Έξι χρόνια μετά τη συλλογή διηγημάτων «Η καρέκλα του κυρίου Έκτορα», η Βάσια Τζανακάρη επανέρχεται με το «Αδελφικό», ένα μυθιστόρημα για τις ματαιώσεις που συνοδεύουν την ενηλικίωση, για την ανάγκη φυγής και επαναπροσδιορισμού, για όλα όσα είναι οριστικά πια παρελθόν, για όλα τα χαμένα, για τη μνήμη, τη μητρότητα, για τα ανεπούλωτα τραύματα και, κυρίως, για την απώλεια. Οι ήρωές της μοιάζουν να τα έχουν χάσει όλα. Ειδικά τις σταθερές τους. Η ανύπαντρη μητέρα Μάρω βάζει κατά λάθος φωτιά στο σπίτι της τη μέρα που έμαθε πως πέθανε ο Ντέιβιντ Μπόουι, γιατί ο «κόσμος θα αρχίσει να καταστρέφεται από τη στιγμή που αυτό το μοναδικό πλάσμα αποχώρησε από τη Γη», όσο κι αν άλλες απώλειες είναι αυτές που έχουν αφήσει το κενό στην ψυχή της. Ο Μελισσινός, παρ' όλες τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες, γίνεται γιατρός, μετά όμως από ένα ατυχές γεγονός στη δουλειά, ανελέητος με τον εαυτό του, παλεύει με τις ενοχές.
Η Τζανακάρη χειρίζεται με δεξιότητα τους πρωτοπρόσωπους μονολόγους, καταφέρνοντας να δημιουργήσει ευδιάκριτες και ισότιμες μεταξύ τους φωνές, παρά την ελαφρά συγγραφική προτίμηση στην προσωπικότητα της Μάρως: δίνει με περισσή ευαισθησία ένα λεπταίσθητο, συγκινητικό μέσα στην πολυπλοκότητά του, πορτρέτο της. Οι ήρωες -η συγγραφέας δείχνει ιδιαίτερη φροντίδα και για τους πολλούς δευτερεύοντες χαρακτήρες- πηγαίνουν στο «Αδελφικό», ένα χωριό που υπόσχεται τη λήθη, που σου επιτρέπει να κάνεις μια καινούργια αρχή, αδελφές ψυχές οι δυο τους -ο πολύ ωραίος τίτλος, που γεννά συνειρμούς, δεν είναι τυχαία επιλογή- καθώς είχαν παράλληλους βίους όταν σπούδαζαν στη Θεσσαλονίκη.
Η Τζανακάρη σκιαγραφεί μια θλιμμένη πόλη που ίσως είναι η τρίτη πρωταγωνίστρια του βιβλίου, μια πόλη που φιλοξένησε τη νεότητά των ηρώων, όταν ακόμη δεν είχαν γίνει αυτό που ήταν, αυτό που είναι σήμερα όμως ενυπήρχε ήδη στις υπό διαμόρφωση νεανικές τους ψυχές. Έτσι κι αλλιώς, το «Αδελφικό» είναι ένα μυθιστόρημα και για τους τόπους. Οι πόλεις, οι τόποι, μας καθορίζουν, κουβαλάνε κάτι από μας, από τις περιπλανώμενες ψυχές μας στα σοκάκια και τους δρόμους τους. Τα σπίτια επίσης, κομμάτια της ύπαρξής μας έχουν απομείνει στους ξεβαμμένους τοίχους και τις σπασμένες μπαλκονόπορτες. Είμαστε όλα όσα μας διαμόρφωσαν, λέει η Τζανακάρη. Όχι μόνο οι εμπειρίες, αλλά και οι επιρροές μάς κάνουν αυτό που είμαστε. Οι ήρωές της προήλθαν και διαμορφώθηκαν από την ποπ κουλτούρα της δεκαετίας του '90. Μια εποχή απολίτικη, καθόλου ηρωική, καθόλου εμβληματική, με τους δικούς της ήχους όμως και τις δικές της ταινίες, με τα δικά της περιοδικά και τα δικά της στέκια, όλα αυτά που τόσο καλά γνωρίζει και αγαπά η συγγραφέας, η οποία -και αυτό είναι το αληθινό επίτευγμα του βιβλίου- μεταφέρει ακέραιο το κλίμα μιας εποχής, με αβίαστη ανεπιτήδευτη πειστικότητα, σαν να παρακολουθούμε ταινία που είχε γυριστεί τότε, εν βρασμώ δηλαδή, κι ενώ οι ήρωες δεν κρατούσαν καμία απόσταση ασφαλείας από τα γεγονότα.
Η Τζανακάρη, ενώ δεν φοβάται να το δείξει, είναι έμπλεη νοσταλγίας, καταφέρνει, όχι μόνο λόγω της κινητικότητας της πρόζας της, αλλά, κυρίως, λόγω της δύναμης των χαρακτήρων, να δημιουργήσει ήρωες σημερινούς: δύο άνθρωποι λίγο πριν τα σαράντα, ούτε νέοι πια, μα ούτε και μεγάλοι, που καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους. Σίγουρα οι σημερινοί σαραντάρηδες θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους μέσα στις λυρικές ιλιγγιώδεις σελίδες του «Αδελφικού».
Βάσια Τζανακάρη, «Αδελφικό»
Εκδ. Μεταίχμιο
272 σελ. Τιμή: 15,50 ευρώ
