Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Θέατρο / Όταν τα κορίτσια πετούν στον ουρανό
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Θέατρο / Όταν τα κορίτσια πετούν στον ουρανό

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Τι είναι η «Αντιγόνη, μετέωρη» στην οποία μας εισάγει στην παράστασή της η Ρηνιώ Κυριαζή; Για να το μάθουμε, πρέπει πρώτα να ταξιδέψουμε μέχρι την αρχαία ιωνική-αθηναϊκή γιορτή των Ανθεστηρίων. Μια γιορτή τον μήνα Ανθεστηριώνα, Μάρτιο-Απρίλιο με το δικό μας ημερολόγιο, γιορτή, επίσης, λατρείας των νεκρών, που οι ψυχές τους ξέφευγαν για τρεις ημέρες από τον Άδη και ανέβαιναν στη γη. Γιορταζόταν ο ιερός γάμος, η ένωση της Βασίλισσας με τον Διόνυσο, και ήταν σαν να καταργούνταν τα σύνορα ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Για όσο κρατούσε η γιορτή, τα αγόρια και τα κορίτσια της Αθήνας μπορούσαν να συναναστρέφονται χωρίς περιορισμούς, ελεύθερα. Μέρες χαράς, ιδίως για τα ανύπαντρα κορίτσια, για τις «κόρες».

Στήνονταν μεγάλες αιώρες, κούνιες, οι κόρες κάθονταν σε αυτές και αιωρούνταν με τη χάρη της μαριονέτας, πάνω-κάτω, δείχνοντας τις δύο κατευθύνσεις της ζωής, πού είναι μία οδός: Άνω-Κάτω, έρωτας-θάνατος, οι δύο πλευρές του Διόνυσου. Οι άγαμοι άντρες μαζεύονταν, ποιος θα κουνήσει τις αιώρες με τις κόρες, τους τραγουδούσαν άσεμνα τραγούδια και εκείνες απαντούσαν ανάλογα, σε ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι ερωτικής πρόκλησης, μέσα στη μέθη του ιλίγγου της αιώρησης.

Λατρευτικό έθιμο πανάρχαιο, της αιωρούμενης κόρης ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, που το γνωρίζουμε από μια πολύ πρώιμη αναπαράστασή του στο πήλινο ειδώλιο της «Αιωρούμενης κόρης» από την Αγία Τριάδα της Κρήτης του 16ου αιώνα π.Χ. και που διατηρήθηκε απαράλλαχτο στα νησιά μας μέχρι πρόσφατα σχεδόν, μέσα σε μια ολάνθιστη ανοιξιάτικη φύση. Κόρη αιωρούμενη, μιμούμενη το ταξίδι άνω-κάτω της Περσεφόνης, αρχέτυπο μιας ολόκληρης σειράς γυναικών του μύθου που διαλέγουν τον τελετουργικό θάνατο της Αιώρας κάνοντας βρόχο τη νυφική τους ζώνη, ως αντίδραση ή ως έξοδο από τον μη επιθυμητό τους γάμο. Προστίθενται, έτσι, στον θίασο του Διονύσου και στην οικογένεια των θείων παιγνίων.

Από την παλιότερη Ηριγόνη έως την Ιοκάστη και έως την Ελένη, που και εκείνη επίσης τελείωσε απαγχονισμένη αυτόβουλα σε ένα ιερό δέντρο, για να λατρευτεί κατόπιν ως θεά με το όνομα Ελένη Δενδρίτις. Και μέχρι την πολύ δική μας Αντιγόνη, ανθρώπινο νευρόσπαστο και κούκλα ιερή στα χέρια ενός τρομερού θεού, να ψελλίζει τη λέξη ελευθερία. Αιωρούμενη από την παρθενική της ζώνη, νύμφη ανύμφευτη του Διόνυσου, «Βάκχα νεκύων» κατά τον Ευριπίδη. Έχοντας παλέψει με τον τρομερό της θεό, τον Διόνυσο, και έχοντας νικήσει. Κούκλα αιωρούμενη και «νευρόσπαστο» στα χέρια του, αναδέχεται εντός της τον θεό, με το να αναλάβει να θάψει τον νεκρό αδελφό της, ξεπλένοντας την προσβολή του Κρέοντα στον Διόνυσο. Γίνεται βάκχη, διατηρώντας όμως ανοιχτή την ανθρώπινη συνείδησή της, ξέροντας από την αρχή τι κάνει και γιατί το κάνει.

Μία δική μας, ελληνική εκδοχή της επιστροφής του ανθρώπου στο ξύλο της καταγωγής του με κέρδος τη γνώση διά της μνήμης, όχι την αγνωσία και τη λησμοσύνη. Σύνθεση του Διόνυσου με τον άνθρωπο και του γένους με την πόλη. Διά της αιωρούμενης Αντιγόνης, ο Διόνυσος κατέρχεται ως κεντρική μορφή της αναπαράστασης στο θέατρο της Αθήνας.

Αυτά ως απαραίτητη εισαγωγή στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, όπως την είδε χαρισματικά η Ρηνιώ Κυριαζή και την έδωσε σαν μια μετέωρη, πενθούσα, «φεύγουσα κόρη». Θα χρειαστεί, όμως, ένα δεύτερο σημείωμα για την ολοκλήρωση των πιο πάνω.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL