Μια κοινωνία απαισιόδοξη, με μειωμένες προσδοκίες, που ναι μεν θέλει να προχωρήσει μπροστά με μεταρρυθμίσεις τις οποίες δεν μπορεί να περιγράψει επακριβώς, αλλά δεν εμπιστεύεται την κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι μπορεί να τις κάνει πράξη. Αυτό είναι εκ των βασικών συμπερασμάτων που προκύπτουν από την πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα της Metron Analysis που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών. Τα αναλυτικά ευρήματα και τα συγκεκριμένα ερωτήματα της έρευνας βρίσκονται σε αρμονία και συμπληρώνουν τα ποιοτικά στοιχεία σχεδόν όλων των ερευνών που διεξάγονται από το καλοκαίρι κι έπειτα.
Στη δημοσκόπηση της Alco, για παράδειγμα, η ακρίβεια προβάλλεται ως το νούμερο ένα πρόβλημα της καθημερινότητας των πολιτών, οι οποίοι σε ποσοστό 73% δηλώνουν ότι έχουν μειώσει τις αγορές βασικών αγαθών και σε ποσοστό 67% ότι θα μειώσουν τις ώρες που ανοίγουν τη θέρμανση τον χειμώνα στο σπίτι τους. Αντίστοιχα είναι και τα ευρήματα της Pulse. Το εντυπωσιακό εύρημα είναι το 79% που θεωρεί πως τα μέτρα τα οποία έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση δεν βοηθούν καθόλου ή βοηθούν λίγο. Αν αναγνώσουμε αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με το 78% που απαντά στην έρευνα της Metron Analysis ότι απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις της εποχής το κράτος δεν λειτουργεί αποτελεσματικά και με την εκτίμηση του 64% πως τα πράγματα πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, μπορούμε να ερμηνεύσουμε την κατάσταση ρευστοποίησης του πολιτικού συστήματος, το βάθεμα της κρίσης εκπροσώπησης και εντέλει της κρίσης εμπιστοσύνης στην πολιτική.
Πώς εξηγείται η κυριαρχία της Ν.Δ.
Παρ’ όλα αυτά, η Ν.Δ. συνεχίζει να διατηρεί μια αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία και ισχυρό προβάδισμα από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και το ΠΑΣΟΚ, με μικρές απώλειες σε σχέση με το ποσοστό των εθνικών εκλογών. Μια εικόνα καθ’ όλα εύλογη. Η πλειονότητα της κοινωνίας που απαισιοδοξεί και νιώθει ανασφάλεια για την καθημερινότητα και το μέλλον ζητά πειστική εναλλακτική και προτάσεις διεξόδου και μεταρρυθμίσεων. Πρόταση ρεαλιστική, μα κυρίως αξιόπιστη και εφαρμόσιμη. Η πολιτική και δημοσκοπική κυριαρχία της Ν.Δ. την ώρα που οι πολιτικές και οι δεσμεύσεις της αποδοκιμάζονται, ενώ η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να καρπώνεται τη δυσαρέσκεια, έχει εξήγηση. Η εσωκομματική κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. κυριαρχεί επί της πολιτικής και της έντονης δραστηριότητας σε επίπεδο κοινοβουλευτικού ελέγχου και προτάσεων στη Βουλή από τους βουλευτές του κόμματος και των κεντρικών πολιτικών-θεσμικών παρεμβάσεων του Στέφανου Κασσελάκη. Κάτι που όσο αναπαράγεται και τροφοδοτείται δυσχεραίνει την επιχείρηση ανάκτησης της αξιοπιστίας και της χαμένης εμπιστοσύνης.
