Η επιχειρούμενη βίαιη αυταρχική μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή είναι πλήρως απρογραμμάτιστη και χωρίς σχέδιο, με κίνδυνο η Δυτική Μακεδονία να γνωρίσει την κοινωνική και οικονομική καταστροφή. Η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας, για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξή της.
Όταν τον Αύγουστο του 1950 αποφασίστηκε η ίδρυση της ΔΕΗ, ο χώρος ήταν πλήρως ιδιωτικοποιημένος. Τα προβλήματα πολλά, κυρίως λόγω αδυναμίας σύνδεσης των δικτύων μεταξύ τους, αξιοποίησης του λιγνίτη και του υδάτινου πλούτου της χώρας. Αυτή τη χαοτική κατάσταση διαχειρίστηκε η ΔΕΗ προς όφελος της κοινωνίας, της Δυτικής Μακεδονίας και της ανάπτυξης της Ελλάδας. Η συμβολή της ΔΕΗ των επιστημόνων, των τεχνικών και εργαζομένων ήταν καθοριστική. Απουσίαζε ωστόσο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός, ένα μεγάλο κενό του πολιτικού συστήματος. Ένα κενό που ήρθε να καλύψει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Μια εγκληματική μεθόδευση
Το στημένο, οργανωμένο παιχνίδι για ενέργεια, για τη ΔΕΗ, η προσπάθεια ιδιωτικοποίησής της, δηλαδή το ξεπούλημά της, άρχισε το 2018 από τη Δεξιά. Στην πορεία η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας πήρε πρωτοβουλίες για να εμφανίσει τη ΔΕΗ ξοφλημένη και να στήσει την επιστροφή του ελέγχου τής ενέργειας στα ιδιωτικά συμφέροντα. Με προσχηματικές διαδικασίες, χωρίς κανέναν σχεδιασμό, χωρίς διάλογο, με αντιδημοκρατικές διαδικασίες, με πειραματικά master plans. Τα ιδιωτικά συμφέροντα εξελίσσονται σε κυρίαρχους παράγοντες της ενεργειακής πολιτικής. Το ξεπούλημα σε ιδιωτικά και ξένα συμφέροντα αποκαλύφθηκε με την ξαφνική ανακοίνωση Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη από το βήμα του ΟΗΕ, χωρίς καμία ενημέρωση της κοινωνίας, της κυβέρνησης, της Βουλής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι η εγκληματική μεθόδευση αυτή αφορά ένα θέμα εθνικής στρατηγικής σημασίας. Η απαράδεκτη, προσβλητική και ανατριχιαστική συνέντευξή του στην εφημερίδα Βild, όπου είπε ότι οι κάτοικοι, οι εργαζόμενοι, οι χιλιάδες άνεργοι της Δυτικής Μακεδονίας πρέπει να βρουν κάτι άλλο να κάνουν, είναι το ακραίο νεοφιλελεύθερο πολιτικό μανιφέστο Μητσοτάκη! Η περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί πρωτοφανές παράδειγμα παγκοσμίως μιας τόσο βίαιης μετάβασης μέσα σε ένα τόσο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, τη στιγμή που η Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ε.Ε. υποστηρίζει ότι η πετυχημένη διαδικασία χρειάζεται είκοσι με είκοσι πέντε χρόνια. Όλα δείχνουν ότι η υπανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας, της χώρας είναι μονόδρομος!
Στη δραματική κατάσταση με τα σοβαρά προβλήματα από τους χειρισμούς της Ν.Δ. στην πανδημία, την οικονομία, την ακρίβεια, στον καύσωνα, στις πυρκαγιές, στα ιδιαίτερα καταστροφικά καιρικά φαινόμενα, το πολλαπλό ενεργειακό φιάσκο Μητσοτάκη, η ιδιωτικοποίηση, το ξεπούλημα της ΔΕΗ και της μεταλιγνιτικής στα ιδιωτικά συμφέροντα θα "αναβαθμίσει" τη ληστρική εκμετάλλευση και τη διαπλοκή. Ήδη είμαστε η πιο ακριβή ενεργειακά χώρα της Ε.Ε. και η απειλή για χιλιάδες νοικοκυριά πλησιάζει!
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αλέξης Τσίπρας, στη διαδικασία που έγινε αρχές Ιουνίου στην Αθήνα για το περιβάλλον και την πράσινη επανάσταση, αναφέρθηκε στις λιγνιτικές περιοχές, στα μεγάλα προβλήματα από τη βίαιη πολιτική της Ν.Δ., μίλησε για συγκεκριμένο, ρεαλιστικό σχέδιο μετάβασης. Κοντολογίς, αναφέρθηκε σε ένα εναλλακτικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης απέναντι στην καταστροφική πολιτική Μητσοτάκη. Στη διαδικασία αυτή, στο πλαίσιο του προσεχούς συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., μπορεί και πρέπει με δημοκρατικές διαδικασίες, με την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας, των επιστημονικών και πολιτικών φορέων, να αναδείξει τις «στημένες» πρακτικές της Ν.Δ., η οποία, στο πλαίσιο της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ξεπουλάει-δωρίζει την ενεργειακή πολιτική της χώρας, τη βεβιασμένη μετάβαση στην πράσινη μετάβαση που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις παραγωγικές ανάγκες της χώρας, την ψευτοοικολογική ευαισθησία Μητσοτάκη, η οποία μόνο καταστροφικά λειτουργεί στη βιοποικιλότητα της πατρίδας μας.
