Ανάλογα με τους καιρούς ντύνεται τον χιτώνα
του Στρατηγού και ανακηρύσσεται «διά βοής» στην Αγορά
ο Υπέρτατος Άρχων που περιβάλλεται τη μεγαλοπρεπή πορφύρα
με σκήπτρο και με στέμμα ελέω Θεού
που ευλογεί με τιάρα και με μήτρα - που εν ονόματι
του Κόμματος και του Λαού προχωράει με κάννες και
μ΄ ερπύστριες
(άντε συ χελιδόνι - τσιουτσίουσε αν κοτάς!)
Όταν ακούς «τάξη»
Ανθρώπινο κρέας μυρίζει.
(Οδυσσέας Ελύτης - "Μαρία Νεφέλη")
Οι στίχοι αυτοί του ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη καθρεφτίζουν με τον εναργέστερο τρόπο το εκτρωματικό νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ που συνέταξαν ομού η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης - με την έγκριση, προφανώς, του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Το νομοσχέδιο αυτό παίρνει ως δεδομένο ότι τα ΑΕΙ της χώρας, παρά την κατάργηση του ασύλου, εξακολουθούν να λειτουργούν ως ξέφραγα αμπέλια και άντρα ανομίας.
Συνακόλουθα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η δέουσα «τάξη» στα ΑΕΙ της χώρας, το νομοσχέδιο κρίνει αναγκαία την επιτήρηση όλων των χώρων και δραστηριοτήτων καθώς και την άμεση τιμωρία των παραβατών. Προς εκπλήρωση του ευγενούς αυτού στόχου, απαιτείται η μεταμόρφωση των πανεπιστημίων σε φυλακές: τοποθέτηση καμερών παντού, κάρτα εισόδου για τους εγγεγραμμένους φοιτητές και τα μέλη ΔΕΠ, καθώς και η πρόσληψη 1.000 αστυνομικών - φρουρών, οι οποίοι, φορώντας ειδικές στολές και οπλισμένοι με κλομπ, χειροπέδες και σπρέι, θα επιτηρούν ανελλιπώς τα τεκταινόμενα στις αίθουσες διδασκαλίας, στα σπουδαστήρια, στα εργαστήρια, στις βιβλιοθήκες, στις συνελεύσεις της Συγκλήτου, των τμημάτων και των τομέων, και, σε περίπτωση που κρίνουν πως κάτι δεν πάει καλά, θα επεμβαίνουν και θα τιμωρούν, σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια αξιολόγησης, τους παραβάτες. Παρακάμπτοντας τις πρυτανικές και άλλες αρχές, λόγο θα δίνουν μόνο και απευθείας στους ανώτερους αξιωματούχους της ΕΛ.ΑΣ.! Για το επιτελικό κράτος, ο μόνος τρόπος προστασίας της ελευθερίας του λόγου και της διακίνησης των ιδεών είναι το νέο δόγμα, που καταργεί όλα τα κατοχυρωμένα από το σύνταγμα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα και φέρνει την αστυνομοκρατία στην εξουσία!
Με πρόσχημα την πανδημία και με την αμέριστη συνεργασία των ιδιωτικών ΜΜΕ, οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της ψυχολογικής διαχείρισης των πολιτών στρέφονται τώρα προς την ανάπτυξη αισθημάτων ανασφάλειας, φόβου, καχυποψίας και ατομικισμού. Έτσι, η επιβολή αντιδημοκρατικών, κατασταλτικών μέτρων στην καθημερινότητα των πολιτών θα καταστεί ευπρόσδεκτη, εφόσον δεν θα βλάπτει τα συμφέροντά τους ευθέως. Γιατί να τους ενδιαφέρει αν κάποιο νομοσχέδιο που ψηφίζεται στη Βουλή καταπατά την ελευθερία της γνώμης και του λόγου και οδηγεί στην άρση ασυλίας ορισμένων βουλευτών/τριών της αντιπολίτευσης;
«Ανάμνηση του μέλλοντος»
Η κλεψύδρα του χρόνου αντιστρέφεται και οδηγεί την κοινωνία μας πίσω, όχι μόνο σε δεκαετίες αλλά και σε αιώνες. Στο σημείο αυτό, μια ιστορική αναφορά κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να γίνει αντιληπτό αυτό το πισωγύρισμα: Όταν βασίλευε στην Αγγλία ο Ιάκωβος 1ος, στις 20 Ιουνίου του 1604, ακούστηκαν στο αγγλικό Κοινοβούλιο τα εξής: «Τα προνόμια του Ηγεμόνα μπορούν εύκολα και καθημερινά να αυξάνονται. Τα εκ παραδόσεως δικαιώματα των υπηκόων, ωστόσο, στο μεγαλύτερο μέρος τους, έχουν πλέον χαθεί. Θα μπορούσε με λίγη καλή θέληση και φροντίδα να έχουν σωθεί, γιατί μιας και χαθούν δεν ανακτώνται χωρίς να δημιουργηθεί μεγάλη αναταραχή».
