Οχι, αυτό που βιώνουν τούτες τις μέρες οι κάτοικοι της Ευρώπης, της Ασίας, της Βόρειας Αμερικής δεν είναι «ένα κανονικό καλοκαίρι», όπως είχε την άφρονα ιδέα να δηλώσει το περασμένο Σάββατο, μιλώντας στο δημόσιο ραδιόφωνο France Inter, ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας Μαρκ Φενό, προκαλώντας -και ορθά- τη μήνη των επιστημόνων. Τα διαδοχικά κύματα καύσωνα που βιώνει τούτες τις μέρες σχεδόν το σύνολο του πλανήτη είναι τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης, της κλιματικής απορρύθμισης του πλανήτη. Η οποία είναι «έργο» των ανθρώπινων επιλογών και δραστηριοτήτων. Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι μιλάμε για ένα περίπλοκο φαινόμενο. Σύμφωνα με τον Ρομπέρ Βοτάρ, διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου για το Κλίμα «Πιέρ Σιμόν Λαπλάς», τα κύματα καύσωνα αυτού του μήνα «δεν είναι ένα ενιαίο φαινόμενο, αλλά πολλά που δρουν παράλληλα. Αλλά όλα αυτά τα κύματα ενισχύονται από έναν παράγοντα: την κλιματική αλλαγή».
Στις 11 Ιουλίου, ο Ρόμπερτ Ροντ, σε μια ανάλυση από την Berkeley Earth, την αμερικανική ομάδα επίβλεψης των θερμοκρασιών, υπογράμμιζε αναφορικά με την επιστροφή φέτος του φαινομένου Ελ Νίνιο, που θερμαίνει τον Ειρηνικό Ωκεανό και όλους τους ωκεανούς, κι ενώ είχε προηγηθεί ήδη πέρσι ένα καλοκαίρι με θερμοκρασίες-ρεκόρ: «Μπορεί αυτό να επέφερε λίγη επιπλέον θερμότητα στον Βόρειο Ατλαντικό, αλλά καθώς το φαινόμενο Ελ Νίνιο βρίσκεται στο ξεκίνημά του, αυτό δεν είναι παρά ένα μικρό τμήμα των επιπτώσεων». Το φαινόμενο Ελ Νίνιο έχει ξεκινήσει από τις αρχές Ιουνίου και ισχυροποιείται σταδιακά. Έτσι ο πυρήνας των συνεπειών του θα γίνει αισθητός σε λίγους μήνες. Η Berkeley Earth υπολόγισε ότι υπάρχουν 81% πιθανότητες το 2023 να καταγραφεί ως η θερμότερη χρονιά από τότε που μετριούνται οι θερμοκρασίες στον πλανήτη! Η διαπίστωση αυτή είναι μία από τις πολλές που κατέθεσε η επιστημονική ομάδα σχετικά με τον Ιούνιο του 2023, που δείχνει να κατακτά πλέον τη θέση του θερμότερου μήνα στην ιστορία της καταγραφής των υψηλότερων θερμοκρασιών.
Ετσι, μεταξύ των χαρακτηριστικών του, ο φετινός Ιούνιος είναι ο θερμότερος μήνας από το… 1850, χρονιά έναρξης καταγραφής των θερμοκρασιών, ξεπερνώντας τον Ιούνιο του 2022 κατά 0,18 βαθμό Κελσίου, που επιστημονικά θεωρείται σημαντική διαφορά. Αλλά και στους… ωκεανούς ο Ιούνιος του 2023 γράφει Ιστορία σπάζοντας το ρεκόρ από το 1850. Στα ηπειρωτικά βρίσκεται, με μικρή διαφορά, στη δεύτερη θέση πίσω από τον Ιούνιο του 2022. Εξαιρετικά θερμές συνθήκες καταγράφηκαν φέτος τον Ιούνιο στον Βόρειο Ατλαντικό, στα ανατολικά ύδατα του Ειρηνικού Ωκεανού κοντά στον Ισημερινό (στις ακτές του Περού), στον Καναδά, στη Βρετανία, στο Μεξικό, στη Νότια Αφρική και στην Ανταρκτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Βόρειος Ατλαντικός άγγιξε το υψηλότερο σημείο θερμότητας με μεγάλη διαφορά σε σχέση με άλλες χρονιές, ενώ σημαντικό ρόλο θεωρείται πως έπαιξαν τα χαμηλά επίπεδα σκόνης από τη Σαχάρα, που εμποδίζουν το φως του ήλιου να θερμάνει τα νερά. Ασυνήθιστα θερμές συνθήκες παρατηρήθηκαν εξάλλου στις Νοτιοδυτικές ΗΠΑ, στη Δυτική Ρωσία και στη Βορειοδυτική Ινδία.
Εισερχόμαστε έτσι σε αχαρτογράφητα νερά, με το μέλλον, αν δεν υπάρξει ριζική στροφή για την απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα, να διαγράφεται ζοφερό. «Αυτή δεν είναι παρά η αρχή» λέει ο Σίμον Λιούις, κάτοχος της έδρας Επιστημών της Πλανητικής Αλλαγής στο University College του Λονδίνου. «Οι βαθιές, γρήγορες και διαρκείας μειώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε μηδενικό επίπεδο εκπομπών αερίων μπορούν να σταματήσουν τη θέρμανση, αλλά η ανθρωπότητα θα πρέπει να προσαρμοστεί σε ισχυρότερα κύματα ζέστης του μέλλοντος». Με άλλα λόγια, μπορεί ήδη να ζούμε όχι εικόνες, αλλά το κοντινό μέλλον μας…
* Η Ρένα Δούρου είναι βουλεύτρια ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Β2 Δυτικής Αθήνας