Το ΠΑΣΟΚ δεν πείθει
Την ίδια ώρα, το ΠΑΣΟΚ δεν ωφελείται -προς ώρας-, όπως θα ήταν λογικό από την κρίση της Κουμουνδούρου. Κι αν στη Χαριλάου Τρικούπη μιλούν για επιστροφή στη δεύτερη θέση, οι πολίτες δεν φαίνεται να εμπιστεύονται το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη ώστε να το επαναφέρουν στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Με λίγα λόγια, το ΠΑΣΟΚ δεν πείθει, κι αν αυτό αποτυπωθεί στην κάλπη των ευρωεκλογών, η εσωτερική κρίση και αμφισβήτηση θα μοιάζουν δεδομένες. Φυσικά, οι προοδευτικοί πολίτες δεν ξεχνούν ότι στο ΠΑΣΟΚ επέλεξαν να πετάξουν στα σκουπίδια την ευκαιρία της απλής αναλογικής και την προοπτική της προοδευτικής διακυβέρνησης, για την οποία επέμεινε και εντέλει πλήρωσε εκλογικά ο Αλέξης Τσίπρας. Αν ο Ν. Ανδρουλάκης δεν έβαζε απέναντί του τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αλλά τη Ν.Δ. και πρότασσε την αλλαγή σελίδας στη χώρα αντί του μικροκομματικού του οφέλους στις εθνικές εκλογές, το τοπίο θα ήταν ενδεχομένως διαφορετικό. Όπως πράττουν οι σύντροφοί του στην Ισπανία, όπου Σοσιαλιστές και Αριστερά καταλήγουν σε μια προγραμματική συμφωνία που συνεχίζει και ενισχύει τις προοδευτικές τομές στην εργασία, στο κοινωνικό κράτος, στη δημοκρατία και στα δικαιώματα, βάζοντας έτσι φρένο στα σχέδια της Δεξιάς του Λαϊκού Κόμματος και της Ακροδεξιάς του VOX να αναλάβουν τα ηνία της χώρας.
Σε μια περίοδο ρευστότητας και αβεβαιότητας, καμία πρόβλεψη δεν έχει ούτε νόημα ούτε βάση. Το επτάμηνο ως τις ευρωεκλογές είναι ένας… πολιτικός αιώνας, ιδίως σε ένα πολιτικό σκηνικό που έχει υποστεί πολλαπλά σοκ και διαψεύσεις των δεδομένων τα τελευταία χρόνια. H ανάγκη της κοινωνίας για εναλλακτική είναι αδιαμφισβήτητη. Το κενό όλο και περισσότερο ορατό. Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: θα καλυφθεί; Και πώς; Και, αν μη τι άλλο, οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα είναι καθοριστικές.
Διαβάζοντας τις τελευταίες έρευνες
Του Κώστα Πουλάκη
Προς τη λάθος κατεύθυνση θεωρεί το 60% των πολιτών πως κινείται η κυβέρνηση, όμως συγχρόνως μόνο το 9% θεωρεί πως η αξιωματική αντιπολίτευση παρουσιάζει θετική εικόνα. Αν δει κανείς τις αξιολογήσεις για την κυβέρνηση στην αντιμετώπιση της ακρίβειας, που είναι το πρώτο θέμα που απασχολεί τους πολίτες (18% θετικές γνώμες), αλλά και τις φυσικές καταστροφές που είχαμε πριν από δύο μήνες (14% θετικές γνώμες), ποσοστά πολύ μικρότερα όχι μόνο από την εκλογική της επίδοση στις εκλογές του Ιουνίου αλλά και από τα δημοσκοπικά της ποσοστά, γίνεται ορατή η αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που δεν εισπράττει από αυτή την κυβερνητική φθορά, αφού δεν υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός ούτε στα κόμματα αλλά ούτε και στο επίπεδο των πολιτικών αρχηγών. Στα θέματα της οικονομικής πολιτικής και στα θέματα της καθημερινότητας, η αξιωματική αντιπολίτευση παρουσιάζει θετικές γνώμες 11,1% και 15,1% αντίστοιχα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξακολουθεί να είναι κυρίαρχος, με δημοτικότητα από 35% έως 44%, όταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κινείται σε ποσοστά από 18% έως 25%. Τέλος, μεγαλύτερη είναι η κυριαρχία του πρωθυπουργού στην καταλληλότητα για τη θέση, με ποσοστά από 38% έως 40%, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι από 8% έως 16%.