Η βίαιη μετάβαση Μητσοτάκη
Όπως σε όλες τις πολιτικές επιλογές του, έτσι και στην προκειμένη περίπτωση λείπει η ουσία. Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος της ενεργειακής ασφάλειας που αποτελεί κλειδί για τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης; Η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα ότι "δεν πρόκειται να διακινδυνεύσουμε την ασφάλεια του ηλεκτρικού δικτύου στη χώρα μας και την επαρκή ανεμπόδιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους Έλληνες καταναλωτές" αφήνει σαφώς ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραμείνουν σε λειτουργία λιγνιτικές μονάδες πέραν του 2023. Η πραγματικότητα είναι ότι η λογική Μητσοτάκη με τον πρώτο καύσωνα κατέρρευσε, ανέδειξε την ανικανότητα, τη στενότητα επάρκειας του ηλεκτρικού συστήματος και το έλλειμμα ενός ρεαλιστικού σχεδίου μετάβασης. Εάν ο ΑΔΜΗΕ δεν επιστράτευε το 15% των λιγνιτικών μονάδων, η χώρα μας θα ζούσε δύσκολες στιγμές! Οι πρωτοφανείς καταστροφές από τις πυρκαγιές ανέδειξαν τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα του Μητσοτάκη, τα σοβαρά προβλήματα της ανόητης εμπροσθοβαρούς βίαιης μετάβασης που ανακοίνωσε ο ίδιος.
Με δυο λόγια, μετά από χρόνια διακυβέρνησης της Δεξιάς βρισκόμαστε σε σημείο μηδέν! Η "μεταφυσική" άποψή του για τον νεοφιλελευθερισμό, για τον ρόλο της αγοράς, αποδεικνύει ότι αυτή η κυβέρνηση δεν ερεύνησε, δεν σχεδίασε την προοπτική της ενεργειακής κρίσης. Η εμμονή της στην ξεπερασμένη, πολύ επικίνδυνη ιδιωτικοποίηση της ενεργειακής πολιτικής που πλήττει ήδη τα εισοδήματα των εργαζομένων, των νοικοκυριών και τις προοπτικές οικονομικής ανάκαμψης δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε πολιτικά ούτε οικονομικά, τη στιγμή μάλιστα που σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία οι αντίστοιχες ΔΕΗ είναι δημόσιες! Πρέπει πλέον να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχωράει με βάση το τι θέλουν τα ιδιωτικά συμφέροντα. Οπότε, άσε τη Δυτική Μακεδονία, την κοινωνία, τη χώρα να πνίγονται. Παράδειγμα και η κοινότητα Ακρινή, η οποία πραγματικά είναι φυλακισμένη από τις ενεργειακές δραστηριότητες, δεν υπάρχει όμως καμία ουσιαστική πρωτοβουλία από την Πολιτεία για μετεγκατάσταση.
Η κυβερνητική ιδεοληψία
Η πρόσφατη απόφαση της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ, επίσημου τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας, με την οποία εκφράζει κριτική, σοβαρές επιφυλάξεις για την πρόωρη απολιγνιτοποίηση και καλεί την κυβέρνηση και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να επανεξετάσουν τον πρόωρο τερματισμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον λιγνίτη είναι μια εξέλιξη ιδιαίτερα σοβαρή. Δεν υπάρχει πλέον κανένας πολιτικός και επιστημονικός φορέας της χώρας που να συμφωνεί με την πολιτική Μητσοτάκη. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Να διαβουλευθεί με την κοινωνία, τους πολιτικούς, παραγωγικούς, επιστημονικούς φορείς και τους εργαζόμενους. Βασικός στόχος μπορεί και πρέπει να είναι η πλατιά ενημέρωση και η ενεργητική συναίνεση. Είναι πολιτικά αδιανόητο να μην συζητηθεί επίσης η ενεργειακή μετάβαση διεξοδικά στο Κοινοβούλιο της χώρας.
Για τη Δυτική Μακεδονία η ενεργειακή μετάβαση, παρά τις προκλήσεις που τη συνοδεύουν, είναι η μεγάλη ευκαιρία σε αναβάθμιση της περιφέρειας. Πρέπει να επιταχυνθεί η προσπάθεια για έρευνα και παραγωγή ενεργειακής τεχνολογίας.
Η ενεργειακή μετάβαση ως πυλώνας παραγωγικής ανασυγκρότησης
Το ενιαίο και αναβαθμισμένο πανεπιστήμιο, μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη μετά την πετυχημένη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής. Στην προοπτική αυτή άμεσα πρέπει να ενισχυθεί με επιστημονικό δυναμικό το Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο προκειμένου να στηριχθεί η σύνδεση της εφαρμοσμένης έρευνας με την οικονομία, να γίνει ένας από τους πανεπιστημιακούς πόλους της χώρας μας η υποδομή για την ενεργειακή μετάβαση. Η αναβάθμιση της εκπαίδευσης, της επιστήμης, της έρευνας, της καινοτομίας, της τεχνολογίας, η ποιοτική γνώση μπορούν να συμβάλουν στην προοπτική μιας καλύτερης, ανθρώπινης (με τη διττή σημασία) κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης. Το ξεριζωμένο επιστημονικό δυναμικό της χώρας, οι χιλιάδες νέοι μας που εργάζονται με καταξίωση, με μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό, με σωστές πρωτοβουλίες είναι προνομιακός παράγοντας για να συμβάλουν καθοριστικά και αυτοί στην επανεκκίνηση, τη διεύρυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας. Η σχεδιασμένη ενεργειακή μετάβαση μπορεί να γίνει βασικός πυλώνας στην εξέλιξη αυτή. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Όχι πολιτική στο πόδι με πυροτεχνήματα!
* Ο Ρούλης Κοκελίδης είναι επίτιμο μέλος της ΕΣΗΕΑ, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και είναι μέλος της Κ.Ε. Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
