Ακόμη ένα ηχηρό «χαστούκι» εισέπραξε η κυβέρνηση της Ν.Δ. από την Κομισιόν. Αυτή τη φορά η αιτία ήταν το κυβερνητικό σχέδιο για την αξιοποίηση των πόρων από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, το οποίο η Ν.Δ. προορίζει για λίγους και εκλεκτούς. Και όχι για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν σχεδόν το 95% του συνόλου των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ζητήθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με την επιλογή των εταιρειών που θα επωφεληθούν από τα δάνεια του ταμείου ανάκαμψης από ορισμένα κράτη - μέλη από την Ελλάδα μετά τις πρώτες τεχνικές συνεδριάσεις στο Συμβούλιο της Ε.Ε. αναφορικά με την έγκριση των σχεδίων ανάκαμψης της κάθε χώρας.
Ως εκ τούτου, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε αλλαγές ούτως ώστε το σχέδιο να λάβει το «πράσινο φως» κατά τη συνεδρίαση του Ecofin της ερχόμενης Τρίτης.
Ορισμένα κράτη - μέλη, υποκινούμενα από τη Γερμανία, έθεσαν ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που η Ελλάδα επιλέγει τις εταιρείες και τι σχεδιάζει να κάνει η Αθήνα για να αποφύγει τον εκτοπισμό των ιδιωτών επενδυτών. Η ανησυχία αφορούσε το ότι η κυβέρνηση θα δώσει προτεραιότητα σε «ασφαλείς» επενδύσεις -οι οποίες έτσι κι αλλιώς θα λάμβαναν χρήματα από τις τράπεζες- και όχι σε επενδύσεις υψηλού κινδύνου και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που υπέστησαν σοβαρές ζημίες λόγω του κορωνοϊού.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα θα λάβει 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), του ταμείου της Ε.Ε. για την ανάκαμψη από την πανδημία.
Σύγκριση με άλλες χώρες
Ήδη από το πρώτο στάδιο του σχεδιασμού απουσίασε κάθε στοιχείο ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η απόφαση της κυβέρνησης της Ν.Δ. να θέσει σε προσχηματική δημόσια διαβούλευση μόνο τις στρατηγικές κατευθύνσεις του σχεδίου που κατέθεσε αποκάλυψε την πρόθεσή της να ετοιμάσει ένα σχέδιο για λίγους και ενδεχομένως εκλεκτούς.
Σύμφωνα και με έκθεση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), η διαβούλευση που έγινε στην Ελλάδα δεν είχε καμία ουσιαστική επίδραση στον σχεδιασμό της κυβέρνησης, ενώ, αντιθέτως, σε άλλες χώρες, όπως στην Ιταλία, τη Μάλτα, την Κύπρο, τη Φινλανδία και τη Βουλγαρία, εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και κοινωνικοί εταίροι αναφέρουν ότι συμμετείχαν ενεργά σε όλη τη διαδικασία του σχεδιασμού και μάλιστα σημαντικό μέρος των προτάσεών τους έχει ληφθεί υπόψη από τις κυβερνήσεις τους.
Σύμφωνα με μελέτη της Societe Generale, η Ελλάδα είναι η χώρα που διαθέτει τα λιγότερα κονδύλια (σχεδόν 17%) για την κοινωνική συνοχή, σε σχέση με την Ιταλία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία, οι οποίες διαθέτουν σε αυτή το 20% και πάνω των δαπανών τους.
Κατά αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα πρωταγωνιστεί αρνητικά στην ενίσχυση των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. Αντιθέτως, η Πορτογαλία, για παράδειγμα, θα χρησιμοποιήσει μέρος του δανείου για τη χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών (προσιτές φοιτητικές εστίες και προσιτή κοινωνική στέγη) και μέρος του δανείου για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, ιδίως μικρών και μεσαίων, οι οποίες ανήκουν σε τομείς στρατηγικής σημασίας. Ομοίως, η Σλοβενία θα αξιοποιήσει το δάνειο του ταμείου ανάκαμψης για την περιφερειακή της ανάπτυξη και για τη χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών διοχετεύοντάς το αφενός σε τοπικούς φορείς και κοινότητες προκειμένου να υλοποιηθούν έργα σε περιοχές με υψηλό επίπεδο προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος και περιοχές που έχουν μεγάλες επιπτώσεις σε τοποθεσίες του προγράμματος Νatura 2000 και αφετέρου στο Ταμείο Στέγασης και σε συναφείς οργανώσεις για την κατασκευή ή αγορά κοινωνικών κατοικιών.
