Εδώ και 37 μήνες, από τότε που ο ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας Ζακ Κωστόπουλος έμεινε νεκρός στο κράσπεδο της οδού Γλάδστωνος, δεμένος με χειροπέδες, λιντσαρισμένος από ένα μπουλούκι αστυνομικών, μαγαζατόρων και έναν διασώστη του ΕΚΑΒ, και μέχρι σήμερα, δύο κόσμοι συγκρούονται γύρω από τη μνήμη του. Σε αυτή την περίπτωση, κανείς δεν βγήκε υποκριτικά να καταδικάσει τον φόνο ως ακραία ενέργεια ή να μιλήσει για μεμονωμένη περίπτωση και ατύχημα. Οι δολοφόνοι και οι φίλοι τους εξέφρασαν ανοιχτά την υπερηφάνειά τους γι' αυτόν τον φόνο, τον υπερασπίστηκαν μέχρι τέλους και μπήκαν σε μια μάχη για τη σκύλευση του νεκρού από την οποία δεν βγήκαν ποτέ.
Η εικόνα αυτή δεν άλλαξε ούτε με την έναρξη της δίκης, που ξεκίνησε μετά από περισσότερα από τρία χρόνια από τη δολοφονία και έναν χρόνο μετά την περσινή αναβολή, η οποία δόθηκε για να γίνει η δίκη χωρίς περιοριστικά μέτρα, τα οποία ωστόσο υπάρχουν αυτούσια και φέτος. Η ομάδα των συνηγόρων υπεράσπισης, ορισμένοι από τους οποίους είναι συνεργάτες του Θάνου Πλεύρη, ο οποίος μόλις που πρόλαβε να αποχωρήσει για να μην δημιουργήσει κακή εντύπωση η συνύπαρξη της ιδιότητας του υπουργού Υγείας με εκείνη του υπερασπιστή φονιάδων, συνέχισε το γαϊτανάκι του θράσους τον δολοφόνων από εκεί που είχε μείνει. Έχοντας απέναντί τους τους πιο στενούς συγγενείς του Ζακ, επανέφεραν όλα τα μυθεύματα της πρώτης αστυνομικής ανακοίνωσης, τα οποία πρόσχαρα επαναλάμβαναν τις πρώτες μέρες μετά τον φόνο οι Τατιάνες Στεφανίδου των ελληνικών ΜΜΕ: ο Ζακ ήταν ίσως ληστής, κρατούσε ίσως ένα κομμάτι γυαλί (το μαχαίρι έχει πια αποκλειστεί ήδη από τη δικογραφία), έπαιρνε ίσως ναρκωτικά (που δεν βρέθηκαν ούτε κατ’ ελάχιστο στο σώμα του από την τοξικολογική εξέταση), είχε ίσως κάποιο πρόβλημα υγείας, το οποίο τον οδήγησε στον θάνατο ανεξάρτητα από το λιντσάρισμα και το ποδοπάτημα στο κεφάλι.
Οι «οικογενειάρχες»
Κυρίως όμως, οι συνήγοροι υπεράσπισης θέλουν να θυμίσουν ότι οι πελάτες τους, αστυνομικοί και ιδιοκτήτες καταστημάτων, ανήκουν σε έναν άλλον κόσμο από αυτόν του θύματός τους: τον «κανονικό». Οι δημοσιογράφοι που προσπαθούσαμε να παρακολουθήσουμε τη δίκη, άλλοτε καθήμενοι εναλλάξ ο ένας μετά τον άλλον και άλλοτε κρυφακούγοντας έξω από την πόρτα, μετά την απόφαση της έδρας να επιτρέψει την παρουσία μόνο τεσσάρων ταυτόχρονα μέσα στην αίθουσα, χάσαμε το μέτρημα μπαινοβγαίνοντας για το πόσες φορές ανέφεραν ότι οι πελάτες τους είναι «οικογενειάρχες». Οικογενειάρχες, άνδρες, ετεροφυλόφιλοι, αρχηγοί της οικογένειάς τους, αστυνομικοί και μαγαζάτορες. Η υπεράσπισης προσπαθεί να υποβάλει στην έδρα και στους ενόρκους ότι δικάζει ανθρώπους που είναι «όπως θα έπρεπε να είναι», όχι τίποτα εναλλακτικούς και ομοφυλόφιλους όπως το θύμα τους.
