Δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η σύνδεση (ναυτικοί + ύποπτα στοιχεία) εκπροσωπεί τον κοινό λόγο, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Μοσχόπουλος, αν και βρίσκω ότι σε κάποια άλλη εποχή είχε πιθανότητες να είναι αληθινή στους χώρους των λιμανιών. Σε μια ολόκληρη ζωή που διαδραματίζεται κοντά ή πάνω στις θάλασσες, σε μια χώρα ίσως με τον πιο θαλασσόλυκο λαό είναι επόμενο να έχουμε μια νεοελληνική λογοτεχνική παραγωγή για τη θάλασσα, με τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, τον Παπαδιαμάντη, τον Φώτη Κόντογλου, τον Στρατή Μυριβήλη και φυσικά τον Νίκο Καββαδία. Και οι άλλοι λαοί εισέφεραν σ’ αυτές τις θαλασσογραφίες το κατά δύναμη, όπως π.χ. οι Αμερικανοί έβγαλαν από τα μέσα του 19ου αιώνα έναν Χέρμαν Μέλβιλ να μιλάει στο «Μόμπι Ντικ» για όλα τα δεινά της θάλασσας - συν την αξεπέραστη επιθυμία του πλοιάρχου να πάρει ρεβάνς για ένα χαμένο άκρο του.
Η θάλασσα ήταν και εξακολουθεί να είναι μεγάλη, παρ’ όλες τις διευκολύνσεις που τη μικραίνουν! Είναι υπερδιπλάσια της στεριάς και μπορεί να διοχετεύει στους θαυμαστές της μια αίσθηση απεραντοσύνης που το καλύτερο γουέστερν δυσκολεύεται να δώσει.
Ο συγγραφέας Μοσχόπουλος -καπετάνιος ο ίδιος- δεν έχει τι να πρωτοθυμίσει σε μια σειρά αφηγημάτων, με μια γλώσσα δύσκολη, αλλά πάντως προερχόμενη από έναν άνθρωπο «της δουλειάς». Να πούμε πριν απ’ όλα για τα 40 εκατομμύρια Αφρικανών που στοιβάχτηκαν στα αμπάρια για να μεταφερθούν και να αποδώσουν πρωτογενή αξία στην Αμερική; Να πούμε για την πειρατεία, που βρίσκεται ολοζώντανη στις ημέρες μας και δίχως να υψώνει μαύρες σημαίες με τη νεκροκεφαλή επιδρά στην κίνηση των πλοίων; Να πούμε για τα επεισόδια μιας ζωής και μιας καριέρας; Να πούμε ιστορίες όπως αυτή για τον Φερδινάνδο Παλαιολόγο, που ήταν απόγονος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και που θάφτηκε στα μακρινά Μπαρμπάντος;
Οι ιστορίες που μας αφηγείται ο Μοσχόπουλος αναφέρονται στην ελληνική ναυτοσύνη κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά. Ξεκινάνε από την Κατοχή και φθάνουν έως τις ημέρες μας, με τα κρουαζιερόπλοια και τα πλοία - καζίνο. Είναι δύο βιβλία: το ένα «Ταξιδεύοντας στις θάλασσες του κόσμου», το άλλο «Κλείνοντας το μάτι στα κύματα». Είναι ιστορίες από ένα σύγχρονο βλέμμα, που όμως διατηρεί στο ακέραιο την ταξιδιωτική αίγλη.
