Τη θεσμική κατοχύρωση ενός «δικαίου της τηλεόρασης», σε συνδυασμό με την εκπλήρωση ενός σταθερού αντιδραστικού ονείρου που -σε πείσμα όλου του νομικού πολιτισμού, αλλά και των σχετικών ερευνών- συνδέει την καταπολέμηση του εγκλήματος με την αυστηροποίηση των ποινών, επιχειρούν, μέσω της κατάθεσης σε δημόσια διαβούλευση του νέου προτεινόμενου Ποινικού Κώδικα, η κυβέρνηση της Ν.Δ. και ο υπουργός Δικαιοσύνης Γ. Τσιάρας.
Με βάση τις νέες ρυθμίσεις, προβλέπονται αυστηρότερες ποινές για κάποια ειδεχθή εγκλήματα, υποχρεωτικότητα της ισόβιας κάθειρξης για κάθε ανθρωποκτονία, αύξηση του χρόνου παραγραφής για περιπτώσεις που αφορούν ανήλικους και αύξηση του ελάχιστου χρόνου έκτισης ποινής. Πρόκειται για την πάγια θέση της Alt-Right ('Ακρας Δεξιάς) σε όλον τον κόσμο -που στην Ελλάδα εκπροσωπείται και από τη γενική γραμματέα Αντιεγκληματικής Πολιτικής Σοφία Νικολάου-, η οποία βασίζεται στην αρχή της «μηδενικής ανοχής», αρνείται να ασχοληθεί με τις αποχρώσεις σε κάθε εγκληματική πράξη και -κυρίως- αντιλαμβάνεται όποιον διαπράττει ένα έγκλημα ως απόρριμμα, αρνούμενη να ασχοληθεί με την επανένταξη, τη βελτίωση ή την αλλαγή του, επικεντρωμένη στην κοινωνική του απομόνωση και την εκδίκηση. Πέραν της ξεκάθαρα αντι-ουμανιστικής λογικής που τη διατρέχει, η αντίληψη αυτή έχει αποδειχθεί ατελέσφορη και τελικά καταστροφική. Οι άμεσες συνέπειες της πρακτικής της αυστηροποίησης των ποινών είναι αφενός η αύξηση της πολύ βαριάς εγκληματικότητας και ο υπερπληθυσμός των φυλακών. Όπως αναδεικνύουν όλες οι σχετικές ανθρωπολογικές έρευνες, η πολιτική γενικής αυστηροποίησης των ποινών οδηγεί τους δράστες των εγκλημάτων στο αντίθετο αποτέλεσμα: δηλαδή να μην διστάζουν να περάσουν από το ένα -χαμηλότερο- επίπεδο εγκλήματος στο άλλο, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα -εφόσον για κάθε πράξη η ποινή είναι βαριά- το πώς να διαφύγουν - και για να κατορθώσουν, είναι πιο εύκολο να πράξουν οτιδήποτε. Σε αυτό συνεισφέρει και η «ιδεολογική» πλευρά της αυστηροποίησης του Ποινικού Κώδικα, η οποία, αφαιρώντας τις αποχρώσεις και περιορίζοντας τις διατάξεις επιείκειας που προκύπτουν από ελαφρυντικά, τείνει τελικά, αντί να «δαιμονοποιήσει» τη μικρή και μεσαία εγκληματικότητα, να κανονικοποιήσει τη βαριά εγκληματικότητα, διά της εξίσωσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ποινικός ρεβανσισμός
Πέρα από τη φιλοσοφικά πάγια θέση των πιο αντιδραστικών ανάμεσα στις τάσεις της Δεξιάς, η κυβέρνηση έρχεται με το νομοθέτημα αυτό να υποστηρίξει και το βασισμένο σε έναν ορυμαγδό από fake news και συνειδητές διαστρεβλώσεις αφήγημα περί του «νόμου Παρασκευόπουλου», σύμφωνα με το οποίο οι ρυθμίσεις για την αποσυμφόρηση των φυλακών υποτίθεται ότι ευθύνονται για την αύξηση της εγκληματικότητας. Επιχείρημα στο οποίο -άθελά του, και στην προσπάθεια να δικαιολογήσει την επί ημερών του εντυπωσιακή αύξηση των δολοφονιών που σχετίζονται με ξεκαθαρίσματα λογαριασμών στον κόσμο της νύχτας- απάντησε ο σημερινός υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχ. Χρυσοχοΐδης, μιλώντας για «αύξηση της εγκληματοφοβίας και όχι της εγκληματικότητας».