Και η οικογένεια
Ο άλλος κόσμος σε αυτή την πρώτη μέρα της δίκης δεν αναδείχθηκε μόνο από τους συγκεντρωμένους και τις συγκεντρωμένες έξω από το Εφετείο ή τους εκπροσώπους των ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεων και της κίνησης Δικαιοσύνη για τον Ζακ. Εκπροσωπήθηκε επίσης πανάξια από τους δύο γονείς και τον έναν αδερφό του Ζακ, που ανέπτυξαν έναν λόγο ανοχής και συναίσθησης των αποχρώσεων σε κάθε σημείο των καταθέσεών του. Ακόμα κι όταν οι τόνοι σηκώθηκαν, η οικογένεια του νεκρού δεν έκανε βήμα από αυτή την ανάπτυξη της ιδέας της ανοχής. Ακόμα κι όταν η μάνα του Ζακ έσπασε, δεν εξέφρασε καμιά λέξη μίσους, το αντίθετο: ρώτησε τους φονιάδες γιατί είχαν τόσο μίσος για το παιδί της.
Ο πατέρας του Ζακ Κωστόπουλου, Ευθύμης, μίλησε ευθαρσώς για την απόπειρα συγκάλυψης της υπόθεσης από την αστυνομία, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τους αστυνομικούς «διπλά δολοφόνους». Ο αδερφός του, Νίκος, μίλησε για τα κενά της δικογραφίας και της διαδικασίας η οποία οδήγησε σε αυτήν και βέβαια στάθηκε αυστηρός και ακλόνητος απέναντι στη θρασύτατη προσπάθεια των συνηγόρων υπεράσπισης να του βάλουν στο στόμα ότι ο Ζακ κρατούσε γυαλί. Και οι δύο μίλησαν για έναν άνθρωπο που απεχθανόταν τη βία, που αγαπούσε τη ζωή, που γνώριζε ότι ήταν οικονομικά ασφαλής και που ήταν υγιής.
Δίκη με απουσίες
Η δίκη αυτή ξεκινά ακρωτηριασμένη. Ως προς τη σύνθεση των ανθρώπων στο εδώλιο του κατηγορουμένου και ως προς το κατηγορητήριο. Τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι, τρεις αστυνομικοί και ο διασώστης του ΕΚΑΒ, παρακολουθούν τη δίκη από το σπίτι τους χωρίς να τους έχουν αποδοθεί κατηγορίες μέχρι στιγμής, κάτι που έχουν ζητήσει να γίνει οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής. Όσο για το κατηγορητήριο, αυτό για την ώρα δεν ονοματίζει αυτό που συνέβη στις 21 Σεπτεμβρίου 2018 στην οδό Γλάδστωνος: τον φόνο. Οι κατηγορούμενοι δεν αντιμετωπίζουν κατηγορία για ανθρωποκτονία αλλά για πρόκληση θανάσιμη σωματικής βλάβης. Η πολιτική αγωγή εκτιμά ότι αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα στη δίκη και κυρίως στην απόφαση. Οι περιπτώσεις που αυτό συνέβη δεν είναι πολλές. Ωστόσο, το οπτικοακουστικό υλικό, που θα παίξει εκ των πραγμάτων πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη δίκη, μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Άλλωστε, οι δύο κόσμοι που συγκρούονται εδώ και 37 μήνες θα συγκρουστούν με όλα τους τα επιχειρήματα στους επόμενους μήνες που θα εξελιχθεί αυτή η δίκη. Και η έδρα μαζί με τους ενόρκους θα κληθεί να επιλέξει κόσμο.