Μεταξύ των «αδιαπραγμάτευτων δικαιωμάτων και ελευθεριών των εκλεγμένων εκπροσώπων της Αγγλίας» ήταν ότι «εντός της Βουλής είχαν το αναφαίρετο δικαίωμα να μιλούν και να ψηφίζουν ελεύθερα, χωρίς έλεγχο, περιορισμούς και εκφοβισμό για την άρση των διαταγμάτων ασυλίας και habeas corpus».* Το πού οδήγησε η καταπάτηση αυτών των δικαιωμάτων, μαζί με τον αυταρχισμό και την αυταρέσκεια της δυναστείας των Stuarts, είναι γνωστό: οδήγησε στην προ της γαλλικής Επανάσταση, στην καρατόμηση του βασιλιά Καρόλου 1ου και στην εγκαθίδρυση του πολιτεύματος της Res Publica.
Αυτά, ως «ανάμνηση του μέλλοντος», όπως γράφει στη "Μαρία Νεφέλη" ο Ελύτης. Χάριν του θέματος αυτού του άρθρου, στρέφομαι τώρα στον αυτοβιογραφικό λόγο: Έχω περάσει πενήντα χρόνια της ζωής μου μέσα σε πανεπιστήμια: στην Αμερική, στο Columbia, πτυχίο και μάστερ, στην Αγγλία, στο Cambridge, διδακτορικό και διδασκαλία επί σειρά ετών. Εκεί, οι καθιστικές διαμαρτυρίες ήταν σύνηθες φαινόμενο. Προ ετών, οι διδάσκοντες στα αγγλικά ΑΕΙ, λόγω της μείωσης των συντάξεών τους, κατέβηκαν σε απεργία. Καμιά κυβέρνηση δεν διανοήθηκε ποτέ να αντιμετωπίσει τις παραπάνω μορφές διαμαρτυρίας με την αστυνομία.
Τέλος, για 18 χρόνια είχα την τιμή να διδάξω, ως καθηγήτρια της Αγγλικής Λογοτεχνίας, στο εξαίρετο, ασφαλέστατο και επιστημονικά δημιουργικότατο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Μου προξένησε κάκιστη εντύπωση ο διασυρμός του από την ευρωβουλευτίνα της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη, στην προσπάθειά της να υποστηρίξει το απαράδεκτο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ στον τηλεοπτικό σταθμό Κόντρα.
Είναι πλέον κοινός τόπος ότι ο εξευτελισμός και η υποβάθμιση των πανεπιστημίων μας από την παρούσα κυβέρνηση στόχο έχει την πριμοδότηση των ιδιωτικών κολεγίων. Το ιδεολόγημα του δίπολου δημόσιο/ιδιωτικό έχει διχάσει την κοινωνία μας, αρχής γενομένης από το 2010. Ακόμα και μαγαζάτορες που αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο εξακολουθούν να τάσσονται υπέρ του ιδιωτικού τομέα! Μένει να δούμε αν ο χρόνος θα οδηγήσει τη δύσμοιρη Παιδεία μας σε καθυπόταξη στις απολυταρχικές, νεοφιλελεύθερες δυνάμεις του κέρδους, που θεωρούν πως η Υγεία και η Παιδεία αποτελούν προνόμια των ολίγων. Ο Κρόνος τρώει τα παιδιά του. Η νεολαία μας, καταδικασμένη στην ανεργία, θα υποστεί τώρα και τη στέρηση της μόρφωσης.
Συγχαρητήρια, κύριε πρωθυπουργέ!
* "Select Statutes and other Constitutional Documents of the reigns of Elizabeth and James I", Oxford, the Clarendon Press, 1913, σ.σ. 293,289, μετάφραση δική μου.
Η Τζίνα Πολίτη είναι ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ, διά βίου εταίρος του Churchill College, Cambridge
