Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Πέντε από τα πολλά ψέματα για την οικονομία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πέντε από τα πολλά ψέματα για την οικονομία

132881218_Mitsotakis.jpg

Σε συνέντευξή του την περασμένη Δευτέρα για την οικονομία ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρέθεσε χονδροειδέστατα ψέματα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αλχημείες για τη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων (των παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος;), έντεχνη παραπληροφόρηση για την πορεία των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, την αύξηση των μισθών, την ανεργία, το «καλάθι του νοικοκυριού». Αυτά είναι μερικά μόνο. Είπε και πολλά άλλα πέραν αυτών. Αλλά και πολλά «θα» για όσα θα κάνει την επόμενη τετραετία. Βεβαίως, μεσολαβούν εκλογές, οπότε όλα τα «θα» του είναι υπό την ισχυρή αίρεση της… πραγματικότητας.

Ψέμα 1ο: Η φορολόγηση των υπερκερδών

 «Ταυτόχρονα, από τον Φεβρουάριο θα τεθεί σε εφαρμογή και το market pass. Όπως ξέρετε, είναι μία σημαντική έκτακτη ενίσχυση, η οποία έχει ως σκοπό να περιορίσει την επίπτωση του πληθωρισμού στις βασικές αγορές που κάνουν οι πολίτες στα σούπερ μάρκετ. Θέλω να θυμίσω ότι το ποσό αυτό το οποίο έχει προϋπολογιστεί γύρω στα 600 εκατομμύρια, σημαντικό ποσό, θα προέλθει από την έκτακτη φορολόγηση των δύο ελληνικών διυλιστηρίων» (απάντηση Μητσοτάκη στον ΣΚΑΪ).

Ποια είναι, όμως, η αλήθεια;

Ως γνωστόν, τα μεγάλα διυλιστήρια είναι η Motor Oil και τα ΕΛ.ΠΕ. (πλέον HelleniQ Energy). Σύμφωνα με τα δελτία Τύπου των δύο εταιρειών:

- Κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022 η μεν Motor Oil εμφανίζει κέρδη προ φόρων (EBT) 1,277 δισεκατομμύρια, έναντι κερδών 260,2 το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Δηλαδή, κέρδη πάνω από το 2021 κατά 1,017 δισεκατομμύρια. Δηλαδή, το 90% μόνο του εννιαμήνου είναι 900 εκατ. τουλάχιστον.

- Επίσης, τα ΕΛΠΕ (HelleniQ Energy) στο εννιάμηνο του 2022 εμφανίζουν κέρδη προ φόρων 1,121 δισ. ευρώ (έναντι 255 στο εννιάμηνο 2021). Δηλαδή, υπερκέρδη 866 εκατ. επί 90% φόρος ίσον 779,4 εκατομμύρια.

Αθροιστικά, η κατά 90% υπερφορολόγηση των κερδών των δύο διυλιστηρίων θα αποδώσει εντός του 2023 τουλάχιστον 1,8 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία. Και προφανώς τα υπερκέρδη του τελευταίου τριμήνου του 2022 -που λείπουν από τον υπολογισμό που παραθέσαμε- είναι επίσης σημαντικά και θα πρέπει να αθροιστούν στα κατά προσέγγιση 1,8 δισ. του τριμήνου. Γιατί, λοιπόν, μόνο 600 εκατομμύρια για το market pass, που στην καλύτερη περίπτωση αντιστοιχεί σε 22 ευρώ ανά οικογένεια συν κάποια μικρή προσαύξηση;

Πέραν όμως αυτού, υπάρχει και το θέμα της φορολόγησης των υπερκερδών των παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος που αυξάνουν κατά πολύ το προαναφερθέν ποσόν (εφόσον, βεβαίως, περιληφθούν στην ειδική φορολογία του 90%, όπως λογικά θα έπρεπε). Μια πιθανή ένσταση θα ήταν ότι αυτά τα χρήματα το Δημόσιο θα τα εισπράξει το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Αυτό, όμως, δεν επηρεάζει τον προϋπολογισμό της χρονιάς. Επηρεάζει, όμως, τα ταμειακά διαθέσιμα προσωρινά. Αλλά όπως είπε και ο κΚ Μητσοτάκης, υπάρχουν 38 δισεκατομμύρια…

Ψέμα 2ο: Τα ελλείμματα

«Ουδέποτε διακινδυνεύσαμε τον δρόμο τον οποίον έχουμε χαράξει για τη σταδιακή μείωση των πρωτογενών ελλειμμάτων, για να έχουμε πια σήμερα τη δυνατότητα να έχουμε φτάσει στο σημείο να είμαστε σίγουροι ότι τον επόμενο χρόνο θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα» (απάντηση σε Mega-ΑΠΕ).

«Δείξε μου το παρελθόν σου να σου πω το μέλλον σου» λέει ο λαός μας παροιμία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μέσα σε τέσσερα χρόνια μετέτρεψε τα πρωτογενή πλεονάσματα σε πρωτογενή ελλείμματα και εκτόξευσε κατά 50 δισ. ευρώ και πλέον το δημόσιο χρέος. Και η ανάπτυξη, που το μείωσε ως ποσοστό του ΑΕΠ, οφείλεται είτε σε ασταθείς κυρίως παράγοντες (τουρισμός) είτε σε μη επαναλαμβανόμενους (έκτακτες ενισχύσεις και Ταμείο Ανάπτυξης από Ε.Ε.).

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έπεσε έξω και στις προβλέψεις για τα ελλείμματα του 2022. Ιδού:

«Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 11.656 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 13.400 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 14.872 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6.652 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 8.506 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 10.327 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021» (ανακοίνωση του υπ. Οικονομικών 25.1.2023).

Ιδού ποιες ήταν οι προβλέψεις της πριν έναν χρόνο, όταν ψήφιζε τον προϋπολογισμό του 2022:

Προβλέψεις προϋπολογισμού 2022, υπουργείου Οικονομικών (σελ. 55, πίνακας 3.1):

- Προβλεπόμενο έλλειμμα προϋπολογισμού 2022 μείον 10,17 δισεκατομμύρια. Επιτευχθέν αποτέλεσμα 11,65 δισεκατομμύρια (ανακοίνωση Σταϊκούρα 25.1.2023, όπου βεβαίως συγκρίνει το αποτέλεσμα με αυτά που είχε προβλέψει στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο, δηλαδή πριν περίπου ενάμιση μήνα, και ήξερε σχεδόν ακριβώς πού τελικά θα κλείσουν τα ελλείμματα).

- Προβλεπόμενο πρωτογενές έλλειμμα: μείον 2,296 δισεκατομμύρια ευρώ. Πραγματοποιηθέν: 6,652 δισεκατομμύρια. Βεβαίως και πάλι ο υπ. Οικονομικών του Κ. Μητσοτάκη για να δείξει ότι και πάλι πέτυχε τους στόχους του το συγκρίνει με αυτό (μείον 8,506 δισ. που ψήφισε λίγες ημέρες πριν κλείσει το 2022 ενώ «ήξερε»…).

Με την αλχημεία της σύγκρισης των «επιτευγμάτων» του προϋπολογισμού του 2022 με στοιχεία προφανώς φουσκωμένα που απείχαν μόλις 20 ημέρες από το κλείσιμο της χρονιάς, οι Σταϊκούρας και Μητσοτάκης και «πάλι πέτυχαν καλύτερα αποτελέσματα». Βεβαίως, όλα αυτά τα νούμερα, που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, τα ψήφισε η ίδια κυβέρνηση. Και όταν διαπίστωσε ότι θα έπεφτε έξω, κατέβασε τον πήχη. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι πέρασε από κάτω. Γιατί «ποτέ δεν διακινδυνεύεις να πέσεις έξω» όταν κάνεις ζαβολιές. Κατά τα λοιπά, του χρόνου θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα (με ποια κυβέρνηση άραγε;). Η «μαύρη αλήθεια» για τον Κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του είναι ότι όλη την τετραετία του επιβάρυναν το δημόσιο χρέος σχεδόν 51 δισ. ευρώ! Και δεν πέτυχαν ποτέ πρωτογενή πλεονάσματα. Υπήρξε, βεβαίως, η πανδημία και ίσως αυτή είναι η μόνη σοβαρή δικαιολογία, μόνο όμως για το 2020.

Ψέμα 3ο: Η αύξηση μισθών από Απρίλιο

 «Η 1η Απριλίου είναι μια απολύτως εύλογη ημερομηνία για την αύξηση του κατώτατου μισθού, για τον απλούστατο λόγο ότι τότε ουσιαστικά ξεκινάει η τουριστική περίοδος, πρώτο μήνα του δεύτερου τριμήνου του έτους… Και επειδή πάρα πολλοί εργαζόμενοι στον τουρισμό αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, είναι σωστό η αύξηση του κατώτατου μισθού να αφορά όλη ουσιαστικά την τουριστική περίοδο. Άρα, να έχει νομοθετηθεί από 1ης Απριλίου και να αφορά και τις αποδοχές του Απριλίου. Αυτό ως προς το ερώτημά σας για το αν συνδέεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο αυτή η επιλογή μας με τον χρόνο των εκλογών» (απάντηση σε ερώτηση του Πρώτου Θέματος).

Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει…

Με μέσο πληθωρισμό κοντά στο 10%, θα δοθεί μια πολύ μικρότερη ποσοστιαία αύξηση από την 1η Απριλίου επειδή από τότε ξεκινά η τουριστική σεζόν. Και γιατί όχι από 1ης Ιανουαρίου; Προφανώς για να κερδίσουν οι πέραν των τουριστικών επιχειρήσεις 3 μήνες αυξημένων μισθών. Αυτή είναι η απολύτως λογική εξήγηση. Και για να μην αυξηθούν τα επιδόματα ανεργίας επίσης.

