Το «τοπίο» ως ανεξάρτητο θέμα μοιάζει να επανέρχεται τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο της Τέχνης. Για να το αποδώσει όχι ως ένα γραφικό, πιστό ή εξιδανικευμένο αποτύπωμα της οπτικής πραγματικότητας που ο άνθρωπος της βιομηχανικής κουλτούρας και της αστικοποίησης της ζωής εκλαμβάνει ως φύση. Αλλά ως προέκταση της ψηλάφησης της -διαταραγμένης- σχέσης του με τον φυσικό χώρο που τον περιβάλλει, τον καταπατά και τον εκμεταλλεύεται άμετρα με μοναδικό όχημα το κέρδος που αποκομίζει από αυτόν και πλήττει εμφανώς πλέον και τον ίδιον άμεσα.
Να το συλλάβει ως έναν τόπο κριτικής αναθεώρησής του που οδηγεί και στην αυτογνωσία. Αυτό δηλώνει, θα τολμούσα να πω, και ο μεταφορικός τίτλος της τελευταίας έκθεσης της Κλεοπάτρας Δίγκα «Στοχαστικά Τοπία», που παρουσιάζεται από τις 4 Δεκεμβρίου στην Πινακοθήκη Γ. Βογιαντζόγλου στη Νέα Ιωνία. Η προβολή τους δίπλα σε παλιότερες δουλειές της προσδίδει στην έκθεση έναν χαρακτήρα αναδρομικής.
Ο θεατής μπορεί να διαβάσει την πορεία της. Από την αρχή της εμφάνισής της με την ομάδα των «Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών» που συγκρότησε μέσα στα χρόνια της Χούντας μαζί με τους Γιάννη Βαλαβανίδη, Κυριάκο Κατζουράκη, Χρόνη Μπότσογλου και Γιάννη Ψυχοπαίδη. Για να εκφράσει με βάση τη φωτογραφία την επιστροφή στο πραγματικό του τρομοκρατικού καθεστώτος των συνταγματαρχών αλλά και της αναδυόμενης τρομοκρατίας της διαφήμισης και των ελεγχόμενων ΜΜΕ.
Μέχρι την «Ανθρώπινη κατάσταση» του ευάλωτου στη μοναξιά και στη φθορά ανθρώπινου σώματος. Που μοιάζει να συνομιλεί με τα «Τοπία» που «προσωποποιεί» και με τα οποία η δημιουργός τους δίνει την αίσθηση ότι ταυτίζεται. Επιχειρώντας να τα προβάλει με την αισθαντική, υπαινικτική και παρ’ όλα αυτά ρεαλιστική γραφή της, αφήνοντας το μολύβι ή τον χρωστήρα της να τα αγγίξουν χωρίς να τα λαβώσουν. Να λειτουργήσουν ως ένας καθρέφτης που αντανακλά τόσο την ίδια την οντότητά τους όσο και τα αντιφατικά συναισθήματα που διεγείρει η θέασή τους μέσα στον αιωρούμενο κίνδυνο του αφανισμού τους.
Διακρίνουμε τη δύναμη και το εφήμερο της ύπαρξης των πλασμένων με τρυφερές ορμητικές πινελιές μικρών, λευκών κρίνων που φυτρώνουν πάνω στην άμμο. Ή την ηρεμία που αναδίνουν τα αυτοφυή φυτά μπροστά από τους γαλάζιους ελαφρούς κυματισμούς. Αντικρίζουμε την απειλή που εγκυμονεί το σχέδιο της ανέγερσης ενός κτηρίου με την πινακίδα HOTEL που γράφει πάνω από τους ταπεινούς θάμνους. Το σβήσιμό τους από το μακροχρόνιο ανθρώπινο πέρασμα προς τη θάλασσα ή από τα τσιμεντένια τείχη που διαφαίνονται ανάμεσά τους. Βλέπουμε εικόνες της φύσης που μιλούν υπαινικτικά και χωρίς χειρονομιακές εξάρσεις για τα ίχνη που αφήνει η καταστροφική χρήση της από τον άνθρωπο.
Τοπία καθαρά μεσογειακά, που μας μιλούν, όπως και τα σώματα ή τα πρόσωπά της, με τις ρυθμικές κινήσεις των πετάλων ή των κλαριών τους ή την πεισματική ακινησία τους, την εύθραυστη υφή τους, την απλότητα της οργάνωσής τους μέσα στον χώρο και την ανεπαίσθητη αλλά καθοριστική «παρουσία» του ανθρώπου για την άρρηκτη σχέση που μας συνδέει μαζί τους αλλά και τη σταδιακή αποξένωσή μας από αυτά. Μεταλλάσσονται μέσα από την προσωπική σχέση που αναπτύσσει και καταγράφει πάνω στη ζωγραφική επιφάνεια η Κλεοπάτρα Δίγκα σε συλλογική εμπειρία.
Info: Κλεοπάτρα Δίγκα, «Στοχαστικά Τοπία»
Πινακοθήκη Γ. Βογιαντζόγλου, Ελ. Βενιζέλου 63, Νέα Ιωνία
Διάρκεια έκθεσης: 4 Δεκεμβρίου 2023-2 Μαρτίου 2024
Ωρες λειτουργίας: Πεμ./Παρ. 11 π.μ.-7 μ.μ., Σάβ. 11 π.μ.-3 μ.μ.
