Αυλαία πέφτει για τους δύο πιο τυχοδιωκτικούς πολέμους στην ιστορία των ΗΠΑ, στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, δύο συγκρούσεις που σημάδεψαν βαθιά τον μεταψυχροπολεμικό κόσμο, εξάντλησαν τις δυνατότητες της αμερικανικής στρατιωτικής μηχανής και ανέδειξαν τα τραγικά αδιέξοδα της “νεοταξικής” ηγεμονίας της Ουάσιγκτον.
Το τραγικό στοιχείο σ’ αυτό το παράδοξο φινάλε είναι ότι η αυλαία πέφτει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που άνοιξε στην αρχή του δράματος: με βία και αιματοχυσία. Μπροστά στη σαρωτική προέλαση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, οι αμερικανικές δυνάμεις εξαπολύουν αεροπορικές επιδρομές για να ανακόψουν την ορμή τους, ωστόσο η αναζωπύρωση της σύγκρουσης έχει προκαλέσει εκατόμβες θυμάτων μεταξύ των αμάχων.
Στο Ιράκ, οι αμερικανικές δυνάμεις αποχωρούν αφήνοντας πίσω τους μια διαιρεμένη χώρα, με τους σιίτες να ελέγχουν πλέον απόλυτα την εξουσία και τους θεσμούς και το άλλοτε κατεστημένο των σουνιτών να έχει περιθωριοποιηθεί. Μια χώρα λεηλατημένη, οικονομικά και κοινωνικά κατεστραμμένη, με τις επιθέσεις αυτοκτονίας να είναι καθημερινή ρουτίνα και τη θρησκευτική βία να ορίζει την τύχη της.
Ο Ιρακινός πρωθυπουργούς Μουσταφά αλ-Κάντιμι βρίσκεται στη Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο του “επαναπροσδιορισμού” των διμερών σχέσεων, υπογράφοντας με τον Τζο Μπάιντεν τη συμφωνία για την αποχώρηση των αμερικανικών μάχιμων δυνάμεων έως τα τέλη του 2021. Κάπως έτσι, μάλλον αθόρυβα και σιωπηλά, μπαίνει τέλος στο ιρακινό κεφάλαιο των αμερικανικών “νεοταξικών” πολέμων στη Μέση Ανατολή, 18 και πλέον χρόνια μετά την απρόκλητη εισβολή του Μαρτίου 2003 υπό το πρόσχημα της “ανεύρεσης” των όπλων μαζικής καταστροφής του Σαντάμ.
Αυτοσαρκαζόμενοι σήμερα οι Αμερικανοί παραδέχονται ότι η “αποστολή - δεν - εξετελέσθη”, θυμίζοντας ειρωνικά το μεγάλο πανό με την φράση αυτή, καταφατικά διατυπωμένη, στη φιέστα που είχε οργανωθεί πάνω στο αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS Abraham Lincoln την 1η Μαΐου 2003, στη διάρκεια της οποίας ο υιός Μπους είχε κηρύξει το τέλος των επιχειρήσεων μάχης στο Ιράκ.
Σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν 2.500 Αμερικανοί στρατιώτες στη χώρα, με αποστολή κυρίως την αντιμετώπιση των τελευταίων μάχιμων στοιχείων του Ισλαμικού Κράτους. Μετά την αποχώρηση, ο ρόλος τους θα περιοριστεί αποκλειστικά σε καθήκοντα εκπαίδευσης του ιρακινού στρατού. Πάντως, η εν λόγω αλλαγή δεν αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο, καθώς οι ΗΠΑ έχουν ήδη στραφεί προς την εκπαίδευση των ιρακινών δυνάμεων.
Βέβαια, κάθε άλλο παρά μια χώρα στην οποία επικρατεί ειρήνη και ασφάλεια αφήνουν πίσω τους οι αμερικανικές δυνάμεις. Τουλάχιστον 35 άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν την περασμένη Δευτέρα από επίθεση βομβιστή - καμικάζι στη σιιτική συνοικία Σαντρ Σίτι, την παραμονή της Γιορτής της Θυσίας, μιας από τις σημαντικότερες για τους μουσουλμάνους. Την ευθύνη για το μακελειό ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.
Πολύ χειρότερη η κατάσταση στο Αφγανιστάν, όπου η αμερικανική αποχώρηση ύστερα από είκοσι χρόνια πολέμου και στρατιωτικής παρουσίας έχει αναζωπυρώσει την εμφύλια σύγκρουση προκαλώντας χιλιάδες νεκρούς και εκτοπισμένους.
Όπως ανακοίνωσε χθες ο ΟΗΕ, σχεδόν 2.400 Αφγανοί άμαχοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν τον Μάιο και τον Ιούνιο, καθώς οι Ταλιμπάν εντατικοποίησαν την επιθετική δραστηριότητά τους κατά των κυβερνητικών δυνάμεων επωφελούμενοι της δρομολογημένης αμερικανικής αποχώρησης. Είναι ο υψηλότερος αριθμός θυμάτων που καταγράφεται για τους δύο συγκεκριμένους μήνες, από το 2009 που άρχισαν να τηρούνται αρχεία. Η αποστολή αρωγής του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν (UNAMA) κατέγραψε συνολικά 5.183 θύματα μεταξύ των αμάχων από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο, αριθμός που αντιπροσωπεύει άνοδο κατά 47% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Την ίδια ώρα, περίπου 22.000 οικογένειες -κατ' εκτίμηση συνολικά 150.000 άνθρωποι- αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους λόγω των μαχών που μαίνονται στα προάστια της Κανταχάρ.