 Ψέμα 4ο: Η ανεργία και ο… ψυκτικός

 «Θα σας έλεγα ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολλοί νέοι μας πια επιλέγουν, αντί να πάνε σε πανεπιστήμια, να πάνε σε ΙΕΚ, σε δημόσια ΙΕΚ. Διότι τα δημόσια ΙΕΚ προσφέρουν ειδικότητες που οι νέοι μας γνωρίζουν ότι θα τους επιτρέψουν, εφόσον ολοκληρώσουν το πρόγραμμα σπουδών τους, να προωθηθούν εύκολα από την αγορά εργασίας» (απάντηση Μητσοτάκη σε ΑΝΤ1).

Προφανώς δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να επιλέξουν ιδιωτικά «ΑΕΙ» ή να φύγουν στο εξωτερικό γα σπουδές. Ειδικά για τους προερχόμενους από χαμηλού εισοδήματος οικογένειες το κλείσιμο του δρόμου προς την Ανώτατη Εκπαίδευση τροφοδοτεί τα ΙΕΚ. Το… εύρημα του ψυκτικού από το Περιστέρι σε νέα έκδοση…

Ποια είναι, όμως, η πραγματική τάση και κατάσταση σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat;

«Οσον αφορά το ποσοστό ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών, τον Νοέμβριο του 2022 ήταν 15,1% στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη, από 15% τον προηγούμενο μήνα. Στην Ελλάδα το ποσοστό ανεργίας των νέων αυξήθηκε στο 31,3% τον Νοέμβριο, από 27,9% τον Οκτώβριο. Τον Νοέμβριο του 2021 το ποσοστό ανεργίας των νέων ήταν στο 32,3%.

Το ποσοστό ανεργίας ήταν υψηλότερο μεταξύ των γυναικών στην Ελλάδα, με 14,7% τον Νοέμβριο του 2022, έναντι 8,7% για τους άνδρες» (Eurostat, www.neolaia,gr, 10.1.2023).

Χρειάζονται άλλα σχόλια;

Ψέμα 5ο: Το «καλάθι του νοικοκυριού»

 «Διαβάζω και εγώ διάφορους “illuminati” οικονομικούς αναλυτές, οι οποίοι μας ασκούν κριτική για την επιδοματική μας πολιτική. Αμφιβάλλω αν ποτέ οι ίδιοι έχουν πάει στο σούπερ μάρκετ να αγοράσουν προϊόντα για το νοικοκυριό τους» (από απάντηση σε ερώτηση του iefimerida).

Είναι προφανέστατο ότι έχων ιδία εικόνα ο Κ. Μητσοτάκης από τις συνεχείς επισκέψεις του στα «σούπερ μάρκετ» για τα οικογενειακά ψώνια έχει ιδίαν αντίληψη για το τι συμβαίνει, σε αντίθεση με τους illuminati αναλυτές που στέλνουν τους «μπάτλερ» τους για ψώνια…

«Θα σας έλεγα ότι υπάρχει μια σχετική -και είμαι ήπιος- αναντιστοιχία μεταξύ της εικόνας η οποία δημιουργείται και της πραγματικότητας, όπως τουλάχιστον αυτή υποστηρίζεται από τα στοιχεία […] Επιτρέψτε μου να σας πω, η δική μου εικόνα είναι ότι οι πολίτες αυτό το οποίο λένε είναι “θα θέλαμε κι άλλα”, λογικό είναι, “καλή η προσπάθεια, θα θέλαμε και κάτι παραπάνω”. Νομίζω ότι αυτό είναι μια δίκαιη αποτύπωση. Λοιπόν, δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι το “καλάθι” δεν έχει δουλέψει σε πολλά επίπεδα…» (από απάντηση στην εφημερίδα Δημοκρατία).

Αλλά ποια είναι η πραγματικότητα;

1. Αποτελέσματα έρευνας ALCO

- Το 71% των εργαζομένων δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών το έχει οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης βασικών ειδών διατροφής.

- Το 80% των εργαζομένων δηλώνει ότι δεν έχει υπάρξει αύξηση στον μισθό του εντός του 2022.

- Το 39% των εργαζομένων δηλώνει ότι εργάζεται παραπάνω από το κανονικό ωράριό του. Το 48% εξ αυτών δηλώνει ότι εργάζεται πάνω από 7 ώρες την εβδομάδα.

- Το 49% δηλώνει ότι δεν πληρώνεται για την υπερωριακή του εργασία

2. Ερευνα MRB

Το 73,3% των καταναλωτών αποδίδει την άνοδο των τιμών σε αισχροκέρδεια.

3. Ενωση Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδος - ΓΣΕΕ (Ιανουάριος 2023)

Τα προϊόντα που μπήκαν στο «καλάθι του νοικοκυριού» αυξήθηκαν κατά 70%.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL