Οι προκλητικές δηλώσεις του Ρ. Τ. Ερντογάν και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ από τα Κατεχόμενα περί ανοίγματος του 3,5% των Βαρωσίων δεν έμειναν αναπάντητες από τη διεθνή κοινότητα. Μετά τον διπλωματικό πυρετό που ακολούθησε σε Λευκωσία και Αθήνα, οι δηλώσεις καταδίκης της νέας τουρκικής προκλητικότητας έρχονταν η μία μετά την άλλη: Γαλλία, Ισραήλ, ΗΠΑ, Ε.Ε., Ρωσία, Κίνα κ.λπ. Το παρασκήνιο, όμως, δεν έλλειψε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου η Κύπρος υποστηρίχθηκε από αρκετές χώρες προκειμένου να βγει ένα αυστηρό κείμενο κατά των τουρκικών και τουρκοκυπριακών ενεργειών.
Ωστόσο, αυτό που μένει είναι ότι η εν λόγω κίνηση από τον Τούρκο Πρόεδρο αποτελεί, πέρα και πάνω από κάθε πρόκληση, μια κίνηση που τορπιλίζει τις όποιες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. “Οι ενέργειες του Ερντογάν πλήττουν καίρια την προσπάθεια για λύση στο Κυπριακό”, υπογραμμίζει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Τουμάζος Τσελεπής, διεθνολόγος, επικεφαλής του Γραφείου Κυπριακού του ΑΚΕΛ και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας για το Κυπριακό του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο ίδιος εξηγεί ότι με τον εποικισμό της περίκλειστης πόλης παραβιάζεται το status quo, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή καμία λύση.
Ειδικότερα, ο ηγέτης του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ ανακοίνωσε την Τρίτη την αποστρατιωτικοποίηση και το πιλοτικό άνοιγμα τμήματος των Βαρωσίων, με τον Ερντογάν να σχολιάζει ότι «το Βαρώσι, που για χρόνια ήταν στην αδράνεια, αντί για σύμβολο της μη λύσης και του αδιεξόδου, θα γίνει σύμβολο για το μέλλον ευμάρειας της Κύπρου», ενώ επανέλαβε τη θέση της Άγκυρας στο Κυπριακό περί λύσης δύο κρατών, τονίζοντας ότι «η νέα διαδικασία διαπραγμάτευσης μπορεί να προχωρήσει μόνο μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών».
Το ζήτημα της Αμμοχώστου και συγκεκριμένα της περιοχής που εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της κατά την τουρκική εισβολή το 1974 και έκτοτε παραμένει πόλη - φάντασμα αποτελεί μέρος του κυπριακού προβλήματος που πρέπει να διευθετηθεί. Σύμφωνα με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η οποιαδήποτε απόπειρα για εποικισμό οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από άτομα άλλα από τους κατοίκους τους είναι απαράδεκτη, ενώ ζητείται η μεταβίβαση της περιοχής αυτής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Ρ.Τ. Ερντογάν, στις δηλώσεις του από τα Κατεχόμενα, κάλεσε τους Ελληνοκυπρίους να ανακτήσουν τις περιουσίες τους στην εν λόγω περιοχή μέσω προσφυγών στην Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας, τονίζοντας ότι “δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη και τις περιουσίες κανενός”.
Από την πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας, ωστόσο, κάτι τέτοιο θα “εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους” και γι’ αυτό το Εθνικό Συμβούλιο, που συνεδρίασε εκτάκτως την Τετάρτη, κάλεσε σε “ενότητα στην προσπάθεια αντιμετώπισης των νέων διχοτομικών μεθοδεύσεων της Τουρκίας”.
Με αυτά τα δεδομένα, γίνεται αντιληπτό ότι η εικόνα που παρουσίασαν από κοινού ο Τούρκος Πρόεδρος και ο ηγέτης του ψευδοκράτους ανήμερα της επετείου της εισβολής δεν κινείται σε καμία περίπτωση προς την κατεύθυνση της επίλυσης, στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και του Διεθνούς Δικαίου. Μετά από διπλωματική μάχη, αυτό αποτυπώθηκε με αρκετή σαφήνεια και στην καταδικαστική δήλωση του Σ.Α. του ΟΗΕ, την Παρασκευή.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Τσελεπής, όποια και αν είναι η λεκτική καταδίκη από τη διεθνή κοινότητα ή ακόμα και να χρησιμοποιηθούν όλοι “οι μοχλοί αντίδρασης” που έχει στα χέρια της κυρίως η Ε.Ε., αυτό που χρειάζεται είναι να αναλάβει πρωτοβουλίες η ίδια η Κύπρος προκειμένου να “εξαναγκαστεί” η Τουρκία να επιστρέψει πίσω στις “ράγες του Κραν Μοντάνα”. Σύμφωνα με τον κ. Τσελεπή, τότε υπήρχε πρόταση στο τραπέζι για συνολική επίλυση του εδαφικού και “αν συνεχίσουμε από ’κεί που ‘χαμε μείνει”, δεν θα μπορεί η Άγκυρα να μην την αποδεχτεί και άρα δεν θα μπορεί να προχωρήσει σε “τετελεσμένα”. “Πρέπει να πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας γιατί διαφορετικά δημιουργείται ένα διαπραγματευτικό κενό”, τονίζει.
Παρατηρητής η Ε.Ε.
Στο πλαίσιο αυτό, ωστόσο, είναι αυτονόητο ότι η Ε.Ε. θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο, κάτι που παραδέχεται και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία όμως εμφανίζεται σαν να μην έχει καμία επίδραση στην κατάσταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα, υπογράμμισε ότι η Ε.Ε. “δεν κατάφερε ούτε καν να είναι κομμάτι των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη” προκαλώντας την έντονη αντίδραση και κριτική του τομεάρχη Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία Γιώργου Κατρούγκαλου: “Τι κάνει όμως η κυβέρνηση γι’ αυτό; Επί ΣΥΡΙΖΑ η Ε.Ε. συμμετείχε στη διαπραγμάτευση, επί Ν.Δ. όχι. Οι προτάσεις μας για διασύνδεση ελληνο-τουρκικών και Κυπριακού με τις ευρω-τουρκικές σχέσεις αγνοήθηκαν”.
Από την πλευρά της, η Ε.Ε. περιορίστηκε ξεκάθαρα σε έναν ρόλο παρατηρητή, διατηρώντας στάση αναμονής ως προς το αποτέλεσμα του Συμβουλίου Ασφαλείας και με εμφανή την απουσία διάθεσης για σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, κάτι που υποβαθμίζει σαφώς τη σοβαρότητα των γεγονότων.
