Με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου κρίθηκε αντισυνταγματικός νόμος του 2021 στη Λιθουανία, με βάση τον οποίο επιτρέπεται στις αρχές να φυλακίζουν επί μήνες τους μετανάστες σε κέντρα κράτησης, εάν ο αριθμός τους αυξηθεί.
Πρόκειται για ένα νόμο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο το καλοκαίρι του 2021 και άνοιγε το «δρόμο» για την κράτηση των μεταναστών που δεν έχουν έγγραφα, έως και έξι μήνες ενώ ταυτόχρονα περιορίζει και τα δικαιώματά τους στην άσκηση έφεσης.
Το τιμωρητικό αυτό μέτρο, είχε σκοπό να αποτρέψει τους μετανάστες από το να έρχονται μαζικά στα σύνορα της χώρας – μέλους της ΕΕ από τη Λευκορωσία. Ωστόσο, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις και κατακραυγή από ανθρωπιστικές οργανώσεις.
Ο πρωθυπουργός Ίνγκριντα Σιμονάιτε είχε δηλώσει τότε πως η πολιτική αυτή θα απέτρεπε τους μετανάστες από το να συνεχίσουν τον δρόμο τους προς την ΕΕ — προορισμό που προτιμά η μεγάλη πλειονότητα των μεταναστών που φθάνει σε έδαφος της ΕΕ τα τελευταία χρόνια.
Στην απόφασή του το Συνταγματικό Δικαστήριο ανέφερε μεταξύ άλλων πως οι βουλευτές είχαν το δικαίωμα να νομοθετήσουν την κράτηση μεταναστών όταν «εκτοξεύεται» οι αριθμοί τους. Όμως, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, εντοπίστηκε παραβίαση του Συντάγματος, απαγορεύοντας την εξατομικευμένη αποτίμηση της κατάστασης ενός μετανάστη και αφαιρώντας το δικαίωμά τους να ασκήσουν έφεση σε δικαστήριο.
Οι βουλευτές περιόρισαν «το δικαίωμα στην ελευθερία περισσότερο από όσο ήταν απαραίτητο προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους», δήλωσε ο πρόεδρος του δικαστηρίου ανακοινώνοντας την ετυμηγορία.
Η απόφαση ήταν το αποτέλεσμα έφεσης που είχε ασκήσει Ιρακινός μετανάστης εναντίον της εξάμηνης κράτησής του το 2021-2022 την οποία είχαν απορρίψει κατώτερα δικαστήρια.
Περισσότεροι από 4.000 μετανάστες εισήλθαν σε αυτή τη δημοκρατία της Βαλτικής των 2,7 εκατ. κατοίκων από τη Λευκορωσία το 2021, κυρίως Ιρακινοί πολίτες. Η κυβέρνηση άρχισε να στέλνει όλους τους μετανάστες πίσω στα σύνορα από τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς και το κοινοβούλιο μετέτρεψε την πρακτική αυτή σε νόμο τον Απρίλιο του 2023, απορρίπτοντας τις ανησυχίες οργανώσεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
