουν και κατά κάποιον τρόπο ηρεμούν: το έγκλημα γίνεται κάτι συνηθισμένο, χάνει τον έκτακτο χαρακτήρα του. Συμβαίνει. Χωρίς ανάλυση, χωρίς ρίζα και κοινωνική αιτία.
Η εγκληματοποίηση, το τσουβάλιασμα, η μαζική μετατροπή πολλών αδικημάτων σε βαρύ έγκλημα δεν φέρνουν τον νόμο, αλλά την πιο αδιάλλακτη αναδίπλωσή του. Την επικοινωνιακή καταστολή έναντι της κοινωνικής εξειρήνευσης ως της μόνης δόκιμης και συμπαγούς μορφής ασφάλειας. Γιατί ασφάλεια δεν είναι να σκορπίζεις τον όλεθρο στον φτωχοδιάβολο, αλλά να αίρεις την αιτία, να προσδιορίζεις την πηγή και να δημιουργείς συνθήκες κοινωνικής ειρήνης. Το έγκλημα το πραγματικό, το διαστασιολογημένο έχει πηγή τη γενική και διάσπαρτη βία. Στο υπόστρωμα μιας γενικής βιαιοκρατικής πραγματικότητας βρίσκεται η χονδροειδής υπέρβασή της αιτίας. Εικονογραφείται (αλλού γι’ αλλού) η βία, άρα υποδεικνύεται ο ένοχος (και εκ των πραγμάτων και πέραν των προθέσεων αθωώνεται ή αποκρύπτεται ο πραγματικός ένοχος).
Αλλά το έγκλημα, το αποτρόπαιο ή το σύνηθες, είναι η ορατή πλευρά. Όχι η ποινική διάσταση της ταξικής πάλης (όπως λέει μια ανάλυση βιαστικού μαρξισμού), αλλά μια πολλαπλή, διαταξική, πολιτιστική σύγκρουση στη διεκδίκηση νέων περιεχομένων, νέων μορφών κοινωνικής καταξίωσης. Εντέλει νέων μορφών ισχύος. Η αγωνία κατίσχυσης έναντι του άλλου, ένας ηλίθιος και αντιπαραγωγικός ανταγωνισμός (εργασιακός ή πολιτιστικός), μια απίστευτη ψηφιακή βιαιοπραγία, διαμορφώνουν ένα εύκρατο, εγκληματογόνο κλίμα.
Τα λένε, τα αναλύουν, τα προσδιορίζουν οι επιστήμονες, οι εγκληματολόγοι, οι κοινωνιολόγοι, αλλά αυτά τα κείμενα μένουν παρκαρισμένα σε ένα τρίτο, τέταρτο ακαδημαϊκό πάρκινγκ. Καλούν τους επιστήμονες, κάνουν μια μελέτη και τη βάζουν στο αρχείο. «Ήδη η επιτροπή μελετά...». Έτσι νικάει ο εμπειρισμός, τα κυκλώματα και κυρίως οι κοντόφθαλμες πολιτικές στοχεύσεις. Είναι έτσι εύκολο να φταίνε τα πανεπιστήμια, να φταίνε οι διαδηλώσεις, να φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Παρασκευόπουλος, ο Πολάκης κ.λπ. Γιατί αυτό παριστάνεται.
Το έγκλημα στη βαθύτερη διάσταση είναι πρωτίστως υπόθεση της Αριστεράς. Γιατί η δικαιωματική, μη ανταγωνιστική θεώρησή της (ακόμα και η απλώς παρηγορητική πολιτική της) δεν αρκούν για να εξαλειφθεί, αλλά για να αναλυθεί το φαινόμενο τίμια και ευθύβολα. Δύσκολη, βέβαια, πολιτική, που δεν είναι τηλεοπτικά εφετζίδικη, αλλά σχεδόν αντιδημοφιλής ή αόρατη, όπως κάθε λόγια εκδοχή δικαίου.
