Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Βιασμός 12χρονης – Κολωνός / Ένα παιδί μόνο του μετράει τις πληγές του
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιασμός 12χρονης – Κολωνός / Ένα παιδί μόνο του μετράει τις πληγές του

Οκτώ μήνες έχουν περάσει από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε ο εφιάλτης του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό. Μια φρικτή υπόθεση βιασμού και μαστροπείας ενός παιδιού μέσα στις γειτονιές της Αθήνας. Η τύχη του κοριτσιού και της οικογένειάς του έπαψε να απασχολεί την επικαιρότητα από τη στιγμή που σταμάτησαν οι διαρροές συνομιλιών και καταθέσεων να τροφοδοτούν την «κλειδαρότρυπα». Με τη μητέρα να βρίσκεται στη φυλακή, η οικογένεια, κατακερματισμένη, εξακολουθεί να παλεύει όχι μόνο με το τραύμα που προκάλεσαν οι εγκληματικές πράξεις του Μίχου και των πελατών του, αλλά και για την ίδια την επιβίωσή της. Μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες ακόμα μία αντίστοιχη περίπτωση ήρθε στο φως και προκαλεί αποτροπιασμό. Αυτή τη φορά, στη Νέα Σμύρνη Αττικής, θύμα ήταν μία ανήλικη 14 ετών.

Η υπόθεση της 12χρονης αναδεικνύει δυστυχώς εμφατικά και μια άλλη θλιβερή πτυχή: την αδυναμία του κοινωνικού κράτους να υποστηρίξει κατ’ ουσία την οικογένεια μιας ανήλικης επιζώσας βιασμού και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, αλλά και κατ’ επέκταση κάθε ευάλωτη οικογένεια. Ακραία φτώχεια, ανεργία, απλήρωτοι λογαριασμοί, θέμα κατοικίας είναι μερικά από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην οικογένεια και στα οποία το κράτος, «για τα μάτια», περιορίζεται σε λύσεις-ασπιρίνη. Το συγγενικό πρόσωπο που έχει αναλάβει τη 12χρονη και ένα από τα ανήλικα αδέλφια της είναι άνεργο και πρόσφατα εντάχθηκε σε επιδοτούμενο πρόγραμμα κατάρτισης, ενώ σε δυσχερέστατη οικονομική κατάσταση είναι και η γιαγιά, η οποία με μια πενιχρή σύνταξη έχει αναλάβει την ανατροφή τεσσάρων παιδιών της οικογένειας. «Η οικογένεια αφέθηκε στην τύχη της από το ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος. Το μόνο που δίνει είναι μερικές φακές, φασόλια και μακαρόνια» τόνισε σε εκδήλωση της Επιτροπής Αλληλεγγύης στη 12χρονη ο ψυχίατρος Θοδωρής Μεγαλοοικονόμου, που από τον πρώτο καιρό στάθηκε αλληλέγγυος στο πλευρό της μικρής και της οικογένειας.

Την εγκατάλειψη της οικογένειας του παιδιού από την Πολιτεία επιβεβαίωσε πριν από δύο μήνες η ίδια η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου από το βήμα της Βουλής. Ενημέρωση για τις προϋποθέσεις χορήγησης επιδομάτων, κοινωνικό παντοπωλείο, δωρεάν εξασφάλιση εξωσχολικών δραστηριοτήτων, καθώς και η ένταξη του ατόμου που φροντίζει τη 12χρονη σε πρόγραμμα κατάρτισης συνθέτουν το πλαίσιο υποστήριξης που παρουσίασε η Δ. Μιχαηλίδου και που πολύ απέχει από την εξασφάλιση συνθηκών καλής διαβίωσης για το παιδί.

Χωρίς στήριξη

Παρά τον σοβαρό ψυχικό τραυματισμό της 12χρονης, που πλέον έχει οδηγήσει στην εμφάνιση και ψυχοσωματικών προβλημάτων, με το τραύμα να επανέρχεται ξανά και ξανά μέσα από αλλεπάλληλες καταθέσεις, στο κορίτσι παρέχεται επίσκεψη σε παιδοψυχίατρο μόνο μία φορά την εβδομάδα, σε νοσοκομείο το οποίο απέχει 50 χιλιόμετρα από τον τόπο κατοικίας της, με τα έξοδα της μετακίνησης να επιβαρύνουν αποκλειστικά το συγγενικό πρόσωπο που τη φροντίζει. Όσο για τα αδέλφια της, δεν υπάρχει η ελάχιστη μέριμνα για συστηματική δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη. Έπειτα από μήνες απουσίας από το σχολείο και μετά τις συνεχόμενες εκκλήσεις της υπεράσπισης του κοριτσιού για κατ’ οίκον διδασκαλία, αυτή ξεκίνησε να παρέχεται στο παιδί μόλις πρόσφατα. Τα υπόλοιπα παιδιά, παρά τα όσα βιώνουν και το γεγονός ότι κι εκείνα έχουν χάσει αρκετά μαθήματα, πηγαίνουν στο σχολείο, ενώ τα δύο μικρότερα αδέλφια πέρασαν από αξιολόγηση για να λάβουν παράλληλη στήριξη... από του χρόνου.

Επανατραυματισμός και στοχοποίηση

Κι ενώ στα θύματα κακοποίησης πρέπει να απλώνεται πέπλο προστασίας ώστε να μην ρίχνονται βορά στη δημοσιογραφία της κλειδαρότρυπας, να μην επανατραυματίζονται και επαναθυματοποιούνται, η αρμόδια για την παιδική προστασία Δ. Μιχαηλίδου από τη Βουλή αποκάλυψε τον τόπο διαμονής τής 12χρονης. Σύμφωνα με τη δικηγόρο του κοριτσιού Ασπασία Ταραχοπούλου, η οικογένεια της μικρής έχει δεχθεί επιθέσεις εκφοβισμού, με πιο πρόσφατο το περιστατικό όπου άγνωστοι έσπασαν με πέτρες το τζάμι του δωματίου στο οποίο μένουν η 12χρονη με τον μικρότερο αδελφό της. «Τα παιδιά πανικοβλήθηκαν. Η καταγγελία του γεγονότος στην αστυνομία αντιμετωπίστηκε με αδιανόητη αδιαφορία» κατήγγειλε η Επιτροπή Αλληλεγγύης, τονίζοντας ότι η πολιτική ευθύνη για τα γεγονότα τρομοκράτησης του παιδιού ανήκει εξ ολοκλήρου στην υφυπουργό.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, την ώρα που η 12χρονη επέστρεφε με το αδελφάκι της στο σπίτι μετά την ολοκλήρωση κατάθεσης συνοδεία αστυνομικών με πολιτικά, οπλισμένοι αστυνομικοί με φακούς και κουκούλες σταμάτησαν το αυτοκίνητο και φώναζαν στα παιδιά να κατέβουν. Πριν από λίγο καιρό άτομο με κουκούλα και φακό προσέγγισε νύχτα το σπίτι της 12χρονης, ενώ άλλη μέρα άγνωστος εθεάθη να φωτογραφίζει μέσα από το αυτοκίνητό του το κορίτσι με το αδελφάκι του την ώρα που έπαιζαν σε εξωτερικό χώρο.

Στο ίδιο έργο θεατές, την Τετάρτη είδαμε τη Δ. Μιχαηλίδου να δείχνει με δηλώσεις της τη δομή στην οποία βρίσκεται και η 14χρονη από τη Νέα Σμύρνη, η οποία βίωσε την απόλυτη φρίκη στα χέρια κυκλώματος μαστροπείας.

Στο πλευρό της οικογένειας η αλληλεγγύη

Μπορεί η Δ. Μιχαηλίδου να διαμηνύει ότι «η πρόνοια είναι ζήτημα της Πολιτείας, όχι αλληλέγγυων ομάδων», αλλά στην περίπτωση της 12χρονης η αλληλεγγύη εξασφαλίζει δωρεάν ή μικρού κόστους θεραπείες για τα παιδιά της οικογένειας, οικονομική βοήθεια, εξόφληση λογαριασμών και πολλά άλλα για τα οποία θα έπρεπε να μεριμνά η Πολιτεία, με σχέδιο στήριξης που να ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες της οικογένειας και όχι με μπαλώματα.

Βιασμός σε δεύτερο βαθμό

Της Αλεξάνδρας Κορωναίου

133139159_koronaiou.jpeg

Απέναντι στα θύματα αποτρόπαιων εγκλημάτων, όπως οι παιδοβιασμοί και η μαστροπεία, το κοινωνικό κράτος αποδεικνύεται τραγικά ανύπαρκτο. Συνήθως τα ΜΜΕ μετατρέπουν σε θέαμα το τραύμα, τον πόνο και την τραγωδία των ανθρώπων. Υπερβολικά αχρείαστες λεπτομέρειες έρχονται στη δημοσιότητα, ενισχύοντας τελικά το στίγμα και την κοινωνική ντροπή. Όταν, όμως, χαμηλώνουν τα φώτα της δημοσιότητας, τα θύματα και οι δικοί τους άνθρωποι μένουν μόνοι αντιμέτωποι με το πρόβλημά τους. Δυστυχώς τέτοια θέματα δεν συζητούνται ευρύτερα στα ΜΜΕ αλλά επαναλαμβάνονται στο επίπεδο της «δραματοποίησης του πόνου», πριμοδοτώντας τον αποτροπιασμό του κοινού αλλά όχι την ευαισθητοποίηση του κοινωνικού σώματος.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε καταφέρει, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων που δεν επαρκούν, να εξασφαλίσουμε κατάλληλες και βιώσιμες υπηρεσίες ώστε να στηρίξουμε, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ψυχοκοινωνικά τα θύματα. Είναι γελοίο να θεωρούμε πως σε αυτές τις περιπτώσεις μια αναγκαία αλλά ανεπαρκής και περιορισμένη επί της ουσίας εισοδηματική βοήθεια θα μπορούσε να έχει μακρόχρονα αποτελέσματα. Το στίγμα, η κοινωνική ντροπή που συνήθως συνοδεύεται από ένα μάλλον φτωχικό περιβάλλον, είναι πολύ βαθύτερα και αφορούν συγγενικά πρόσωπα, φίλους, κ.ά. Ακόμα και οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται ψυχοκοινωνική στήριξη. Χρειάζονται δίπλα τους εξειδικευμένες υπηρεσίες και κατάλληλα εκπαιδευμένα άτομα που να κάνουν το δύσκολο έργο της «αναπλαισίωσης», ώστε το θύμα να μπορέσει να επανενταχθεί στο κοινωνικό περιβάλλον, στο σχολείο, στην εργασία, στην κοινότητα.

