Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Η ανάσχεση της Κίνας δεν είναι εφικτή επιλογή
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η ανάσχεση της Κίνας δεν είναι εφικτή επιλογή

Πώς θα έπρεπε να αντιδράσουν οι ΗΠΑ στην άνοδο της Κίνας; Αυτό είναι το μεγαλύτερο ερώτημα που αντιμετωπίζει η νέα αμερικανική κυβέρνηση. Πολλοί Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι ένας είδος ανάσχεσης είναι εφικτό. Πράγματι, αυτή είναι μία από τις λίγες απόψεις που η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και ο προκάτοχός της φαίνεται να συμμερίζονται. Το πολιτικό πλεονέκτημα είναι προφανές: οι κοινοί εχθροί μπορούν να ενώσουν μια διχασμένη χώρα. Είναι όμως μια εφικτή πολιτική; Πιστεύω πως όχι.

Την άποψη του αναπόφευκτου ανταγωνισμού υποστηρίζει ο Κλάιντ Πρέστοβιτς στο άρθρο του “Ο κόσμος ανάποδα”. Επιμένει πως: “Δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ του κινεζικού και του αμερικανικού λαού”. Η ένστασή του αφορά το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Μια παρόμοια άποψη υποστηρίζει και ένας ανώνυμος “πρώην υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος” στο δικό του άρθρο “Το μεγαλύτερο τηλεγράφημα”. “Η πιο σημαντική πρόκληση για τις ΗΠΑ τον 21ο αιώνα είναι η ανάδυση μιας ολοένα και πιο αυταρχικής Κίνας υπό τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ”. Η πρόκληση, υποστηρίζει, δεν είναι η Κίνα, αλλά το αυταρχικό κράτος της.

Αδίστακτος και αποτελεσματικός δεσπότης

Συμμερίζομαι τις ανησυχίες που διαπνέουν τα άρθρα αυτά. Οι ενέργειες της Κίνας στο Σιτζιάνγκ και το Χονγκ Κονγκ υποδηλώνουν περιφρόνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συμφωνίες. Το Πεκίνο απειλεί την ντε φάκτο αυτονομία της Ταιβάν και επεκτείνει την επιρροή της στη Νότια Θάλασσα της Κίνας. Εν συντομία η Κίνα συμπεριφέρεται όλο και περισσότερο ως μεγάλη δύναμη υπό την ηγεμονία ενός αδίστακτου και αποτελεσματικού δεσπότη.

Το Μεγαλύτερο Τηλεγράφημα υποστηρίζει πως η απειλή της Κίνας να πετύχει παγκόσμια κυριαρχία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την υπεράσπιση πολλών ζωτικών αμερικανικών συμφερόντων: τη διατήρηση της συλλογικής οικονομικής και τεχνολογικής υπεροχής, την προστασία του διεθνούς στάτους του αμερικανικού δολαρίου, τη διατήρηση της στρατιωτικής αποτρεπτικής ισχύος, την παρεμπόδιση της κινεζικής εδαφικής επέκτασης, ιδίως τη βίαιη επανένωση με την Ταιβάν. Επίσης την ενδυνάμωση και επέκταση των συμμαχιών και την υπεράσπιση της φιλελεύθερης και βασιζόμενης σε διεθνείς κανόνες τάξης. Παράλληλα το άρθρο ζητεί την αντιμετώπιση κοινών απειλών, κυρίως της κλιματικής αλλαγής.

Είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Πιστεύω πως όχι. Πρώτον, η Κίνα είναι ένας πολύ πιο ισχυρός αντίπαλος από τη Σοβιετική  Ένωση. Η οικονομία της είναι πολύ περισσότερο επιτυχημένη, ο τεχνολογικής της τομέας πολύ πιο δυναμικός και ο πληθυσμός της πολύ μεγαλύτερος.

