Έντονη κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ για την πολιτική που ακολουθεί σε σχέση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση άσκησε ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, Νίκος Παππάς, κατά τον χαιρετισμό του στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ, το οποίο διεξάγεται στη Ρόδο.
«Το κεντρικό πρόβλημα των Δήμων είναι η έλλειψη χρηματοδότησης, υλικών και ανθρώπινων πόρων», σημείωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι «τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά. Το 40% των δήμων βρίσκεται προ μιας κατάστασης στάσης πληρωμών. Υπηρεσίες, προμηθευτές και η ίδια τους η λειτουργία είναι στον αέρα. Το έλλειμμά τους ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Ζήτησαν έκτακτη ενίσχυση τριών ΚΑΠ, δεν την πήραν ολόκληρη. Έργα συγχρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκούς πόρους, ύψους 130 εκατομμυρίων ευρώ, έχουν "παγώσει"».
Παράλληλα, ο Ν. Παππάς αναφέρθηκε στα πεπραγμένα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνοντας την καθολική αναγνώριση και την επιτυχία των Προγραμμάτων «Φιλόδημος 1» και «Φιλόδημος 2» και το γεγονός ότι «μετά από πολλά χρόνια έγιναν πάρα πολύ σημαντικές -και σε αριθμό και σε ουσία- προσλήψεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με τη λεγόμενη 3Κ».
Στη συνέχεια, ο Ν. Παππάς, παρουσιάζοντας τις προτάσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «στη δική μας αντίληψη, η Αυτοδιοίκηση μπορεί να είναι η ατμομηχανή της νέας ανάπτυξης. Δυστυχώς, όμως, η χώρα δεν βαδίζει προς αυτή την κατεύθυνση. Βαδίζει προς ένα μοντέλο υπερσυγκέντρωσης και η μόνη διέξοδος που αφήνετε στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών τους. Δεν το θεωρούμε λειτουργικό, δεν το θεωρούμε αποτελεσματικό. Δεν θεωρούμε ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί η Αυτοδιοίκηση, η Πολιτεία συνολικά, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του Έλληνα πολίτη».
«Στη δική μας αντίληψη και με σημείο αναφοράς τις προτάσεις της ΚΕΔΕ, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει μια πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και αποκεντρωμένο κράτος. Διοίκηση με λιτή δομή τριών επιπέδων. Ουσιαστική συμμετοχή της αυτοδιοίκησης. Οδικός χάρτης για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Να υπάρχει αρμονική κατανομή αρμοδιοτήτων. Να ενισχυθεί η τοπική αυτοδιοίκηση. Να παρέχει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών. Να συμμετέχει στις αναπτυξιακές διαδικασίες. Να διαμορφώνει και να υλοποιεί δημόσιες πολιτικές. Να στηρίζει τον πολίτη», σημείωσε ο ίδιος.
Κατά τον χαιρετισμό του, ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ άσκησε κριτική σε υψηλούς τόνους στην πρόταση του υπουργού Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιου, για ένα νέο εκλογικό σύστημα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αναφέροντας πως «το πεδίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι πεδίο ευρύτερων συναινέσεων. Και νομίζω ότι αυτό το εκλογικό σύστημα δεν συντείνει προς αυτή την κατεύθυνση», ενώ σημείωσε ότι «το σύστημα δυνητικά μπορεί να δώσει δημοτικές αρχές, οι οποίες στην πρώτη επιλογή ψήφου να έχουν για παράδειγμα 20% και στη δεύτερη επιλογή να κερδίσουν μια πλειοψηφία. Φανταστείτε το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί και το πόσο θα επερωτάται η λαϊκή εντολή, αν στην πρώτη ψήφο, στην ψήφο πρώτης επιλογής, είχαμε έναν συνδυασμό με 40%.