Ο βιασμός σε «δεύτερο βαθμό» προέρχεται συχνά από την ίδια την κοινωνία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που επιτείνει την απομόνωση του θύματος. Σε αυτές τις συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολο για το θύμα να επαναδομήσει τον εαυτό του, να διαμορφώσει μία νέα ατομική και κοινωνική ταυτότητα και να μπορέσει να συνεχίσει τη ζωή του. Η συχνά μοναχική αυτή πορεία ισοδυναμεί με ένα θαύμα. Αλλά τα θαύματα είναι σπάνια απέναντι στα πολλαπλά τραύματα μιας ατομοκεντρικής κοινωνίας, που μόνο όπλο έχει τελικά την ανθρώπινη αλληλεγγύη.

* Η Αλεξάνδρα Κορωναίου είναι καθηγήτρια Κοινωνιολογίας και πρώην κοσμήτορας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Γύμνια του κράτους πρόνοιας σε όλα τα επίπεδα

Της Εφης Γιαννοπούλου

133139359_yannopoulou.jpg

Η υπόθεση του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό, που εύλογα μας συγκλόνισε πριν από κάποιους μήνες, απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι ούτε μοναδική, ούτε σπάνια. Ακολούθησε το σκάνδαλο της Κιβωτού του Κόσμου, που επίσης αφορά τον Δήμο της Αθήνας, και μάλιστα την ίδια παραμελημένη από την Πολιτεία και τις διαδοχικές δημοτικές Αρχές γειτονιά του. Στις 21 και 22 Μαρτίου η επικαιρότητα είχε νέες υποθέσεις βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης ανήλικων κοριτσιών. Όχι στον Δήμο της Αθήνας αυτή τη φορά.

Μας αποκαλύπτεται εδώ, πέραν των άλλων και με σοκαριστικό τρόπο, η γύμνια του κράτους πρόνοιας σε όλα τα επίπεδα. Αδυναμία να στηρίξει αποτελεσματικά και πολυεπίπεδα ευάλωτα άτομα και ομάδες, που εγκαταλείπονται σε σκοτεινές εκδοχές της φιλανθρωπίας ή στη στυγνή εκμετάλλευση. Ανυπαρξία μηχανισμών πρόληψης και διάγνωσης που θα εξασφάλιζαν την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών βάσει καθορισμένων ενδείξεων και συγκεκριμένων πρωτοκόλλων.

Η περίπτωση της 12χρονης αναδεικνύει ακόμη ένα θέμα, την αδυναμία να υποστηριχθεί επαρκώς, εκ των υστέρων έστω, μια οικογένεια πολλαπλώς ευάλωτη και τραυματισμένη. Να μην συζητήσουμε για την παράταση της κράτησης της μητέρας, για τις αλλεπάλληλες τραυματικές καταθέσεις του παιδιού στο ακατάλληλο περιβάλλον της ΓΑΔΑ, την αποκάλυψη του τόπου διαμονής του από την αρμόδια υφυπουργό ή τα περιστατικά εκφοβισμού της που καταγγέλθηκαν. Να σταθούμε στον ρόλο των δημοτικών κοινωνικών υπηρεσιών, που κατά τη γνώμη μου είναι οι πλέον κατάλληλες για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων. Και εδώ ερχόμαστε αντιμέτωπες με το γεγονός ότι, ακόμη κι αν υπάρχουν καλές προθέσεις, οι υποστελεχωμένες δημοτικές υπηρεσίες δεν μπορούν παρά να προσφέρουν στοιχειώδη και οπωσδήποτε ανεπαρκή βοήθεια, είτε υλική (χρήματα, τρόφιμα, βοήθεια στην ανεύρεση εργασίας για μέλη της οικογένειας) είτε ψυχολογική, τόσο για το τραυματισμένο παιδί όσο και για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του. Και προφανώς δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να εγγυηθούν ότι δεν θα έχουμε νέες αντίστοιχες ιστορίες κακοποίησης στο μέλλον.

Ως Ανοιχτή Πόλη έχουμε επισημάνει από την πρώτη στιγμή αυτά τα ζητήματα και τα επαναλαμβάνουμε τακτικά μαζί με τη διαβεβαίωση ότι είμαστε ανοιχτοί σε κάθε συνεργασία με τη δημοτική Αρχή για να ενισχυθεί η δυνατότητα του δήμου στην αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης και της στήριξης των ευάλωτων οικογενειών.

* Η Έφη Γιαννοπούλου είναι μεταφράστρια και δημοτική σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων με την Ανοιχτή Πόλη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL