Τι κατέστησε το κίνημα των Τεμπών ασυνήθιστο, ακατάβλητο, διαρκές και παλλαϊκό; Πολλαπλή η απάντηση, μεταξύ άλλων η ασέβεια στους νεκρούς, διά του μπαζώματος, οι επιθέσεις εις βάρος των συγγενών και κυρίως της προέδρου του συλλόγου τους Μαρίας Καρυστιανού, η απουσία συγνώμης για το έγκλημα από υπεύθυνα κυβερνητικά χείλη, που είχαν προειδοποιηθεί για την πιθανότητα να συμβεί και δεν είχε ιδρώσει το αυτί τους.
Με λίγα λόγια, ήταν η ηθική διάσταση που έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους και πλατείες, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αυτή κινητοποίησε κυρίως τους νέους ανθρώπους, συνήθως απρόθυμους να ακούσουν την ξύλινη πολιτική γλώσσα. Δεν είναι τυχαίο ότι «πάτωσε» το αίτημα για επανακρατικοποίηση των σιδηροδρόμων, καθώς για τον μοιραίο σταθμάρχη δεν έφταιξε η ιδιωτικοποίηση, αλλά η ρουσφετολογική και μη αξιοκρατική τοποθέτησή του, έργο του αρμόδιου υπουργείου.
Έχει, λοιπόν, και στοιχεία αρχαίας τραγωδίας, κυρίως από την «Αντιγόνη», το εδώ και δύο χρόνια εκτυλισσόμενο δράμα, με το κυβερνητικό κρυφτούλι, την βραδύτητα της Δικαιοσύνης να ρίξει φως, την ποικιλόμορφη επιχείρηση συγκάλυψης. Αλήθεια και Δικαιοσύνη ζήτησε σύσωμος ο λαός στις 28 Φεβρουαρίου 2025. Ακόμα και το ΚΚΕ, που άλλοτε σνόμπαρε το σύνθημα «Οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» ως αταξικό, προσχώρησε σε παραλλαγή του που ήταν «Οι ζωές μας πάνω από τα κέρδη τους», παραπέμποντας στο καπιταλιστικό κέρδος, μήπως παρεξηγηθεί.
Έχω την αίσθηση ότι πολλοί εξ ημών δεν κατανόησαν την προαναφερθείσα διάσταση, ενώ ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει τα στελέχη στον χώρο των σιδηροδρόμων, που είχαν εντοπίσει τον κίνδυνο δυστυχήματος. Επιπλέον, επί δύο χρόνια στο Ευρωκοινοβούλιο, οι Αρβανίτης και Κουντουρά κίνησαν γη και ουρανό, κάνοντας ανοίγματα και σε άλλες πολιτικές ομάδες πέραν της Αριστεράς, παρά τις συνεχείς εις βάρος τους κατηγορίες περί διεθνούς δυσφήμισης της χώρας. Άραγε, ξεχάσαμε τόσο γρήγορα ότι παρόμοιο κίνημα οδήγησε στο σκαμνί και στη φυλακή την εγκληματική οργάνωση «Χρυσή Αυγή», με πρωταγωνίστρια την Μάγδα Φύσσα.
Θυμίζω ότι και στο απίστευτο ναυάγιο της Πύλου, οι Αλέξης Τσίπρας και Αλέξης Χαρίτσης (λόγω και εντοπιότητας) είχαν παρέμβει δυναμικά, όμως δεν την απαιτούμενη συνέχεια, ενώ ο τότε υπηρεσιακός πρωθυπουργός είχε κηρύξει τριήμερο εθνικό πένθος – αναγνώριση της ευθύνης της χώρας, εξοργίζοντας τον Άδωνη Γεωργιάδη, επειδή επρόκειτο για χαμένες ζωές αλλοεθνών, όχι Ελλήνων. Να απαγορεύσει τότε και τις τραγωδίες «Πέρσες» και «Εκάβη».
Προσθέτοντας στοιχεία και από τη διεθνή εμπειρία, σημειώνω ότι ο πόλεμος στο Βιετνάμ απονομιμοποιήθηκε μέσα στην νεολαία των ΗΠΑ από τη στιγμή που χαρακτηρίστηκε «βρώμικος», δηλαδή χωρίς ηθικό υπόβαθρο.
Πιο πρόσφατα, το 2013, κυβερνητικό ψήφισμα του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον υπέρ διεθνούς στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία, καταψηφίστηκε πανηγυρικά στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, αν και οι Συντηρητικοί διέθεταν άνετη πλειοψηφία. Και τούτο διότι η κοινή γνώμη δεν είχε ξεχάσει το μεγάλο ψέμα των Μπλερ- Μπους για την κατοχή πυρηνικών όπλων από το καθεστώς του Σαντάμ, με το οποίο είχε δικαιολογηθεί η καταστροφική εισβολή στο Ιράκ το 2003. Πιο μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα από το τότε πιεστικό lobbing των Βρετανών βουλευτών, ίσως δεν έχει υπάρξει.
Καταλήγω ότι οφείλουμε να αντλήσουμε πολλά διδάγματα από το κίνημα των Τεμπών, που από ορισμένες απόψεις θύμισε εκείνο κατά του πρώτου μνημονίου, ιδιαίτερα το 2011, και κατά του κλεισίματος της ΕΡΤ το 2013, που είχε κινητοποιήσει και τον απόδημο ελληνισμό. Βέβαια, και στα δύο πρώτα μνημόνια είχαμε χρεωκοπίες πολλών επιχειρήσεων, με συνέπεια αυτοκτονίες που είχαν υπολογιστεί σε απώλεια τεσσάρων χιλιάδων ζωών. Και ας λένε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ότι το τρίτο μνημόνιο που οδηγήθηκε σε αίσιο τέλος με Τσίπρα πρωθυπουργό, κρατώντας την κοινωνία όρθια, ήταν χειρότερο από τα δικά τους, πρώτο και δεύτερο. Σε σχέση με αυτό, πρόσφατα, έλαμψε και μέρος της αλήθειας, με το 51% της κοινής γνώμης να δηλώνει σε δημοσκόπηση ότι το 2019 περνούσε καλύτερα από ότι σήμερα, ύστερα από πλέον των πέντε ετών με Μητσοτάκη.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