«Χαστούκι» στο κυβερνητικό αφήγημα περί υποστήριξης των πολιτών απέναντι στο τσουνάμι της ακρίβειας αποτελούν τα τελευταία στοιχεία της κυλιόμενης έρευνας καταναλωτών (την εβδομάδα 29 Αυγούστου - 2 Σεπτεμβρίου 2022), που πραγματοποιεί το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Χαρακτηριστικές είναι οι απαντήσεις του κοινού σε σχέση με σε ποιες δαπάνες χρειάζονται μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια, με το 97% να δηλώνει στην ενέργεια (89% πολύ), το 93% στα καύσιμα (74% πολύ), το 86% στα τρόφιμα (αλλά μόλις 48% πολύ) και το 69% στην κατοικία-ενοίκια (μόλις 42% πολύ). Την ίδια στιγμή, τονίζουν ότι η πολιτεία έχει βοηθήσει από λίγο έως καθόλου στην κατοικία - ενοίκια (98%), στην ενέργεια - ηλεκτρικό ρεύμα (90%), στα καύσιμα (96%) και στα τρόφιμα - είδη παντοπωλείου (99%).
Τα πιο έντονα συναισθήματα πλέον προκαλούνται από την οικονομική κρίση στα νοικοκυριά λόγω της ενεργειακής κρίσης και των ανατιμήσεων. Το 31% δηλώνει ότι νιώθει άγχος, το 29% θυμό, το 25% φόβο και το 23% ανασφάλεια, ενώ ένα ποσοστό 5% δηλώνει ακόμα και πανικό. Μόλις 2% δηλώνει αδιάφορο. Τα ποσοστά αυτά είναι σαφώς υψηλότερα από τα άλλα δύο βασικά θέματα της επικαιρότητας. Το κοινό καταλαμβάνεται από συναισθήματα θυμού 27% και φόβου 19% για τον πόλεμο στην Ουκρανία, μειωμένα σε σχέση με τη μέτρηση του Απρίλιου 2022 (30% και 26% αντίστοιχα). Τα ποσοστά για την πανδημία COVID-19 είναι σαφώς χαμηλότερα, αλλά υπαρκτά με 13% και 23% αντίστοιχα, με το άγχος να αυξάνεται σε σχέση με το 19% της μέτρησης του Απριλίου. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα ποσοστά αδιαφορίας και για τα δύο θέματα έχουν αυξηθεί σημαντικά, στο 15% για τον πόλεμο στην Ουκρανία και στο 23% για την πανδημία COVID-19.
Το πρόβλημα του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων αξιολογείται ως το σημαντικότερο πρόβλημα των καταναλωτών από το 52% του κοινού, ενώ ακολουθεί το κόστος ενέργειας με 39% και αρκετά χαμηλότερα ο πόλεμος στην Ουκρανία με 4%, οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις με 4% και τέλος η πανδημία COVID-19 με μόλις 1%. Συγκρινόμενο μάλιστα το πρόβλημα των σημερινών ανατιμήσεων με παρελθούσες κρίσεις όπως η δημοσιονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 ή η κρίση του Κορωνοϊού 2020-2021, το κοινό θεωρεί σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό 64% ότι η σημερινή κρίση είναι χειρότερη. Ακολουθεί η δημοσιονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 με 30% και τέλος η κρίση του κορωνοϊού με 6%.
Εξειδικεύοντας τις κατηγορίες των ανατιμήσεων στο σχήμα 3, φαίνεται ότι το κόστος ενέργειας και θέρμανσης είναι το πιο επιβαρυντικό για το κοινό σε ποσοστό 56% και ακολουθούν τα προϊόντα τροφίμων σε ποσοστό 27%, τα κόστη καυσίμων και μεταφορών με 13% και τέλος τα προϊόντα εκτός τροφίμων με μόλις 1%.