» Φανταστείτε, λοιπόν, υποψήφιος δήμαρχος να παίρνει 40% στην πρώτη ψήφο και δεύτερος υποψήφιος δήμαρχος να παίρνει 20% στην πρώτη ψήφο και στη δεύτερη να ανατρέπεται αυτό. Αυτό γίνεται και με το υπάρχον σύστημα, αλλά γίνεται στον δεύτερο γύρο. Γίνονται προγραμματικές συμφωνίες, γίνονται συγκλίσεις και κρίνει ο λαός επ’ αυτών. Δεν γίνονται προκαταβολικά και, θα σας έλεγα, με τρόπο ενδεχομένως σκιώδη».
Ο Νίκος Παππάς, έκανε, επίσης, ιδιαίτερη αναφορά στην ερήμωση της υπαίθρου, αλλά και στην κοινωνική στέγη, παρουσιάζοντας ένα προσωπικό του βίωμα από τη διαμονή του στη Σκωτία.
«Είχα την τύχη ή την ατυχία, ένα κομμάτι της ζωής μου να το περάσω στη Σκωτία. Στην πόλη της Γλασκώβης έκανα τις σπουδές μου. Είναι μια πόλη, ένας δήμος 700.000 κατοίκων, ο οποίος έχει -κρατηθείτε!- 33.000 δημοτικούς υπαλλήλους και 90.000 κοινωνικές κατοικίες. Θεωρώ ότι είναι ένα παράδειγμα, το οποίο πρέπει να απασχολήσει και πρέπει να απασχολήσει υπό το φως των μεγάλων κρίσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, μέσα στις οποίες κρίσεις είναι, βεβαίως, και η στεγαστική», σημείωσε επικεφαλής της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Κλείνοντας την ομιλία του, ανέφερε ότι «η Πολιτεία οφείλει να εξοπλίσει τους Δήμους με χρήματα και με ανθρώπινο δυναμικό για να μπορέσουν να ανταποκριθούν. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία θα είναι αρωγός, βοηθός και υποστηρικτής των οργανωμένων δυνάμεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Ολόκληρη η ομιλία του Νίκου Παππά:
«Κύριε Υπουργέ, κύριε Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, κύριοι Πρόεδροι των κομμάτων, κύριοι Βουλευτές, Αγαπητέ Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι.
Είναι πραγματικά πάρα πολύ ενδιαφέρον, και για εμάς είναι χαρά μας που συμμετέχουμε στο Συνέδριό σας. Θεωρώ ότι ασχολείστε με φλέγοντα ζητήματα και η τοποθέτηση του Υπουργού πριν από λίγο νομίζω ότι θα πυροδοτήσει συζητήσεις. Πρέπει να πυροδοτήσει συζητήσεις, δεν πρέπει όμως να αποστρέψει τη συζήτηση την κεντρική, όπως αυτή αναπτύσσεται στον δημόσιο χώρο, αλλά αναπτύχθηκε και από τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και από τον Περιφερειάρχη, να μην αποστραφεί η συζήτηση, λοιπόν, από το κεντρικό πρόβλημα: Χρήματα και κόσμο. Υλικοί και ανθρώπινοι πόροι. Διότι ο Κώδικας Αυτοδιοίκησης, του οποίου μια παρουσίαση μόλις είδαμε, είναι ένα ζήτημα πάνω στο οποίο θα διαπιστώσουμε και εμείς τις προθέσεις της κυβέρνησης, εάν είναι έτοιμη να μπει σε έναν δημιουργικό διάλογο - εδώ θα είμαστε γι’ αυτόν - αλλά πολύ φοβάμαι ότι η παρούσα κατάσταση, εάν δεν αντιμετωπιστεί με τρόπο ριζικό, απλώς θα καθόμαστε και οι εκπρόσωποι της κεντρικής πολιτικής εξουσίας και εσείς της τοπικής αυτοδιοίκησης να βλέπουμε τις κρίσεις που βιώνει η χώρα μας να πολλαπλασιάζονται.
