Πολλοί τόμοι έχουν γραφτεί για τον ευρωπαϊκό φιλελληνισμό και τον κορυφαίο εκπρόσωπό του λόρδο Βύρωνα, αλλά λίγοι συμπατριώτες μας γνωρίζουν και για τον προελθόντα από τη Λατινική Αμερική, θα έλεγα και τη Βόρεια Αμερική. Κι αυτό συμβαίνει παρότι τη σχέση της ελληνικής Επανάστασης με εκείνες της Λατινικής Αμερικής είχε αναδείξει και ο λόρδος Βύρων, που υπήρξε εκ των θαυμαστών του Σιμόν Μπολιβάρ, γράφοντας στο ποίημά του «Η Εποχή του Ορειχάλκου»: «Πάνω στις κορφές του Άθω / και τις Άνδεις κυματίζει / λάβαρο που είναι το ίδιο / και δύο κόσμους χαιρετίζει».
Να θυμηθούμε, ιδιαίτερα φέτος, ότι μια μικρή χώρα της Καραϊβικής, η Αϊτή, ήταν η πρώτη κρατική οντότητα που αναγνώρισε την Επανάσταση του 1821 και το δικαίωμα των Ελλήνων στην αυτοδιάθεση ύστερα από επιστολή - έκκληση του Αδαμάντιου Κοραή και άλλων επιφανών Ελλήνων προς τον πρόεδρο της νησιωτικής χώρας Ζαν Πιέρ Μπουαγέ.
Η Αϊτή, χώρα φτωχή, επέλεξε να στείλει και υλική βοήθεια 45 τόνων καφέ προς πώληση, για να αγοραστούν καριοφίλια και άλλα πολεμοφόδια. Παράλληλα, ξεκίνησαν για την επαναστατημένη Ελλάδα 100 Αϊτινοί εθελοντές, που δυστυχώς δεν κατάφεραν να φτάσουν, διότι το πλοίο ναυάγησε και πέθαναν όλοι. Αναρωτιέμαι αν το 2021 θα τελεστεί μνημόσυνο για τους 100 αυτούς μαύρους Αϊτινούς ήρωες που πέθαναν για την Ελλάδα, αν θα δοθεί το όνομα «Οδός Αϊτινών Φιλελλήνων» σε κεντρικό δρόμο κάποιας ελληνικής πόλης…
Έχει αξία να θυμηθούμε τι έγραφε, στις 15 Ιανουαρίου 1822, ο Πρόεδρος της Αϊτής στον Αδαμάντιο Κοραή: «Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίας αυτής και την θέσιν, ην μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε. Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Έλληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και διά των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας».
Η μικρή αυτή χώρα είχε κηρύξει την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία Πρωτοχρονιά του 1804 και ήταν η πρώτη χώρα που κατάργησε τη δουλεία. Δύο αιώνες μετά, δυστυχώς, παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Απελευθερωμένοι μαύροι δούλοι υποθέτω ότι ήταν οι Αϊτινοί εθελοντές που ξεκίνησαν να πολεμήσουν για την Ελλάδα κόντρα στην τότε πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία, όχι εναντίον των Τούρκων, όπως ισχυρίζεται η Δεξιά.
Ποιο καλύτερο μήνυμα προς τη νέα γενιά της πατρίδας μας να θυμηθούμε και να τιμήσουμε την έμπρακτη αλληλεγγύη της με τους επαναστατημένους Έλληνες στο πλαίσιο των σχετικών εορτασμών;
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
