Είναι μια πάγια τακτική τής κυβέρνησης Μητσοτάκη. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως το κάνει για να απλοποιεί τις επιλογές του πολίτη. Άλλωστε, η τοποθέτηση σε ένα δίλημμα είναι πάντα ευκολότερη από την αναζήτηση μιας απάντησης που απέχει κι από τα δύο άκρα ενός δίπολου. Μας την έχει προσφέρει πολλές φορές, σε διάφορες ποικιλίες: στο προσφυγικό, στα εθνικά θέματα και τώρα στο κράτος δικαίου.
Είναι επίσης μια ελαφρά παραλλαγή από κάτι που έχουμε ακούσει και στο παρελθόν. Οι παλιότεροι θα το θυμάστε καλά: «Δημοκρατία ή τανκς;». Πιασάρικο σλόγκαν. Τόσο επιτυχημένο, που θα ήταν κρίμα να πάει χαμένο. Γι’ αυτό και σήμερα διατυπώνεται ξανά, αν και κάπως διαφορετικά: «Αστυνομοκρατία ή χάος;».
Ο κ. Μητσοτάκης, ο κ. Χρυσοχοΐδης και η κ. Κεραμέως το ίδιο σλόγκαν έχουν μόνιμα στα χείλη τους. Μόνο η αφετηρία της σκέψης τους αλλάζει κάπως.
Για τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, χάος είναι οι συντεταγμένες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για πραγματικά διακυβεύματα, όπως η εργασία και η ακαδημαϊκή ελευθερία. Ακόμα κι όταν γίνεται με όλα τα μέτρα προστασίας. Εκτός ίσως από την αστυνομική επιτήρηση, όπου τα όργανα «ξεχνούν» να φορέσουν τη μάσκα τους σωστά και να τηρήσουν τις μεταξύ τους αποστάσεις.
Για την υπουργό Παιδείας, χάος είναι η εφαρμογή του πανεπιστημιακού ασύλου. Το δικαίωμα του αυτοδιοίκητου. Η επιλογή των ίδιων των πανεπιστημιακών δασκάλων για την προστασία της αξιοπρέπειας, της ασφάλειας και της ελευθερίας μέσα στα ιδρύματα που διοικούν.
Για τον πρωθυπουργό, χάος είναι οτιδήποτε δεν απαγορεύεται από τα διπλοσταθμικά κριτήρια που θέτει και μετακινεί με την ευχέρεια ενός σκακιστή:
- Χάος είναι οι συγκεντρώσεις των 100 ατόμων στις λεωφόρους, αλλά όχι ο συνωστισμός των (κυριολεκτικά) εκατοντάδων στους πεζοδρόμους.
- Χάος είναι οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες εν μέσω πανδημίας, αλλά όχι οι λατρευτικές συναθροίσεις.
- Χάος είναι οτιδήποτε αποφασίζει ο ίδιος ότι πλήττει τη δημόσια υγεία, αλλά όχι οι γνωμοδοτήσεις της επιτροπής των λοιμωξιολόγων - όταν δεν προσφέρουν άλλοθι για την κυβερνητική καταστολή.
Είναι απατηλό το δίλημμα; Όχι. Είναι κάτι χειρότερο. Είναι πολιτικά υποβολιμαίο. Είναι προϊόν μιας υστερόβουλης σκέψης που προσβάλλει με δύο τρόπους - ο ένας χειρότερος από τον άλλον:
- Εκμεταλλεύεται τη φονική πανδημία για να παγιώσει πολιτικές που θα χρειαζόταν σκληρή προπαγάνδα και ίσως κρατική βία για να το πετύχει.
- Υποτιμά την απλούστερη αναλυτική σκέψη όχι του εμπειρογνώμονα, αλλά του μέσου πολίτη.
Του πολίτη που σκέφτεται:
- Γιατί μπορώ να διαγκωνίζομαι έξω από τα καταστήματα, να στριμώχνομαι στα λεωφορεία, να ταξιδεύω σε γεμάτες καμπίνες, αλλά δεν μπορώ να διαδηλώσω με 2 μέτρα απόσταση από τον διπλανό μου;
- Γιατί πρέπει να μετατρέψω τον χώρο που σπουδάζω σε αστυνομικό κατάστημα, αλλά δεν μπορώ να επιλέξω τον τρόπο που θα τον προστατεύσω;
- Και, εντέλει, γιατί πρέπει να διαλέγω μονίμως ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο, ειδικά όταν και οι δύο επιλογές παρασκευάζονται από τον ίδιο σεφ;
Εμείς λέμε αυτό: ας μας εξηγήσει επιτέλους η κυβέρνηση τι εννοεί όταν λέει «αίσθημα ασφάλειας». Όταν λέει «μέτρο χαλάρωσης» και «προστασία της δημόσιας υγείας». Γιατί όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι οι πραγματικές απαντήσεις βρίσκονται έξω από τα διλήμματα. Και ότι η «νέα κανονικότητα» που με εμμονή ευαγγελίζεται η κυβέρνηση είναι μια ανωμαλία τόσο ασύμβατη με τη δημοκρατία όσο και τα τανκς.
Ο Κώστας Αρβανίτης είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία / The Left, μέλος της Επιτροπής LIBE (Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
