Το έχω γράψει πολλές φορές, θα το γράψω πάλι. Η καρδιά του νεοελληνικού θεάτρου «χτυπάει» στα μικρά και περιθωριακά θέατρα που χτυπήθηκαν πιο άγρια απ’ όλα στη μεγάλη κρίση του κορωνοϊού που περάσαμε και περνάμε ακόμα. Η κρίση χτύπησε ανελέητα το νεοελληνικό θέατρο, το επίσημο κράτος λάμπει διά της σιωπής του, μέτρα ενίσχυσης και ανάνηψης δεν παίρνονται. Ωστόσο, τα λεγόμενα «μικρά» θέατρα σηκώνουν πάλι πρώτα ψηλά τη σημαία της ανάκαμψης.
Έχω κι άλλοτε αναφερθεί σε ένα από αυτά, στο Θέατρο «Εκστάν», που αθόρυβα εξακολουθεί, με μύριες θυσίες, να δίνει τον καλόν αγώνα στην οδό Καυταντζόγλου 5, στα Πατήσια, με ιδρυτικά μέλη τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Γιάννη Σταματίου, την ηθοποιό, μεταφράστρια, συγγραφέα, Ελένη Παπαχριστοπούλου και σειρά άλλων συνεργατών.
Κάποιες απαραίτητες συστάσεις για τους μη γνωρίζοντες: Ο Ζαν-Πολ Ντενιζόν είναι Γάλλος ηθοποιός, σκηνοθέτης, με πανευρωπαϊκή καριέρα, συγγραφέας και παιδαγωγός. Υπήρξε επί σειρά ετών βασικός συνεργάτης του Πίτερ Μπρουκ και από το 2015 συνεργάζεται μόνιμα στην Ελλάδα με το Θέατρο «Εκστάν».
Ο Γιάννης Σταματίου αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και, προτού επιστρέψει στην Ελλάδα, έκανε πετυχημένη καριέρα στη Γαλλία, στο Θέατρο «Bouffes du Nord» του Πίτερ Μπρουκ. Μετείχε, μεταξύ άλλων, ως ηθοποιός στην περίφημη «Μαχαμπαράτα» του Μπρουκ και στον «Οιδίποδα Τύραννο», σε σκηνοθεσία του σπουδαίου, παρότι λιγότερο γνωστού στην Ελλάδα, Σοτιγκί Κουγιατέ.
Η Ελένη Παπαχριστοπούλου, με θεατρικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Νέας Σορβόννης Paris III, δέχτηκε επίσης τη διδασκαλία των Ζαν-Πολ Ντενιζόν, Γιόσι Όιντα, Τάπα Σουντάνα, στο θέατρο του Πίτερ Μπρουκ.
Το 2019, για την παράσταση «Οι καρέκλες», του Ιονέσκο, σε σκηνοθεσία του Ζαν-Πολ Ντενιζόν, απονεμήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών στο Θέατρο «Εκστάν» και στους συνεργάτες του, Ζαν-Πολ Ντενιζόν, Γιάννη Σταματίου και Ελένη Παπαχριστοπούλου, το Βραβείο Καλύτερης Παράστασης Διεθνούς Ρεπερτορίου.
Όχι τυχαία, το «Εκστάν» ανοίγει τη φετινή, κουτσουρεμένη λόγω των γνωστών συνθηκών, καλοκαιρινή θεατρική περίοδο με ακόμη ένα έργο του Ντενιζόν (σε συνεργασία με τους Σαμπίν Ζίζερ, Μίκαελ Σραμ), σε σκηνοθεσία του ίδιου, σε ανοιχτό χώρο, στο υπαίθριο θέατρο του Κτήματος Θοδωρή Αρβανίτη στον Άγιο Στέφανο («Οικοσχολείο»), που ανοίγει πάλι τις φιλόξενες πόρτες του στην τέχνη για περιορισμένη σειρά παραστάσεων, που θα επαναληφθούν τον χειμώνα στον χώρο της Καυταντζόγλου.
Λίγα για την υπόθεση του έργου: ένας γερασμένος κλόουν, που δεν καταφέρνει πια να κάνει το κοινό του να γελάει, απογοητευμένος, εύχεται να πεθάνει... Τον ακούει ο θάνατος και εμφανίζεται με τη μορφή μιας ωραίας γυναίκας. Ο κλόουν, μετανιωμένος, ικετεύει τον θάνατο να μην τον πάρει και ο αγέλαστος θάνατος του θέτει έναν όρο. Θα του δώσει μια παράταση ζωής αν καταφέρει να τον κάνει… να γελάσει. Οι προσπάθειές του όλες αποδεικνύονται μάταιες, μέχρι που ο θάνατος ανακαλύπτει τη δική του αλήθεια φθάνοντας να ζηλέψει τη θνητή ύπαρξη του ανθρώπου που μπορεί να γελάει, για να ξεσπάσει τότε ο ίδιος σε ένα γέλιο πικρό! Αυτός είναι ο μύθος του έργου, που δίνει στον συγγραφέα την ευκαιρία να αναπτύξει τη σκέψη του γύρω από το αυθόρμητο, πηγαίο γέλιο του ανθρώπου ως το απόλυτο, ατίμητο, ανεξαγόραστο δώρο της ζωής, που είναι μέγα αγαθό και πρώτο. Πρόκειται για έναν μεταποιημένο, μεταλλαγμένο λαϊκό παραμυθόμυθο του θριάμβου της ζωής πάνω στον θάνατο και αυτήν ακριβώς την ευφρόσυνη, όχι πένθιμη, διάσταση δίνει στο έργο η σκηνοθεσία του Ζαν-Πολ Ντενιζόν, σε ύφος λαϊκό, για να το απογειώσει με βατήρα την καλή μετάφραση της Ελένης Παπαχριστοπούλου.
Οι δύο ηθοποιοί είναι εξαιρετικοί, ο Γιάννης Σταματίου ένας χαρισματικός πολυπρισματικός κλόουν που δίνει τα πάντα στη σκηνή, σε έναν σπαρακτικό κλαυσίγελο διαρκείας. Και η Ντομένικα Ρέγκου μια πραγματική αποκάλυψη, δίνοντας δεξιοτεχνικά, θερμή εν ψυχρώ, με μινιμαλισμό κινήσεων, την εσωτερική ερημία και μοναξιά του θανάτου.
Είναι πολύ δημιουργική η μουσική επένδυση του Φίλιππου Περιστέρη, το τραγούδι, οι φωτισμοί του Πασχάλη Τσέρνα αριστοτεχνικοί. Το ίδιο έχω να πω για τα σκηνικά - κοστούμια της Μπέτυς Λυρίτη.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