Ακόμη πιο σημαντικές είναι οι δυνατότητές της. Η Κίνα αντιμετωπίζει τεράστιες οικονομικές προκλήσεις. Δεν χρειάζεται όμως να τις διαχειρίζεται όλες εξίσου καλά για να διαθέτει τη μεγαλύτερη οικονομία. Σήμερα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κίνας είναι το ένα τρίτο του αμερικανικού (σε σχέση με 8% το 2000) και το μισό του επιπέδου της Ε.Ε. Αν υποθέσουμε ότι αυξηθεί στο μισό του αμερικανικού έως το 2050, η κινεζική οικονομία θα είναι τόσο μεγάλη όσο εκείνη των ΗΠΑ και της Ε.Ε μαζί.

Δεύτερον, η κινεζική οικονομία είναι σε μεγάλο βαθμό ενσωματωμένη στο διεθνώς σύστημα. Αν και αυτό αποτελεί πηγή αστάθειας για την Κίνα, είναι επίσης και πηγή επιρροής. Η κινεζική αγορά ασκεί μαγνητική έλξη σε ένα πλήθος χωρών ανά την υφήλιο.  Όπως υπογραμμίζει και ο πανεπιστημιακός Κίσορ Μαχμπουμπάνι, οι περισσότερες χώρες επιθυμούν να έχουν καλές σχέσεις τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Κίνα. Δεν θέλουν να επιλέξουν ανάμεσα στους δύο.

Τέλος, μέσα στις τελευταίες δύο δεκαετίες, και ιδίως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι ΗΠΑ κατέστρεψαν τη φήμη, την αξιοπιστία τους, ακόμη και τη συμμόρφωσή τους με τους βασικούς δημοκρατικούς κανόνες. Οι ΗΠΑ συνήθιζαν να μιλούν για την ανάγκη η Κίνα να γίνει ένας “υπεύθυνος εταίρος”.  Έπειτα όμως από την ύβρη της “μονοπολικής στιγμής” τους, τον πόλεμο στο Ιράκ, τη χρηματοπιστωτική κρίση και την Προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, αναρωτιέται κανείς αν οι ΗΠΑ είναι κάτι τέτοιο.

Τι θα μπορούσε να γίνει

Τι θα μπορούσε, επομένως, να γίνει;

Πρώτον, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να αναζωογονήσουν τις δημοκρατίες και οικονομίες τους και να προστατεύσουν την τεχνολογική αυτονομία τους.

Δεύτερον, πρέπει να υπερασπιστούν τις βασικές αξίες συμμόρφωσης με την αλήθεια και την ελευθερία λόγου ενάντια σε όλους τους εχθρούς, εσωτερικούς και ξένους (συμπεριλαμβανομένης της Κίνας). Πρέπει, επιπλέον, να ενωθούν ενώ το κάνουν. Δεν θα πρέπει να επιτραπεί στην Κίνα να τα βάζει και να εκφοβίζει μικρές χώρες μία κάθε φορά.

Τρίτον, πρέπει να επισκευάσουν τους θεσμούς της παγκόσμιας οικονομίας που οι ίδιοι δημιούργησαν και να προτείνουν νέους πολυμερείς κανόνες που θα δεσμεύουν τη συμπεριφορά της Κίνας αλλά και τη δική τους.

Τέταρτον, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να καταστήσουν σαφές ποια βασικά συμφέροντα θα υπερασπιστούν ακόμη και με τη βία εφόσον χρειαστεί. Και το πιο σημαντικό: να στρέψουν την προσοχή, όπως ήδη κάνει ο κ. Μπάιντεν, στην προστασία των συλλογικών αγαθών.

Η σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δεν θυμίζει εκείνη με τη Σοβιετική  Ένωση. Ναι, θα υπάρξει ανταγωνισμός, αλλά θα πρέπει να υπάρξει και συνεργασία. Αν υπάρξει πόλεμος ιδεολογιών, η ελευθερία και δημοκρατία της Δύσης παραμένουν περισσότερο ελκυστικές. Η πραγματική πρόκληση δεν είναι, επομένως, η Κίνα, αλλά η αποκατάσταση των αξιών αυτών στο εσωτερικό μέτωπο.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL