Δεν είναι η πρώτη ούτε η μοναδική περίπτωση χώρας όπου η εξουσία είναι… οικογενειακή υπόθεση. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα, ορισμένα και στον δυτικό κόσμο.
Ενδεικτικά, στην Πολωνία, οι δίδυμοι αδελφοί Κατσίνσκι μοιράζονταν την εξουσία, ο ένας, ο Λεχ, ως Πρόεδρος και ο άλλος, ο Γιάροσλαβ, ως πρωθυπουργός, από τα μέσα του 2006 ώς τα τέλη του 2007.
Δυστυχώς όμως, η συγκυρία είναι πολύ κακή για να μπορεί να συνδυαστεί αυτή η "ιδιαιτερότητα" με τις ακραίες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως λόγω πανδημίας και, τελευταία, εξαιτίας του πολέμου, πόσω μάλλον όταν μια οικονομία είναι ευάλωτη ή θύμα κακοδιαχείρισης. Το κοκτέιλ οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, που κινδυνεύει να διολισθήσει σε ανθρωπιστική, είναι ήδη εκρηκτικό σε πολλά μέρη του κόσμου.
Ενδεχομένως, αν δεν είχαν μεσολαβήσει αυτά τα δύο κομβικά γεγονότα, πανδημία και πόλεμος, και η ισχυρή πολιτική οικογένεια των Ρατζαπάκσα στη Σρι Λάνκα δεν θα είχε πρόβλημα. Το μοίρασμα της εξουσίας μεταξύ των δύο αδελφών, του Προέδρου Γκονταμπάγια και του πρωθυπουργού Μαχίντα, ήταν μέχρι πρότινος αρμονικό, παρά τη δραματική βουτιά τής κάποτε ανερχόμενης σιναλέζικης οικονομίας, με ισχυρούς πυλώνες το δυτικό outsourcing στα ρούχα και τα παπούτσια, την τουριστική βιομηχανία και φυσικά τα αγροτικά προϊόντα που “παίζουν” στις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων, τσάι και καουτσούκ.
Η εντεινόμενη οικονομική κρίση είναι η χειρότερη από την ανεξαρτησία της ασιατικής χώρας το 1948. Τα συναλλαγματικά αποθέματα έχουν σχεδόν εξανεμιστεί και η κυβέρνηση δεν μπορεί να εισαγάγει τρόφιμα, καύσιμα και φάρμακ,α με αποτέλεσμα δραματικές ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, πολύωρες διακοπές ρεύματος -ώς και 13 ώρες την ημέρα!- και φόβους για πείνα. Ο πληθωρισμός τρέχει ανεξέλεγκτος, αφού το οικονομικό επιτελείο του Ρατζαπάκσα προχώρησε σε κατακόρυφη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος τον περασμένο μήνα ενόψει των συνομιλιών με το ΔΝΤ για ένα πρόγραμμα άμεσης στήριξης.
Έτσι, το ηφαίστειο της λαϊκής οργής στη Σρι Λάνκα των 22 εκατομμυρίων εξερράγη χθες προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Οργισμένοι διαδηλωτές εισέβαλαν στο συγκρότημα της πρωθυπουργικής κατοικίας στο Κολόμπο και απαίτησαν την παραίτηση των αδελφών Ρατζαπάκσα κατηγορώντας τους για ανικανότητα και διαφθορά. Η παραίτηση του Μαχίντα, του πρωθυπουργού, τη Δευτέρα, φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή για να κατευνάσει την οργή.
Είναι ξεκάθαρο ότι η κατάσταση δεν θα ηρεμήσει αν δεν φύγει και ο Γκοταμπάγια, όσο κι αν ο τελευταίος επιμένει ότι θα διορίσει κυβέρνηση “εθνικής ενότητας”.
Οι συγκρούσεις με τις δυνάμεις της τάξης που ακολούθησαν ήταν άγριες και αιματηρές, σε σημείο που προκάλεσαν την αντίδραση του ΟΗΕ. Επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ανάμεσά τους ένας βουλευτής και δύο τοπικοί αξιωματούχοι, ενώ άλλοι 250 τραυματίστηκαν.
Οι αναφορές για δράση πραιτωριανών των Ρατζαπάκσα κατά των αντικυβερνητικών διαδηλωτών είναι πολλές. Οπλισμένοι με σιδερόβεργες και καδρόνια πολλοί από αυτούς έφτασαν με πούλμαν στο Κολόμπο και επιτέθηκαν βίαια στον χώρο των αντικυβερνητικών διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν σχεδόν 200 άνθρωποι. Σε δύο άλλα ξεχωριστά επεισόδια, πολιτικοί του κυβερνώντος κόμματος άνοιξαν πυρ εναντίον αντικυβερνητικών διαδηλωτών σκοτώνοντας τρία άτομα και τραυματίζοντας τουλάχιστον πέντε.
Ο στρατός, που εδώ και μήνες είναι σε κατάσταση επιφυλακής, επενέβη και φυγάδευσε νωρίς χθες το πρωί τον πρωθυπουργό και την οικογένειά του από την πρωθυπουργική κατοικία. Οι Ρατζαπάκσα ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό την πολιτική της Σρι Λάνκα εδώ και δύο δεκαετίες αλλά πλέον η "αυθεντία" τους αμφισβητείται ακόμη κι από εκείνους που είχαν υποστηρίξει κάποτε την εθνικιστική πολιτική τους. Ενώ ο Πρόεδρος επιμένει ότι θα σχηματίσει κυβέρνηση "εθνικής ενότητας", το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο σχήμα αν δεν παραιτηθεί και ο έτερος Ρατζαπάκσα.
Σρι Λάνκα / Χάος, βία και στο βάθος πείνα
