Επιμένει στον εσωτερικό δανεισμό των ΟΤΑ η κυβέρνηση και την ίδια ώρα προωθεί ιδιωτικοποιήσεις μέσω των αναπτυξιακών οργανισμών στους οποίους θα αναθέτει την υλοποίηση τεχνικών έργων παρακάμπτοντας τον κύριο κορμό των τεχνικών υπηρεσιών δήμων και περιφερειών. Πρόκειται για τρεις νέες διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για το σύστημα εσωτερικού ελέγχου στον δημόσιο τομέα.
Συγκεκριμένα, στο νομοσχέδιο Βορίδη παρατείνεται έως την 30ή Ιουνίου του 2021 ο εσωτερικός δανεισμός των ΟΤΑ. Έτσι, αξιοποιώντας προγενέστερη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, δίνεται εκ νέου η δυνατότητα στους δήμους να διαθέτουν ποσοστό της τακτικής επιχορήγησης που έχει προϋπολογιστεί για το 2021 προς κάλυψη έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού. Μέχρι εκείνη την ημέρα, επίσης, θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδα από τα ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα για την κάλυψη άλλων αναγκών των δήμων που σχετίζονται με τον κορωνοϊό.
Παράλληλα, με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής των δήμων υπάρχει η δυνατότητα έως την 30ή Ιουνίου του 2021 για μεταφορά ποσών από πάσης φύσεως ανειδίκευτες πιστώσεις με σκοπό την κάλυψη λειτουργικών αναγκών των υπηρεσιών ανταποδοτικού χαρακτήρα. Προϋπόθεση για το τελευταίο είναι η αναμόρφωση του εκτελούμενου προϋπολογισμού.
Προβληματισμός δημάρχων
Όμως γεννώνται ερωτήματα για την παράταση ισχύος της συγκεκριμένης διάταξης, η οποία θεσπίστηκε μέσω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου τη 13η Απριλίου 2020. Η εν λόγω ρύθμιση είχε προκαλέσει έντονο προβληματισμό στους δημάρχους, καθώς δεν ήταν πειστική η αόριστη δέσμευση του τότε υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου για στήριξη των δήμων στη μάχη του κορωνοϊού. Πέρασαν αρκετοί μήνες και η ανησυχία αυτή -δυστυχώς- επιβεβαιώθηκε, καθώς από τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών για το 2020 -που ο Τ. Θεοδωρικάκος σκοπίμως απέκρυπτε- προκύπτει έλλειμμα 400 εκατ. ευρώ στα ταμεία των 332 δήμων.
Η δε κυβερνητική δέσμευση για στήριξη των δήμων δεν ανταποκρίθηκε στις πραγματικές ανάγκες. Για το 2020 εκταμιεύτηκαν από το κρατικό ταμείο μόλις 170 εκατ. ευρώ και προ ημερών ο αναπληρωτής υπουργός Στέλιος Πέτσας προχώρησε στην εκταμίευση ακόμη 50 εκατ. ευρώ. Κι όλα αυτά την ώρα που ο κορωνοϊός καλπάζει και οι ανάγκες των δήμων για προστασία της δημόσιας υγείας παραμένουν πιεστικές.
Αντί της ουσιαστικής στήριξης των δήμων τόσο με πρόσθετη χρηματοδότηση όσο και με σταθερό προσωπικό, η κυβέρνηση μεθοδεύει διά της οικονομικής ασφυξίας τους την προώθηση υβριδικών μηχανισμών που αποσκοπούν στην ιδιωτικοποίηση βασικών δομών και υπηρεσιών των δήμων. Κι αυτό η κυβέρνηση επιδιώκει να το υλοποιήσει μέσω των Αναπτυξιακών Οργανισμών των ΟΤΑ. Σημειωτέον ότι έως το τέλος του μήνα όσοι ΟΤΑ επιθυμούν να ιδρύσουν Αναπτυξιακούς Οργανισμούς πρέπει να λάβουν απόφαση και ακολούθως να τους εγγράψουν στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο.
«Δούρειος Ίππος» οι αναπτυξιακές
Κι ενώ αυτή η διαδικασία είναι σε εξέλιξη, στο νομοσχέδιο Βορίδη έρχεται νέα διάταξη, η οποία διευρύνει τη συμμετοχή φορέων στο μετοχικό κεφάλαιο. Έτσι, προβλέπεται η ένταξη της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ Α.Ε.). Παράλληλα, οι ιδιώτες μπορούν να συμμετέχουν αθροιστικά έως 3% στο μετοχικό κεφάλαιο. Πρόκειται για φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, επιστημονικούς φορείς, επιμελητήρια, φορείς συλλογικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και οικονομικών συμφερόντων, συνεταιρισμούς και ενώσεις αυτών. Επίσης, κατ’ εξαίρεση, οι περιφέρειες και οι δήμοι με πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων μπορούν να συστήσουν και μονομετοχικό Αναπτυξιακό Οργανισμό εισφέροντας το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου.
Έντονη είναι η αντίδραση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανώτατων Σχολών (Π.Ο. - ΕΜΔΥΔΑΣ), που υπογραμμίζει ότι η κυβερνητική μεθόδευση για τη σύσταση αναπτυξιακών οργανισμών αποσκοπεί στην «υποκατάσταση των δημόσιων υπηρεσιών από διάφορα «ευέλικτα» ιδιωτικά σχήματα και τη λειτουργία τους με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια που θα υπηρετούν ανεμπόδιστα τους σχεδιασμούς και τις προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων».
Την ίδια ώρα, με ακόμη μία διάταξη δίνεται δυνατότητα σε οκτάμηνης διάρκειας συμβασιούχους μηχανικούς να έχουν δικαίωμα υπογραφής για έργα που είτε είναι με εθνικούς πόρους είτε είναι συγχρηματοδοτούμενα, τύπου ΕΣΠΑ. Πρόκειται για επιδίωξη των δημάρχων και περιφερειαρχών προκειμένου «να εκτελούν τεχνικό έργο χωρίς τους ‘ασφυκτικούς ελέγχους’ του Δημοσίου», όπως καταγγέλλει η Ομοσπονδία, υπενθυμίζοντας το «αμαρτωλό παρελθόν» των αναπτυξιακών εταιρειών, «με πιο πρόσφατο παράδειγμα το έλλειμμα εκατομμυρίων της Αναπτυξιακής Πελοποννήσου Α.Ε.!».