Δύο παρατηρήσεις. Άκουσα ότι πρέπει να κάνουμε κάτι για να μένει ο κόσμος στον τόπο του. Κύριε Περιφερειάρχη, ο τόπος ο δικός σας είναι εξαίρεση. Έχει οικονομικές συνθήκες, οι οποίες δεν συγκρίνονται με άλλες περιοχές της χώρας και γι’ αυτό τον λόγο έχει και άλλες δημογραφικές τάσεις. Είστε άνθρωποι της αυτοδιοίκησης από όλη τη χώρα. Πιστεύω ότι δεν σας λέω κάτι καινούργιο, εάν αναφέρω το οδυνηρό γεγονός ότι από την απογραφή του 2011 στην απογραφή του 2021 είχαμε το φαινόμενο πρωτεύουσες νομών να συγκρατούν τον πληθυσμό τους ή να υφίστανται μικρές μειώσεις και άλλοι δήμοι μέσα στους νομούς να καταρρέουν δημογραφικά.Μέχρι και 25% μείωση από το 2011 στο 2021.
Και πώς να μην καταρρεύσει ο πληθυσμός, αν κλείνουν οι εφορίες, αν εξαφανίζονται τα πρωτοδικεία, εάν μειώνονται οι υπηρεσίες και αν, τελικά, η γνωστή ρήση «τα παράπονά σας στον δήμαρχο», που κατά τη γνώμη μου δεν είναι καθόλου αστεία, είναι πάρα πολύ κρίσιμη, διότι σηματοδοτεί ότι ο πολίτης κοιτάει πρώτα στη δημοτική αρχή για να λύσει το πρόβλημά του και αν η δημοτική αρχή δηλώνει αναρμόδια ή αδύναμη να ανταποκριθεί, πολλαπλασιάζεται η κρίση εμπιστοσύνης του πολίτη προς τους δημοκρατικούς θεσμούς συνολικά. Διότι τον υπουργό θα τον δει μια φορά τον χρόνο, τον βουλευτή, ενδεχομένως δύο και τρεις. Τον δήμαρχο μπορεί να τον βλέπει κάθε μέρα, να χτυπάει την πόρτα του και να ζητάει λύσεις στα προβλήματά του.
Άκουσα, επίσης, τον υπουργό να προτείνει ένα εντελώς καινούργιο εκλογικό σύστημα. Κύριε Υπουργέ, πρέπει να σας πω ότι αυτό το σύστημα δυνητικά μπορεί να δώσει δημοτικές αρχές, οι οποίες στην πρώτη επιλογή ψήφου να έχουν για παράδειγμα 20% και στη δεύτερη επιλογή να κερδίσουν μια πλειοψηφία. Φανταστείτε το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί και το πόσο θα επερωτάται η λαϊκή εντολή, αν στην πρώτη ψήφο, στην ψήφο πρώτης επιλογής, είχαμε έναν συνδυασμό με 40%. Φανταστείτε, δήμαρχος λοιπόν υποψήφιος να παίρνει 40% στην πρώτη ψήφο, δήμαρχος δεύτερος παίρνει 20% στην πρώτη ψήφο και στη δεύτερη ανατρέπεται αυτό. Αυτό γίνεται,όμως, αγαπητέ Θοδωρή, να μου επιτρέψεις τον ενικό, γίνεται μπροστά στα μάτια του λαού στον δεύτερο γύρο. Γίνονται προγραμματικές συμφωνίες, γίνονται συγκλίσεις και κρίνει ο λαός επ’ αυτών. Δεν γίνονται προκαταβολικά και, θα σας έλεγα, με τρόπο ενδεχομένως σκιώδη.
Και σε κάθε περίπτωση το πεδίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι πεδίο ευρύτερων συναινέσεων. Και νομίζω ότι αυτό το εκλογικό σύστημα δεν συντείνει προς αυτή την κατεύθυνση. Θα σας καλούσα λοιπόν να το ξανασκεφτείτε. Να ακούσουμε και τις προτάσεις και τις ιδέες του κόσμου της Αυτοδιοίκησης και με αυτό το κριτήριο να προχωρήσουμε.
Τα στοιχεία δυστυχώς είναι αποκαρδιωτικά. 40% των δήμων βρίσκονται προ μιας κατάστασης στάσης πληρωμών. Υπηρεσίες, προμηθευτές και η ίδια τους η λειτουργία είναι στον αέρα. Το έλλειμμά τους ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια. Ζήτησαν έκτακτη ενίσχυση τριών ΚΑΠ, δεν την πήραν ολόκληρη. Έργα συγχρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκούς πόρους 130 εκατομμυρίων ευρώ έχουν παγώσει.
Θα ήθελα εδώ να θυμίσω δύο πράγματα σε σχέση με τα πεπραγμένα της δικής μας διακυβέρνησης. Ξέρω ότι πολλοί έχετε σκεπτικισμό ή και αρνητική θέση σε σχέση με την υλοποίηση της δικής μας πορείας. Όμως θεωρώ ότι τυγχάνει σχεδόν καθολικής αναγνώρισης. Η επιτυχία των Προγραμμάτων Φιλόδημος 1 και Φιλόδημος 2 και το γεγονός ότι μετά από πολλά χρόνια έγιναν πάρα πολύ σημαντικές και σε αριθμό και σε ουσία προσλήψεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με τη λεγόμενη 3Κ.
Στη δική μας αντίληψη, η Αυτοδιοίκηση μπορεί να είναι η ατμομηχανή της νέας ανάπτυξης. Δυστυχώς, δεν βαδίζει η χώρα προς αυτή την κατεύθυνση. Βαδίζει προς ένα μοντέλο υπερσυγκέντρωσης και η μόνη διέξοδος που αφήνετε στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών. Δεν το θεωρούμε λειτουργικό, δεν το θεωρούμε αποτελεσματικό. Δεν θεωρούμε ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί η Αυτοδιοίκηση, η Πολιτεία συνολικά, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του Έλληνα πολίτη.
Στη δική μας αντίληψη και με σημείο αναφοράς τις προτάσεις της ΚΕΔΕ, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει μια πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και αποκεντρωμένο κράτος.Διοίκηση με λιτή δομή τριών επιπέδων. Ουσιαστική συμμετοχή της αυτοδιοίκησης. Οδικός χάρτης για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Να υπάρχει αρμονική κατανομή αρμοδιοτήτων. Να ενισχυθεί η τοπική αυτοδιοίκηση. Να παρέχει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών. Να συμμετέχει στις αναπτυξιακές διαδικασίες. Να διαμορφώνει και να υλοποιεί δημόσιες πολιτικές. Να στηρίζει τον πολίτη.
Επιτρέψτε μου τώρα μια παρέκβαση στα όρια της διπλωματικής των διπλωματικών κανόνων. Θα σας αναφέρω ένα βίωμα προσωπικό.
Είχα την τύχη ή την ατυχία, ένα κομμάτι της ζωής μου να το περάσω στη Σκωτία. Στην πόλη της Γλασκώβης έκανα τις σπουδές μου. Είναι μια πόλη, ένας δήμος 700.000 κατοίκων, ο οποίος, κρατηθείτε, έχει 33.000 δημοτικούς υπαλλήλους και 90.000 κοινωνικές κατοικίες. Θεωρώ ότι είναι ένα παράδειγμα, το οποίο πρέπει να απασχολήσει και πρέπει να απασχολήσει υπό το φως των μεγάλων κρίσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, μέσα στις οποίες κρίσεις είναι, βεβαίως, και η στεγαστική.
Οι δήμαρχοι και ειδικά όσοι έχουν και μακρά πορεία στη διοίκηση, είναι κατά τεκμήριο άνθρωποι ικανοί, οι οποίοι μπορούν να παραδίδουν έργο και αυτό, επίσης κατά τεκμήριο, εκτιμάται από τους πολίτες. Η Πολιτεία οφείλει να τους εξοπλίσει με χρήματα και με ανθρώπινο δυναμικό για να μπορέσουν να ανταποκριθούν. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα είναι αρωγός, βοηθός και υποστηρικτής των οργανωμένων δυνάμεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ευχαριστούμε για ακόμα μια φορά για την πρόσκληση και για το χρόνο που μας δώσατε».