Συνοπτικά, οι βασικές αλλαγές τις οποίες φέρνει ο Ποινικός Κώδικας που ενέκρινε το υπουργικό συμβούλιο και παρουσίασε ο Τσιάρας είναι οι εξής:
- Θεσμοθετείται η αναγκαστικότητα της ισόβιας κάθειρξης για την ανθρωποκτονία, με κατάργηση της διαζευκτικής ποινής, στερώντας έτσι από τον δικαστή τη δυνατότητα να εξετάσει τις περιστάσεις υπό τις οποίες διαπράχθηκε και τα τυχόν πραγματικά ελαφρυντικά του δράστη. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αδικήματα της «εσχάτης προδοσίας», του ομαδικού βιασμού και του βιασμού ανηλίκου.
- Επαναφέρεται η προηγούμενη αυστηρότερη διάταξη για τη σωματική βλάβη και αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τη σωματική βλάβη από αμέλεια και την απρόσφορη απόπειρα. Ειδικά για την τελευταία αλλαγή, νομικοί υποστηρίζουν ότι στην ουσία η αυστηροποίηση δίνει κίνητρο στον κακοποιό να «ολοκληρώνει» το έργο του.
- Περιορίζεται η δυνατότητα του δικαστηρίου να χορηγεί αναστολή σε όσους καταδικάζονται.
- Ο ελάχιστος χρόνος έκτισης ποινής για την ισόβια κάθειρξη διαμορφώνεται από τα 16 στα 18 χρόνια.
- Μετατρέπεται από πλημμέλημα σε κακούργημα η αιμομιξία.
- Αυξάνονται οι ποινές για την κλοπή και την υπεξαίρεση.
- Η παραγραφή για τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας που στρέφονται κατά ανηλίκων δεν υπολογίζεται από τη στιγμή τέλεσής τους, αλλά 1-3 χρόνια μετά την ενηλικίωση του θύματος. Ας σημειωθεί ότι η δικηγόρος Αντωνία Λεγάκη, γνωστή για την υπεράσπιση θυμάτων σεξουαλικής βίας και τράφικινγκ, μιλώντας στον ρ/ς Στο Κόκκινο 105,5 χαρακτήρισε την αλλαγή αυτή όχι απλώς μη καλοδεχούμενη, αλλά τρομακτική, τονίζοντας ότι μια υπόθεση μπορεί να παραμένει νομικά ενεργή ακόμα και για 35 χρόνια (!) με απροσδιόριστες κοινωνικές συνέπειες, που μπορεί να φτάνουν έως και τη διακωμώδηση της Δικαιοσύνης.
Οι ανησυχίες που εκφράζουν οι νομικοί σχετικά με την πρόταση για τον Νέο Ποινικό Κώδικα είναι πάντως έντονες, ενόψει και της διαβούλευσης, καθώς εκφράζονται φόβοι για την απώλεια σειράς κατακτήσεων ανοχής και επιείκειας του νομικού πολιτισμού και μετατροπής του νόμου σε ένα στεγνό τιμωρητικό κείμενο, στο πλαίσιο των δοξασιών των πιο αντιδραστικών νομικών πολιτικών, του τύπου του πρώην δημάρχου της Νέας Υόρκης και κήρυκα της «μηδενικής ανοχής» Τζουλιάνι.
